حواشي تغييرات در شوراي پروانه نمايش
آنهايي كه رفتند، آنهايي كه آمدند
الهام نداف
شوراي پروانه نمايش در هفتههاي اخير دچار حواشي فراواني شد. سرآغاز همه اين اتفاقات يك گفتوگوي رسانهاي بود؛ گفتوگويي كه بعد از انتشار توسط مصاحبه شونده آن يعني ضياءالدين دري يكي از اعضاي شوراي پروانه نمايش، تكذيب شد. چند هفتهاي از اين اتفاق نگذشته بود كه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ضمن تشكر از اعضاي پيشين شورا، احكام جديد شورا را صادر كرد.
به موجب اين احكام؛ حجتالاسلام والمسلمين سيد مهدي خاموشي (رييس سازمان تبليغات اسلامي)، رسول صدرعاملي (نويسنده، كارگردان و تهيه كننده سينما)، محمدرضا جعفريجلوه (مدير شبكه دوم سيما و معاون سابق سينمايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي)، حجتالسلام والمسلمين طهمرقاتي (استاد دانشگاه و كارشناس فرهنگي)، عماد افروغ (استاد دانشگاه)، شهاب اسفندياري (استاد دانشگاه و رييس دپارتمان سينما در دانشكده سينما تئاتر)، مجيد رضا بالا (فيلمنامه نويس و كارشناس فرهنگي و سينمايي)، حسين كرمي (كارشناس فرهنگي و سينمايي و مدير شبكه نمايش، نسيم و رييس مركز نمايشي سيما) و فرشته طائرپور (تهيهكننده سينما) به عنوان اعضاي جديد شوراي بازبيني فيلمهاي سينمايي منصوب شدند. با اين تغييرات، طائرپور و صدرعاملي جايگزين ضياءالدين دري و محمدحسين لطيفي كارگردان و تهيهكننده سينما شدند. با همه اينها رييس سازمان سينمايي در حاشيه برنامهاي در مدرسه ملي سينما عنوان كرد كه تغيير اعضاي شورا، ربطي به مصاحبه منتشر شده در رسانهها و اظهارنظرهايي كه دري درباره فيلم «ارادتمند، بهاره، نازنين، تينا» به كارگرداني عبدالرضا كاهاني ندارد و وزارت ارشاد به گردش نخبگان اعتقاد دارد. دري در گفتوگوي خود با ادبيات غريبي درباره فيلم كاهاني نظر داده بود. او با اشاره به اعتراض اين فيلمساز درباره نگرفتن پروانه نمايش فيلم «ارادتمند، بهاره، نازنين، تينا» گفته بود بايد از او (كاهاني) پرسيد دليل ساخت اين فيلم چيست؟ اگر مرد است بيايد و حرف بزند. يعني ما به اندازه كاهاني شعور نداريم؟ ما جلاديم و كاهاني فيلمسازي انقلابي؟ يقين داشته باشيد كه ساخت اين فيلم تعمدي بوده و فيلمساز هدف ديگري را دنبال ميكند. جالب اينجاست كه دري در جلسه پروانه نمايش نتوانسته بود فيلم كاهاني را ببيند و ايرادات آن را بر اساس توضيحات محمدحسين لطفي درباره فيلم، وارد كرد. در ادامه نيز محمد سعيدخاني، تهيهكننده فيلم جديد كاهاني پاسخ دري را داد و از او پرسيد، چطور ممكن است فيلمي را كه نديدهايد، اينطور نقد كنيد؟! مگر ممكن است بدون ديدن يك فيلم، آن را نقد كرد و در موردش نظر داد؟! او با تكذيب صحبتهاي دري درباره موضوع فيلم و پرداختن آن به مسائل جنسي، عنوان كرد در موقعيتي مناسب به تمام اتهامات واردشده به فيلم و عواملش پاسخ ميدهد. اگرچه دري بعدتر، اين گفتوگو را تكذيب كرد و آن را تنها گپ دوستانه با خبرنگار جواني دانست كه بدون اجازه آن را منتشر كرده است، اما اين صحبتها و اظهارنظرهاي كارگردان «كلاه پهلوي» درباره فيلم «فروشنده» اصغر فرهادي و اتهامات واردشده به اين فيلم، سبب شد تصميمگيري درباره تغيير اعضاي شوراي پروانه نمايش، سرعت بگيرد. اما دري در گفتوگو با «اعتماد» دوباره تاكيد ميكند كه تغيير او ربطي به آن مصاحبه نداشته است. با اين همه به گفته ايوبي تغيير اعضاي شوراي صنفي نمايش به پيشنهاد خود او بوده و از زمان جشنواره فيلم فجر ارايه شده اما به دليل مشغوليتهاي كاري، اين جابهجايي به امسال كشيده شد. رييس سازمان سينمايي همچنين از تلاش دري و لطيفي در اين جلسات قدرداني و عنوان كرد برخي از اعضاي شورا حضور كمرنگي در جلسات داشتند و برخي غيبتهاي طولاني داشتند؛ در حالي كه حضور همه اعضا براي ديدن و نظر دادن درباره فيلمها لازم است. اما محمدحسين لطيفي، عضو سابق شوراي پروانه نمايش در گفتوگو با مهر اين تصميم را منوط به نظر وزارت ارشاد دانست و گفت: «من آدمي نيستم كه از زير بار مسووليت شانه خالي كرده و كار را رها كنم. گرچه جدا شدن از شوراي پروانه نمايش خواسته من بود ولي با صلاحديد مديران وزارت ارشاد عملي شد كه من بدان احترام ميگذارم.» انتشار سليقه شخصي دو عضو شوراي پروانه نمايش درباره فيلمهايي كه پشت درهاي شوراي پروانه نمايش متوقف شدند، اتفاق مرسومي نيست. اعضاي اين شورا به خصوص اعضاي سينمايي آن موظف به دفاع از فيلمها و ايجاد تعامل ميان سينماگران و ديگر اعضا هستند. آنها كه از جنس سينما هستند، بايد نقش ميانجي به خود بگيرند و مدافع فيلمساز باشند. اميد ميرود رسيدن به اين تعامل با حضور فرشته طائرپور و رسول صدرعاملي با جديت بيشتري دنبال شود.