محمد مقدم
عصر يكشنبه جلسه مجمع اميد پس از وقفه‌اي چندماهه به ميزباني شوراي شهر تهران برگزار شد. مجمع اميد متشكل از 21 عضو شوراي شهر و 30 نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي به رياست محمدرضا عارف است و درجلسات اين مجمع پيرامون موضوعات مختلف صحبت مي‌شود. جلسه عصر يكشنبه دو دستور داشت.
جزييات نشست مجمع اميد
نخستين دستور بررسي لايحه ارزش افزوده بود كه از سوي دولت به مجلس ارايه شده و در كميسيون اقتصادي مجلس در حال بررسي است. مرتضي الويري، رييس شوراي عالي استان‌ها، گزارشي در اين خصوص ارايه و اعلام كرد در صورت تصويب اين لايحه، شوراها از حيز انتفاع خارج شده و تشريفاتي مي‌شوند. الويري در تشريح اين لايحه افزود: در اين لايحه عوارض تبديل به ماليات شده و طبق قانون، ماليات بايد به خزانه كل كشور واريز شود و عملا اين درآمد پايدار از شهرداري‌ها گرفته مي‌شود و شهرداري‌ها عملا وابستگي‌هاي بيشتري به دولت پيدا مي‌كنند. همچنين براساس ماده ۵۰ اين لايحه، شوراها اجازه وضع هيچ‌گونه عوارض جديدي را ندارند كه اين كاهش اختيار شورا خطرناك است و شوراها را شوراهايي تشريفاتي مي‌كند.
اما دستور دوم جلسه مجمع اميد به موضوعي ارتباط داشت كه اين روزها سروصداي زيادي به پا كرده و آن قانون منع بهكارگيري بازنشستگان است. قانوني كه به موجب آن افراد بازنشسته نمي‌توانند به فعاليت خود در پست‌هاي مختلف دولتي ادامه دهند. ضرب‌الاجلي نيز براي اجراي اين قانون مشخص شده است. بنابر گفته ساعي عضو كميسيون اجتماعي مجلس 24 آبان ماه آخرين روز حضور افراد بازنشسته در دستگاه‌هاي دولتي است. يكي از مسوولاني كه زمزمه خداحافظي‌اش اين روزها بيش از سايرين شنيده مي‌شود، محمدعلي افشاني شهردار تهران است كه عمر رياست او بر شهرداري تهران به 6 ماه نرسيده و درصورت خداحافظي اجباري او از بهشت، شوراي پنجم در كمتر از 2 سال از آغاز فعاليت خود بايد سومين شهردار تهران را انتخاب كند.
بحران ثبات
عدم ثبات در صندلي مديريت شهر تهران تبديل به چالشي جدي براي جريان اصلاحات شده است. بسياري معتقدند رفتن افشاني از شهرداري تهران موجب نارضايتي و بدبيني مردم به اصلاح‌طلبان خواهد شد زيرا شورايي كه يكدست اصلاح‌طلب است پس از گذشت بيش از يك سال از فعاليت خود همچنان نتوانسته انتخاب درست و محكمي داشته باشد.
در اين ميان افرادي به جاي درنظر گرفتن منافع جريان اصلاحات به دنبال منافع حزبي خود بوده و همصدا با منتقدين و مخالفين اصلاحات بر طبل رفتن افشاني از شهرداري تهران مي‌زنند غافل از آنكه تبعات انتخاب شهردار جديد نه متوجه شوراي شهر و يك حزب، بلكه متوجه كل جريان اصلاحات خواهد بود. به همين دليل دستور دوم جلسه عصر يكشنبه مجمع اميد به قانون منع بهكارگيري بازنشستگان و تداوم حضور افشاني در شهرداري تهران اختصاص يافت. مجيد فراهاني در اين باره در كانال تلگرامي خود نوشت: اعضاي شوراي شهر تهران، نكاتي را از لحاظ قانوني درخصوص ماندن شهردار بيان كردند. وي با بيان اينكه وضع شهر به يك ثبات رسيده، شهردار تيم خود را انتخاب كرده، پروژه‌هايي در شهر آغاز شده و وضع بودجه نقد و غيرنقد مشخص شده است و اين تغيير وضع مي‌تواند در عرصه كلان به نفع مردم تهران نباشد، گفت: درنهايت قرار شد نمايندگان مجلس از اختيارات قانوني خود براي ثبات مديريت شهري تهران استفاده كنند و بررسي كنند كه آيا مي‌توان كمكي به ايجاد اين ثبات كرد؟ هر چند اعلام شد كه اين مسير سخت است و بايد زودتر براي اين وضع، چاره‌اي انديشيده مي‌شد.
