پرونده ترور سعودي و منفعت ايران
رسانههاي غربي طي روزهاي گذشته با انتشار يادداشتها و گزارشهاي تحليلي، انتقادهاي جاري از عربستان سعودي به دليل نقش احتمالياش در ناپديد شدن روزنامهنگار منتقد را، يك فرصت براي ايران ارزيابي كردهاند. پايگاه خبري آتلانتيك در گزارشي مينويسد كه «عربستان سعودي مرتكب عملي شده است كه همواره اتهام انجام آن را به ايران وارد ميكرد.» پايگاه خبري بلومبرگ نيز در گزارشي به نقل از يك تحليلگر مسائل خاورميانه آورده است كه «بعيد است عربستان تهديد خود را مبني بر تغيير رويكرد نسبت به ايران عملي كند.» و نهايتا پايگاه انديشكده چتمهاوس در يادداشتي به قلم يكي از پژوهشگران اين موسسه فهرستي از منافع ايران از اين اتفاق را پشت سر هم رديف كرده است و نوشته است: «ايران حتي به عنوان اگر كناري بنشيند و هيچ كاري نكند، باز هم منفعت خواهد برد.» پايگاه خبري آتلانتيك در گزارشي با عنوان «لطف بزرگ عربستان سعودي به ايران» نوشته است: «اين اتهام عربستان سعودي دقيقا مرتكب شدن به همان اتهامي است كه اين كشور و برخي كشورهاي ديگر ايران را به صورت مرتب به آن متهم ميكنند. ... ايران به عنوان كشوري كه غالبا از سوي ديگران به عنوان يك بازيگر بد معرفي ميشود و تحت تحريم قرار ميگيرد در اين شرايط ميتواند به راحتي به عربستان سعودي اشاره كندو اين قضيه را به رخ آنها بكشد.» پايگاه خبري بلومبرگ در گزارشي با اشاره به يادداشت مديركل شبكه خبري دولتي العربيه، تركي الدخيل در وبسايت اين شبكه مينويسد: «او نوشته است كه اگر فشار به عربستان سعودي وارد شود، اين كشور ممكن است تا جايي پيش برود كه در روابطش با ايران و گروه حزبالله وابسته به ايران، تجديد نظر كند. با اين حال بسياري معتقدند كه چنين تحول عظيمي در سياست منطقهاي عربستان سعودي غيرمحتمل است. عربستان سعودي ميلياردها دلار هزينه كرده است تا افزايش نفوذ ايران در يمن را ... در كنار عراق، سوريه و لبنان مهار كند. فواز جرجيس، استاد روابط بينالملل در دانشكده اقتصاد لبنان به بلومبرگ ميگويد: «بعيد است اصولا عربستان اقدامي تلافيجويانه انجام دهد. اين كشور در جبهههاي متعددي در منطقه روياروي ايران قرار گرفته است و براي ادامه اين روند به حمايت امريكا و بريتانيا نياز دارد، نه فقط از لحاظ تامين تجهيزات نظامي بلكه به شكل چتر حمايت امنيتي. در صورت تلافي سعوديها تنها ميمانند.» صنم وكيل، پژوهشگر ارشد موسسه چتم هاوس در امور خاورميانه و شمال آفريقا در يادداشتي در مورد منافع بحران اخير در سياست خارجي سعودي براي ايران مينويسد: «ايران به راحتي ميتواند با سكوت و كنار نشستن از اين قضيه سود ببرد. ايران ميتواند به راحتي حواسها را از بحث در مورد توافق هستهاي برجام، دخالت ايران در منطقه و برنامه موشكهاي بالستيك پرت كند. به راحتي ميتواند كناري بنشيند و نگاه كند كه چگونه روابط عربستان و ايالات متحده تضعيف ميشود و در نتيجه هماهنگي آنها براي عمليات عليه نفوذ ايران كاهش مييابد. ايران همزمان ميتواند به راحتي از افزايش قيمت نفت خام هم منفعت ببرد، عربستان از همين حالا تهديد كرده است كه ممكن است با اين اهرم انتقامگيري كند و هر چقدر كه قيمت نفت افزايش پيدا كند ايران بيشتر سود ميكند، آنهم درست چند هفته مانده به عملي شدن تحريمهاي عليه صادرات نفت خام ايران. افزايش قيمت نفت از هفتهها پيش و در پي تلاش عربستان براي جبران جاي خالي نفت ايران در بازارهاي جهاني شروع شده است. اين سردرگميها همچنين به ايران اجازه ميدهد كه با ارايه تخفيفهاي بيشتر بعد از تحريمها هم نفت خود را به فروش برساند. نهايتا ايران در سكوت تلاش خواهد كرد تا از اين بحران براي بازسازي پلهاي تخريب شده ميان تهران و رياض تلاش و در روابط دو كشور تنشزدايي كند. در سالهاي اخير تهران اثر رويكرد ايرانستيزانه سعودي را دست كم گرفته و بيشتر روي تهديدهاي امنيتي بزرگتر امريكا و اسراييل تمركز كردهبود. بعد از مشاهده اثر لابي گسترده رياض عليه ايران در توافق هستهاي و نقش اين پادشاهي در ايجاد ائتلاف ضد ايراني در منطقه، حالا سياستگذاران ايراني متوجه نياز به ايجاد يك سياست جامع و موثر در ارتباط با سعودي شدهاند.»