زلزله در ائتلاف عربي

روز دوشنبه عربستان، امارات، بحرين و مصر اعلام كردند كه روابط ديپلماتيك خود با قطر را به صورت كامل قطع كرده و همه مرزهاي زميني، دريايي و هوايي خود با اين كشور را مسدود كرده‌اند. عربستان و ديگر كشورهاي عربي همسو با رياض در بيانيه‌‌هايي اعلام كرده‌اند كه دليل اين اقدام تلاش قطر براي حمايت از تروريسم و اقدام براي ايجاد فتنه و شكاف در كشورهاي عربي منطقه بوده است. هر كدام از اين كشورها در بيانيه‌هاي جداگانه‌اي خبر قطع روابط ديپلماتيك خود با قطر را اعلام كرده و ضمن اعطاي مهلت 48 ساعته به ديپلمات‌هاي قطري براي ترك پايتخت‌هاي عربي، به اتباع قطري نيز مهلت داده‌اند كه ظرف 14 روز خاك اين كشورها را ترك كنند. در بيانيه عربستان آمده كه اين تصميم براي حفظ امنيت ملي عربستان از خطرات تروريسم و افراط‌گرايي اتخاذ شده است. عربستان در بيانيه خود قطر را به تلاش پنهاني و آشكار در طول سال‌ها براي ايجاد شكاف در عربستان، تشويق مخالفان براي اقدام عليه دولت اين كشور و حمايت از داعش، اخوان‌المسلمين و القاعده متهم كرده و افزوده كه رسانه‌هاي اين كشور ادبيات اين گروه‌هاي تروريستي را نيز ترويج مي‌دهند. رياض همچنين ضمن تروريستي خواندن اعتراضات مردمي در منطقه شيعه‌نشين قطيف عربستان و ادعاي حمايت ايران از اين اعتراضات، قطر را به حمايت از آنها متهم كرده و مدعي شده كه دوحه ضمن حمايت از انصار‌الله يمن از گروه‌هاي معارض دولت در بحرين و عربستان حمايت كرده و با حمايت مالي از افراط‌گرايان به دنبال تشديد تنش‌ها و فتنه‌هاي داخلي در كشورهاي عربي است. عربستان اعلام كرده كه با وجود فرار قطر از تعهدات خود نسبت به كشورهاي عربي عضو شوراي همكاري خليج فارس مدت زيادي در برابر اقدامات اين كشور صبور بوده است. از سوي ديگر امارات نيز قطر را به ميزباني از افراطگرايان و ترويج ديدگاه‌هاي آنها در رسانه‌هاي قطري متهم كرده است و يادآور شده كه سياست‌هاي قطر امنيت و ثبات خاورميانه را برهم مي‌زند به همين دليل ابوظبي روابط ديپلماتيك خود را با اين كشور قطع مي‌كند. امارات مدعي شده كه قطر بيانيه امريكايي و عربي 25 مه‌ در رياض را كه طي آن ايران به حمايت از تروريسم متهم شده بود، نقض كرده و اين مساله منطقه را وارد مرحله جديدي كرده كه نمي‌توان آينده و تبعات آن را متصور شد. بحرين هم قطر را به پافشاري براي برهم زدن ثبات اين كشور متهم كرده و مدعي شده كه اين كشور با حمايت از گروه‌هايي كه تحت حمايت ايران دست به اعتراض عليه خاندان حاكم مي‌زنند امنيت و ثبات بحرين را بر هم زده است. قاهره نيز كه بعد از بركناري محمد مرسي، رييس‌جمهور منتخب مصر از رياست‌جمهوري و اعلام حمايت قطر از مرسي روابط خوبي با دوحه ندارد با عربستان و ديگر كشورهاي عربي همسو شده و با وارد كردن اتهامات مشابهي قطر را به برهم زدن امنيت قومي عربي متهم كرده است. دولت مستعفي يمن كه رسما در رياض مستقر است نيز با صدور بيانيه‌اي اعلام كرده روابط خود را با قطر قطع مي‌كند. مجمع الجزاير مالديو هم با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد روابط ديپلماتيك خود با قطر را قطع كرده است.  