پيشنهاد طرح دوفوريتي بازنگري
در جلسه يكشنبه شب تعدادي از حاضرين اعم از نمايندگان مجلس و اعضاي شوراي شهر كه دغدغه جريان اصلاحات و مديريت شهري تهران را داشتند پيشنهادي مطرح كردند كه شايد به‌وسيله اين پيشنهاد بتوان تهران را از سريال تكراري جابه‌جايي مديران شهري كه هر 6 ماه يك بار اتفاق افتاده، نجات داد. الياس حضرتي و محمدعلي وكيلي از مجلس و محمدجواد حق‌شناس، ابراهيم اميني و حجت نظري از شوراي شهر تهران در جلسه مجمع اميد پيشنهاد طرح دوفوريتي اصلاح قانون منع بهكارگيري بازنشستگان در مجلس را مطرح كردند كه به‌واسطه آن شهرداران كلانشهرها از‌جمله تهران از اين قانون مستثنا شوند تا خللي در كار شهرداران و ثبات مديريت شهري ايجاد نشود.
تشكيل كميته بررسي
در اين راستا عليجاني خبر از تشكيل كميته‌اي براي بررسي پيشنهاد طرح دوفوريت اصلاح منع به‌كار گيري بازنشستگان داد.
وي در اين باره گفت: در نشست مجمع اميد ابعاد حقوقي اجراي قانون منع به كارگيري بازنشستگان درباره شهردار تهران مورد بررسي قرار گرفت. استدلال بيشتر اعضاي شوراي شهر آن بود كه قانونا شهردار شامل اين قانون نمي‌شود.
وي افزود: در اين بين در كليت جلسه بعضي از افراد معتقد به شموليت شهردار ذيل قانون منع بهكارگيري بازنشستگان بودند و برخي نظر مخالف داشتند. قرار شد كميته پنج نفره‌اي متشكل از فتحي، حضرتي و وكيلي و دو نفر از اعضاي شوراي شهر براي بررسي بيشتر ابعاد حقوقي اين موضوع تشكيل شود.
نماينده تهران در مجلس شوراي اسلامي خاطرنشان كرد: همچنين مقرر شد، استعلامي از اداره كل قوانين مجلس شوراي اسلامي گرفته شود، چون نظراتي درباره قوانين مقدم و موخر مطرح مي‌شد و اينكه قانون انتخاب شهردار قانون خاص بوده و قانون مجلس شوراي اسلامي قانون عام است. موضوع استفساريه هم مطرح شد، اما پايه قوي نداشت.
عليجاني يكي ديگر از موارد مطرح شده در اين جلسه را ارايه طرح دوفوريتي براي اصلاح قانون منع به كارگيري بازنشستگان عنوان و اظهار كرد: در اين جلسه در مورد اين بحث شد كه ظرفيت ارايه چنين طرحي وجود دارد، ولي قبل از پرداختن تمامي اين پيشنهادات قرار است، كميته روي ابعاد حقوقي اين قانون بررسي‌هاي بيشتري را انجام دهد.
دبير مجمع نمايندگان تهران در پايان گفت كه در اين جلسه لايحه ماليات بر ارزش افزوده كه مراحل نهايي بررسي آن در كميسيون اقتصادي طي مي‌شود نيز مورد بررسي قرار گرفت و اعضاي شوراي شهر ديدگاه‌هاي خود را مطرح كردند.
پيش از اين پيشنهاد حسن رسولي خزانه‌دار شوراي شهر تهران كه مسوول پيگيري بازنشستگي محمد افشاني شده بود، اعلام كرد اين قانون شامل حال افشاني نمي‌شود و شهردار تهران محدوديتي براي ادامه فعاليت خود در ساختمان بهشت ندارد اما اظهارات برخي از اعضاي دولت و همچنين تعدادي از نمايندگان مجلس شبهه را درباره ادامه كار عضو شوراي مركزي اعتماد ملي افزايش داد. نمايندگان شوراي شهر تهران اعلام كرده بودند افشاني براي ادامه فعاليت در شهرداري منعي ندارد اما جهت اطمينان در اين زمينه از مجلس درخواست استفساريه خواهيم كرد. درخواستي كه با واكنش كميسيون اجتماعي به عنوان متولي استفساريه درباره شهرداري همراه بود. رييس كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي در برنامه گفت‌وگوي ويژه خبري حاضر شد و در اين باره گفت: استفساريه زماني صادر مي‌شود كه قانون مشخص نباشد اما در قانون منع بهكارگيري بازنشستگان قانون واضح بوده و نيازي به صدور استفساريه نيست.
در اين راستا نمايندگان مجمع اميد پيشنهاد طرح دوفوريتي اصلاح قانون منع بهكارگيري بازنشستگان را مطرح كردند كه واكنش رياست مجمع اميد و نمايندگان مجلس اين مجمع را به همراه داشت. محمدرضا عارف رييس فراكسيون اميد در مجلس شوراي اسلامي و رييس مجمع اميد درباره اين پيشنهاد گفت: فرض ما ماندگاري آقاي افشاني است، اما نماينده شهرداري در مجلس در اين باره ضعيف عمل كرد و مي‌توانست در زمان بررسي اين طرح، اعلام كند كه شهردار تهران قانون خاص دارد و هم‌تراز با وزرا است. فضاي مجلس هم براي اصلاح قانون منع بهكارگيري بازنشستگان فعلا آماده نيست و بايد از طريق تعامل با اداره كل قوانين مجلس در قالب تشكيل كميته‌اي پيشنهادات مطرح شده را پيگيري كرد.
