كمربند ايمني و واكسيناسيون

اخيرا پيتر سينگر فيلسوف مشهور، يادداشتي را در دفاع از اجباري شدن واكسيناسيون نوشته است و به اين منظور به نمونه كمربند ايمني خودرو اشاره مي‌كند كه چگونه 50 سال پيش براي اولين‌بار در استراليا اجباري شد، سپس با مخالفت جدي بسياري از افراد مواجه شد ولي كم‌كم اجباري شدن آن در جهان پذيرفته شد و اكنون حتي به يك عادت تبديل شده كه اگر جريمه هم نباشد، رانندگان و مسافران با طيب‌خاطر آن را مي‌بندند. وي توضيح مي‌دهد كه يكي از برآوردها حاكي از آن است كه اجباري شدن كمربند ايمني در خودرو مانع حدود 370 هزار مرگ در امريكا شده است. 
اين مقايسه خوب و بجا است، ولي به نظر مي‌رسد كه ضرورت و منطق اجباري كردن واكسن فراتر از منطق حاكم بر كمربند ايمني است. نبستن كمربند ايمني در بدترين حالت فقط به شخصي كه آن را نبسته لطمه مي‌زند. البته شركت‌هاي بيمه هم مي‌توانند مدعي زيان شوند. براي مثال بيمه افرادي را كه كمربند نمي‌بندند بيشتر بگيرند زيرا نبستن كمربند ريسك مرگ‌ومير را بالا مي‌برد. يا پرداخت خسارت جاني را مشروط به بستن كمربند ايمني كنند يا راننده مقصر در تصادف نيز، پرداخت خسارت را منوط به داشتن كمربند ايمني كند. ولي در نهايت خسارت اصلي و عوارض نبستن كمربند فقط متوجه شخص است. مطالعات در ايران نيز نشان داد كه بستن كمربند ايمني به نحو روشن و معناداري موجب كاهش تلفات ناشي از تصادفات شده است. براي مثال در همان سال اول اجباري شدن كمربند، ميزان تصادفات منجر به فوت از حدود ۱۳ درصد تصادفات داراي مجروح و فوتي به حدود ۱۰ درصد كاهش يافت و اين دستاورد مهمي بود. اگر همه سرنشينان خودرو نيز كمربند خود را ببندند، كاهش مرگ و مير چشمگيرتر خواهد شد. به علت همين دستاوردها است كه امروز كمتر كسي پيدا مي‌شود كه با اجباري شدن كمربند ايمني مخالف باشد. پس چرا عده‌اي با واكسيناسيون مخالف هستند، درحالي‌كه منطق اجباري كردن واكسيناسيون بسيار قوي‌تر است زيرا اگر عوارض نبستن كمربند ايمني فقط متوجه همان فرد مي‌شود، عوارض واكسن نزدن، متوجه نقض سلامتي ديگران نيز مي‌شود. اگر مي‌توان براي دفاع از جان فرد او را ملزم به رعايت رفتاري كرد، به طريق اولي مي‌توان مردم را به زدن واكسن مجبور كرد. هم براي حفظ سلامت خودشان و هم مهم‌تر از آن براي حفظ سلامت ديگران. اين منع را نمي‌توان با گزاره محدود كردن آزادي ديگران رد كرد. 
تنها يك پرسش باقي مي‌ماند و اينكه دلايل علمي اثربخشي واكسن چيست؟ همان طور كه مرگ‌ومير با بستن كمربند ايمني صفر نمي‌شود، با زدن واكسن نيز صفر نخواهد شد. همين كه به طرز معناداري ابتلا و مرگ‌ومير را كاهش دهد، براي اجباري كردن كافي است. مرجع تشخيص اين امر نيز مراجع رسمي و پژوهشي معتبر هستند كه در مورد واكسيناسيون به‌طور قطع در اندازه‌هاي بسيار زيادي مرگ‌ومير و ابتلا يا ابتلاي حاد منجر به بستري شدن را كاهش مي‌دهد، حداقل تاكنون و بر اساس وضعيت موجود ويروس، واكسن چنين عملكردي داشته است و از اين نظر با ذكر چند نمونه كه فلاني واكسن زد و مُرد يا مبتلا به كوويد۱۹ شد، نمي‌توان منطق اجباري كردن واكسيناسيون را مورد سوال و ترديد قرار داد.