در مسير شفافيت
علي اعطا
شفاف‌سازي يكي از موضوعات كليدي و شعارهاي اصلي مديريت شهري در دوره كنوني آن بوده و هست. شايد به همين دليل هم باشد كه چه شوراي شهر و چه شهرداري تهران تلاش كرده‌اند تا به معناي واقعي شعار «اتاق شيشه‌اي» را اجرايي كند. در همين راستا شوراي شهر تهران در دوره جديد گام‌هاي قابل تاملي را برداشته كه از آن‌جمله مي‌توان به موارد زير اشاره كرد؛ در گام نخست شوراي شهر برآن شد تا جلسات روزهاي يكشنبه شورا كه تا پيش از اين غيرعلني بود را علني كند. به بياني از ابتداي دوره پنجم شورا تا امروز كه بيش از 100 جلسه در آن برگزار شده است، تمامي جلسات علني بوده است و تنها جلسه غيرعلني، جلسه‌اي بود كه براي بررسي نامه‌هاي محرمانه يكي از دستگاه‌هاي نظارتي تشكيل شده بود كه طبعا نمي‌توانست و نبايد به صورت علني برگزار مي‌شد. گام بعدي در اين زمينه، شفاف‌سازي آراي ماخوذه بود. به اين معنا كه امروز در مورد هر موضوعي كه راي‌گيري صورت گيرد مشخص است كه كدام عضو راي نداده يا چه كسي مخالف بوده يا چه عضوي موافق است ضمن اينكه در همين راستا مشروح مذاكرات صحن علني نيز در دوره جديد روي سايت قرار مي‌گيرد تا بتوان در آينده به آنها استناد كرد. موضوع بعدي كه شوراي شهر در راستاي «شفاف»سازي به آن پرداخته، بحث بودجه و اطلاع‌رساني به شهروندان در اين زمينه بوده است كه در اين خصوص، تلاش شده تمامي اطلاعات مربوط به بودجه و گزارش كامل آن، در سايت بارگذاري شود تا شهروندان و كارشناسان بتوانند آنها را تجزيه و تحليل كنند. و بالاخره پيگيري شورا براي راه‌اندازي سايت «شفاف‌سازي» كه در ابتدا قراردادهاي بالاي يك‌ميلياردي شهرداري را منتشر مي‌كرد و امروز اين سقف به قراردادهاي بالاي 250 ميليون تومان كاهش پيدا كرده است.
ضمن آنكه اطلاعات مديران شهرداري نيز براي اطلاع عموم، در روي اين سايت بارگذاري شده است. اينها از جمله اقدامات شوراي شهر براي تحقق موضوع «شفاف‌سازي» بوده است. در مورد شهرداري هم تا جايي‌كه مي‌دانم اقدامات خوبي در حوزه شفاف‌سازي صورت گرفته كه البته بايد خود دوستان در شهرداري در اين زمينه توضيح دهند. اما نكته مهم بحث «پاسخگويي» در شهرداري تهران است. اگر بخواهيم صادق باشيم، بايد بگوييم كه براساس بررسي‌هاي انجام شده، عموم شهروندان رضايت خوبي از پاسخگويي در شهرداري ندارند. البته بخشي از اين نقيصه به ساختار ادارات و سازمان‌هاي ما برمي‌گردد كه براساس آن اصولا ادارات و دستگاه‌هاي اجرايي چندان تمايلي به توضيح دادن براي مردم ندارند! بخشي از اين نقصان نيز به قوانين و ضوابط ما برمي‌گردد. يعني الان ما در شوراي شهر مي‌دانيم كه مثلا اگر در فلان مورد، شهروندي به شهرداري مراجعه كند، به احتمال زياد با مشكلاتي روبه‌رو خواهد شد. از سويي به نظر مي‌رسد كه شهرداري در دوره‌هاي مختلف، اقداماتي در راستاي شفاف‌سازي انجام داده است ولي واقعيت اين است كه اكثر اين اقدامات شعاري و نمايشي بوده است. به عنوان مثالي در اين مورد مي‌توان به مصوبه «الزام شهرداري به رعايت حقوق شهروندي» اشاره كرد كه در دوره قبل به تصويب اعضا رسيد. اما در عمل اينها راهكار حل مشكلات شهروندان و پاسخگو بودن شهرداري نيست بلكه فقط نوعي «رويكرد» كلي در فرآيند مديريتي است. در همين خصوص به نظر مي‌رسد بهترين راه، بررسي محورهايي است كه شهروندان در مراجعه به شهرداري در مورد آنها به مشكل بر‌مي‌خورند. با مشخص شدن اين گره‌هاي كور، مي‌توان آنها را دسته‌بندي كرد تا ببينيم كدام‌يك از آنها راهكار مشخصي دارند و كدام‌يك فاقد راهكارند و براي آنها راهكارهايي را طراحي و ترسيم كرد. اما در كل مي‌توان ادعا كرد كه شهرداري و شوراي شهر عزم خود را براي پياده كردن پروسه شفاف‌سازي و پاسخگو شدن شهرداري، جزم كرده است و اميدوار است با كمك كارشناسان و متخصصان و مديران و همفكري خود شهروندان به اين همه در آينده‌اي نزديك نايل آيد.