تصوير ناقص از يك قهرمان جنگي

در جشنواره فجر امسال، فيلمي به نمايش درآمد كه قرار بود بخش‌هايي از زندگي يكي از شخصيت‌هاي برجسته جنگ تحميلي، شهيد صيادشيرازي را به تصوير بكشد. اما متاسفانه، نتيجه كار يك اثر ضعيف و سطحي بود. فيلم نه‌تنها نتواسته به عمق شخصيت و وقايع تاريخي بپردازد، بلكه حتي در بازسازي فضا و جزييات جنگ نيز به ‌شدت ضعيف عمل كرده است. من در بزرگ‌ترين رويداد فرهنگي ايران، بدترين فيلم جنگي عمرم را تماشا كردم.
يكي از بزرگ‌ترين مشكلات اين فيلم، عدم وفاداري به تاريخ و شخصيت‌هاي اصلي آن است. صيادشيرازي با تمام ويژگي‌هاي انساني و قهرمانانه‌اش در اين فيلم به يك شخصيت سطحي، كليشه‌اي و شعارزده تبديل شده است. نويسنده و كارگردان نه‌تنها نتوانسته‌اند پيچيدگي‌هاي شخصيتي او را به نمايش بگذارند، بلكه در صحنه‌هاي كليدي جنگ نيز شاهد كم‌توجهي به دقت و اصالت لازم هستيم. هيچ ‌يك از صحنه‌هاي بازسازي جنگ و دوران پس از انقلاب نمي‌تواند مخاطب را ميخكوب كند. نمايش چهره‌هاي جنگي تا حدي مضحك و پيش‌پاافتاده است كه از خودم پرسيدم چرا بايد اين فيلم را با چنين توانايي‌هايي بسازيم؟ هيچ تصوير درست و بجايي از جنگ، عمليات‌ها يا حتي كنار گذاشتن شخصيت علي صيادشيرازي وجود ندارد؛ داستان بسيار مبهم و گيج‌كننده است و از يك شاخه به شاخه‌اي ديگر مي‌رود كه در اكران عمومي درباره‌اش مفصل‌تر مي‌نويسم. اگر راوي فيلم همسر علي صيادشيرازي است، مخاطب بايد درك كند چرا او راوي است؟ چگونه خاطرات را مي‌خواند و اصلا چرا بايد خاطرات را بخواند؟ آيا صياد اسير است؟ شهيد است؟ از همسرش دور است؟ يا حتي دفترچه خاطراتي كه در فيلم به آن اشاره مي‌شود، چرا و چگونه نوشته شده است؟ اين سوالات بدون پاسخ باقي مي‌مانند و مخاطب را سردرگم مي‌كند.
با توجه به ضعف فيلمنامه و شخصيت‌پردازي ضعيف، اين سوال پيش مي‌آيد كه چرا چنين فيلم‌هايي همچنان به جشنواره‌ راه پيدا مي‌كنند؟ اين ضعف‌ها نه‌تنها تجربه تماشاي يك اثر سينمايي را كاهش مي‌دهند، بلكه باعث مي‌شوند فيلم‌ها نتوانند به اهداف خود در به تصوير كشيدن واقعيت‌هاي تاريخي و انساني دست يابند. بازي‌ها نيز سطحي و غيرقابل باور به نظر مي‌رسند و اين خود دليلي بر عدم موفقيت فيلم در ايجاد ارتباط با مخاطب است.
فيلمي كه قرار بود ياد و خاطره يك قهرمان جنگي را زنده كند، در نهايت به اثري سطحي و ضعيف تبديل شده است كه نه تنها نتواسته به شخصيت اصلي وفادار بماند، بلكه باعث دلسردي و تاسف نسبت به وضعيت سينماي ايران مي‌شود. ضعف‌هاي اساسي در فيلمنامه و انتخاب‌هاي ضعيف در ساخت فيلم، موجب شده تا امسال نيز شاهد آثار ضعيفي در جشنواره باشيم و فيلم صياد يكي از آنهاست.