اهداف انقلاب اسلامي از نگاه بنيان‌گذار (۱۰)
احمد مازني
نفي سلطه و رفتار طاغوتي (۲)
امام‌خميني در بررسي طاغوت دروني با استناد به آيات قرآن (بقره ۲۵۷) معيار طاغوتي و غير طاغوتي بودن را عمل براي خدا يا براي هواي نفس و شيطان دانسته.[صحيفه ۳۵۵-۳۵۴ /۱۲] و با اشاره به آيات ۶ و ۷ سوره علق يكي از مسائل اساسي انسان در همه دوران‌ها را طغيان نفس بر اثر استغنا مي‌داند كه ريشه همه اختلافات و انگيزه بعثت همه پيامبران (ع) است. [صحيفه ۳۹۰-۳۸۹ /۱۴] امام ثروت و قدرت را از عوامل مهم گرفتاري كساني مي‌داند كه بدون تزكيه نفس وارد امور دنيوي مي‌شوند كه در پي آن طغيان شان بيشتر خواهد بود [همان] و در نتيجه طغيان صاحبان قدرت و علم را خطر بزرگ‌تري براي بشريت مي‌داند و تزكيه نفس براي دولتمردان و صاحبان شهرت و مقام را بيش از ساير گروه‌ها ضروري مي‌داند. [همان ۳۹۲-۳۹۱ /۱۴] امام با تأكيد بر جهاد با نفس طاغوتي، آن را «جهاد اكبر» دانسته و معتقد است اين جهاد بايد پيش از قوي‌شدن ريشه‌هاي فساد در انسان صورت بگيرد.[همان ۸/۳۰۰] امام‌خميني در تبيين مفهوم طاغوت بيروني حكومت‌هاي نامشروع را ذيل عنوان «طاغوت» قرار مي‌دهد «مراد از طاغوت حكومت‌هاي ظالم و نامشروعي‌اند كه در برابر حكومت‌هاي الهي طغيان كرده‌اند. اين امر قاضيان نامشروع را نيز در برمي‌گيرد و قرارگرفتن حكومت‌ها يا قاضيان ذيل اين واژه، به دليل سركشي آنان در برابر فرمان خدا و وضع قوانين و قضاوت‌ها، با معيار نفس است.» [امام خميني، ولايت فقيه ص۸۸، ايزدهي، فقه سياسي امام‌خميني ص۱۷۵] امام‌خميني نظام‌هاي سياسي غيرمبتني بر آموزه‌هاي اسلام را به سبب طاغوت بودن حاكمان آن، شرك‌آميز معرفي كرده و ضمن تأكيد بر حكم سياسي اسلام كه دستور كفر ورزيدن به سلاطين و حاكمان ظالم و دستورهاي آنان مي‌دهد، براندازي اين حكومت‌ها را وظيفه همه مسلمانان شمرده[ولايت فقيه] و با مقايسه شاه با فرعون، ادعاي وي مبني بر توبه و پشيماني در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي را، از روي ترس دانست و آن را با توبه فرعون در آخرين لحظه غرق شدن در رود نيل، مقايسه كرد.[صحيفه ۸۷-۸۴ /۵]از ديدگاه امام‌خميني، يكي از مهم‌ترين مصاديق طاغوت، سلطنت يا حكومت فردي مبتني بر زور و غلبه و بي‌توجه به خواست مردم است.
اين نوع حكومت از نگاه ايشان كه حكومت جمهوري متكي بر قانون اسلام را حكومت مورد پذيرش خود معرفي مي‌كرد، طبق مباني فقه سياسي شيعه و به دليل منتسب نبودن به خداوند و قوانين الهي و همراهي با زورگويي و وراثت، مطرود و نامشروع تلقي مي‌شود.[امام‌خميني، صحيفه، ۵/۱۴۴و ۱۷۳، ايزدهي، فقه سياسي امام‌خميني، ۱۷۷] بنابراين امام خميني، حكومت پهلوي را به دليل غيرقانوني، ياغي و غاصب بودن، ظلم و ستم بر مردم، خيانت به كشور، قتل‌عام مردم، عمل كردن بر خلاف مصالح كشور، اشاعه فساد و تباهي در كشور و وابستگي به قدرت‌هاي شيطاني، از مصاديق طاغوت به شمار مي‌آورد.[صحيفه امام] از جهت مصداق‌شناسي، فرعون، برخي از قدرت‌هاي بزرگ گذشته مانند روم و ايران باستان، كافران زمان پيامبر (ص)، معاويه بن ابي‌سفيان و يزيد بن معاويه نيز از مصاديق طاغوت هستند و همچنين وابستگان به غرب كه در جامعه، اخلال ايجاد مي‌كنند و در پي اختلاف‌افكني هستند، در راستاي طاغوت و در مسير آن يا از كارگزاران آن شمرده مي‌شوند. [همان] امام انقلاب اسلامي را غلبه حق بر باطل و پيروزي جنود رحماني بر اولياي شيطان و طاغوت و نيز تحول از طاغوت به حكم‌الله مي‌داند.[همان] حضرت امام وقتي مي‌خواست سران ارتش شاه را از اطاعت از فرماندهي كل نهي كند چنين استدلال مي‌كرد كه اطاعت شاه اطاعت طاغوت است (محمد سروش محلاتي شهر مردگان صفحه ۳۸ به نقل از صحيفه امام جلد ۴ صفحه ۳۱۰) و البته اين صغراي استقلال بود و كبري نياز به بيان نداشت كه اطاعت از طاغوت حرام است امام گاهي به اين كبري اشاره مي‌كرد: «با هر وسيله ممكن به سقوط اين دستگاه جبار قيام كنيد اطاعت اين دستگاه اطاعت طاغوت و حرام است.» (همان به نقل از صحيفه امام، ج ۵، صفحات ۹۳ و ۳۵۰؛ ج ۶، ص ۲) ادامه دارد