در حوالي روز جهاني مبارزه با فقر
كاهش فقر يك روياست
حسين راغفر
فقر محصول نظامهاي اجتماعي و سياسي است. كشوري مانند ژاپن گرچه به لحاظ منابع طبيعي فقير محسوب ميشود، اما از جمله جوامع و كشورهاي ثروتمند جهان است. در مقابل مردم در نيجريه يا اغلب كشورهاي نفتخيز با وجود آنكه منابع بسيار بزرگ و غني طبيعي دارند بسيار فقيرند و اشكال مختلف نابرابري و نكبت در آنها به شكل آشكاري به چشم ميخورد. اين نظام اجتماعي است كه ميتواند با ايجاد نهادها و ساختارهاي مناسب، از ظرفيت كل جامعه براي حل مسائل خود و رفع مشكلات و چالشهاي بزرگ و هميشگي بشر مانند نابرابري ناموجه و فقر استفاده كند. با توجه به نقش تعيينكننده نظامهاي اجتماعي در شكلگيري نابرابري و فقر، اگر در جامعهاي فقر به شكل گسترده وجود دارد بايد ريشه آن را در تصميماتي كه در بخش عمومي به نفع گروههاي خاص و به ضرر جمعيت بزرگي اتخاذ ميشود، جستوجو كرد. كساني كه در بخش عمومي نشستهاند و منافع طبقاتي خود را در تصميمات اين بخش در نظر گرفته و لحاظ ميكنند، فجايعي كه در جهان بر اثر فقر به وجود ميآيد و پيامد آن رشد انواع مختلف نابساماني اجتماعي مانند خودكشي، خودفروشي، رشد جرم و جرايم، فرار مغزها، تجارت انسان و اعضاي بدن انسان (به عنوان يكي از هولناكترين اشكال استثمار در تاريخ بشر) است را رقم ميزنند. از آنجا كه سياستهاي بخش عمومي و حكومتها عامل وجود فقر در دنياست، مادامي كه نظامهاي توليد نابرابريهاي گسترده اصلاح نشوند، مساله ريشهكني فقر كه هيچ، كاهش فقر هم يك روياست. از اينرو براي حل مساله جهاني و ملي فقر بايد به اصلاح ساختارهاي تصميمگيريهاي اساسي بپردازيم.