طرح دوفوريتي اصلاح قانون منع بهكارگيري بازنشستگان چراغ اميد تثبيت مديريت شهري تهران و كلانشهرها است. در انتخابات سال 96 اكثر شوراهاي شهر و روستاي كشور تغيير كرد و جريان اصلاح‌طلب با مشاركت حداكثري مردم توانست كرسي مديريت شهري بسياري از كلانشهرها و تعدادي از شهرهاي كوچك و روستاها را به دست گيرد. مردم به برنامه‌ها و شعارهاي انتخاباتي كانديداهاي اصلاح‌طلب اعتماد كرده و انتظار تغيير دارند اما قانون منع بهكارگيري بازنشستگان اين انتظار مردم را با چالشي جدي مواجه كرده است. عمر مديريت محمدعلي افشاني در شهرداري تهران به 6 ماه نرسيده اما امروز برخلاف تمامي اقدامات مثبتي كه انجام شده، برخي به‌واسطه اجراي صحيح قانون سعي در عزل او دارند. يكي از مهم‌ترين اقدامات شهردار جديد تهران، ميدان دادن به زنان در عرصه مديريت شهري بود.
شفافيت مهم‌ترين گام مردم‌سالاري
افشاني نخستين شهردار تهران است كه با انتصاب سكينه اشرفي به عنوان معاون برنامه‌ريزي توسعه شهري و امور شوراي شهرداري تهران يك زن را در كسوت معاونت به‌كار گرفته است؛ اقدامي كه نبايد به سادگي از كنار آن عبور كرد. شفافيت، نگين گمشده انگشتري شهرداري تهران بود به همين دليل شهرداري شيشه‌اي به اصلي‌ترين شعار جريان اصلاحات براي انتخابات شوراهاي شهر و روستا تبديل شد. محمدعلي افشاني با راه‌اندازي سامانه اطلاع‌رساني و شفاف‌سازي قرارداد‌هاي شهرداري تهران گام بلندي درراستاي تحقق اين شعار برداشت و اين مهم از ديگر اقدامات محمدعلي افشاني در مدت كوتاه مديريت شهر تهران است.
بيم‌ها و اميد هاي خانه‌نشيني بازنشستگان
قانون منع بهكارگيري بازنشستگان با وجود تمام خوبي‌ها، جنبه‌هاي منفي نيز دارد. اين قانون در شرايطي تصويب و ابلاغ شد كه شرايط كشور براي پوست‌اندازي مديريتي مهيا نيست زيرا بسترهاي لازم براي كادرسازي فراهم نبوده و اين اتفاق در آينده‌اي نه چندان دور مي‌تواند تبديل به پاشنه‌آشيل سيستم مديريت كشور شود. قانوني كه كشور را با بحران مديريتي نيز ممكن است روبه‌رو كند.
جوانگرايي امري مهم و پسنديده است اما نه براي تمامي پست‌هاي مديريتي. سوالي درباره قانون منع بهكارگيري بازنشستگان مطرح است و آن هزينه‌هاي اجراي اين قانون براي كشور است كه تا چه اندازه خواهد بود؟ تهران به‌واسطه پايتخت بودن، يكي از شهرهاي مهم ايران محسوب مي‌شود و به همين دليل مديريت اين كلانشهر نيز از اهميت بسزايي برخوردار است. مديريتي كه با وجود تمامي حاشيه‌هاي ايجاد شده مدتي است به ثبات رسيده اما به نظر مي‌رسد اين ثبات به مزاق برخي جريانات سياسي خوش نيامده و تمام همت خود را براي تثبيت بي‌ثباتي در شهرداري تهران به كار بسته‌اند. جريان اصلاحات وامدار مردم و نگاه مردم براي تغييرات به اصلاح‌طلبان است كه اگر اين‌گونه نبود جريان اصلاحات پيروز بلامنازع تمامي انتخابات‌هاي دهه 90 شمسي نمي‌شد. در شرايط كنوني مناسب است جريانات مختلف موجود در دل جريانات اصلاحات، كمي دست از سياسي‌كاري كشيده و نگاهي به شعارهاي انتخاباتي و چشم اميد مردم به مديران اصلاح‌طلب كرده و تصميمي شايسته بگيرند. لازمه اين مهم توجه ويژه به طرح دوفوريتي است كه توسط تعدادي از اعضاي مجمع اميد در جلسه يكشنبه شب
مطرح شد.