جنجال و اقدام چند كشور عربي منطقه براي قطع روابط خود و ايجاد تنش با قطر تقريبا از دو هفته پيش كليد خورده بود. بعد از برگزاري نشست مشترك كشورهاي عربي و اسلامي به دعوت عربستان در رياض با حضور دونالد ترامپ رييس‌جمهور امريكا و وارد كردن اتهامات متعدد به ايران، اظهاراتي منسوب به تميم بن حمد امير قطر در خبرگزاري رسمي اين كشور منتشر شد كه بر اساس آن قطر نسبت به مقابله و رويارويي با ايران در منطقه هشدار داده بود، گرچه اين اظهارات تكذيب و دوحه اعلام كرد كه خبرگزاري رسمي اين كشور هك شده است اما جنجال عليه قطر از سوي رسانه‌هاي وابسته به كشورهاي عربي منطقه از جمله شبكه العربيه وابسته به عربستان و شبكه اسكاي نيوز وابسته به امارات ادامه پيدا كرد. روزنامه العربي الجديد قطر در همين راستا گزارش داد كه جنگ رواني و رسانه‌اي عليه قطر از 24 مه‌ ماه گذشته ميلادي آغاز شده و با برخي گزارش‌هاي ضد قطري در رسانه‌هاي امريكايي همسو شده بود كه مقدمه‌اي براي قطع روابط با قطر به شمار مي‌رود. وزارت خارجه قطر در پاسخ به اين اقدام نيز با صدور بيانيه‌اي بدون ذكر نام مصر از تصميم عربستان، امارات و بحرين براي قطع روابط خود با دوحه ابراز تاسف كرد و افزود: اين اقدامات توجيه ناپذير است و بر اساس ادعاهاي بي‌پايه و اساسي اتخاذ شده است. دوحه اعلام كرد كه اين كشور با اتهامات بي‌پايه‌ايي رو‌به‌رو شده است كه نشان‌دهنده طرح‌ و برنامه‌ريزي براي ضرر وارد كردن به دولت اين كشور است با اين وجود قطر ضمن احترام به پيمان شوراي همكاري خليج فارس عضوي فعال در اين سازمان است و به حاكميت ديگر كشورهاي عضو احترام گذاشته و در امور داخلي اين كشورها دخالت نمي‌كند و به وظايف خود در خصوص مقابله با تروريسم متعهد است. قطر تاكيد كرده كه هيچ دليل قانع‌كننده‌اي براي اقدامات ضد قطري اتخاذ شده وجود ندارد و همين مساله نشان مي‌دهد كه اين تصميم‌ها با همكاري مصر گرفته شده و هدف آن تحميل سلطه به دولت قطر و سياست‌هاي اين كشور است كه قابل قبول نخواهد بود. قطر در ادامه بي‌توجهي به مصر در بيانيه خود تاكيد كرده كه سه كشور امارات، عربستان و بحرين در اين مرحله خطرناك و حساس چالشي مهم‌تر از اقدام عليه قطر و تلاش براي ضرر وارد كردن به اين كشور نداشته‌اند.
زخم كهنه شوراي همكاري
خليج فارس
اختلافات ريشه‌دار كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس كه طي سال‌هاي گذشته تلاش كرده‌اند آن را پنهان كنند، بالاخره به صورت كامل آشكار شده است. در اين نزاع عربستان و امارات بازيگران اصلي و ديگر كشورهاي عربي پياده نظام هياهوي رياض به شمار مي‌روند. ريشه و مبدا اين اختلافات به سال 1995 و روي كار آمدن حمد بن خليفه، امير پيشين قطر و پدر تميم بن حمد، امير فعلي اين كشور بازمي‌گردد. در سال 1995 هنگامي كه پدر شيخ حمد در سفري درماني خارج از كشور حضور داشت پسر با كودتايي غيرخونين قدرت را به دست گرفت، جرقه‌هاي اوليه اختلافات حدود يك سال بعد در نشست شوراي همكاري خليج فارس در مسقط پايتخت عمان شكل گرفت. حمد بن خليفه انتظار داشت عبدالرحمن العطيه گزينه پيشنهادي قطر به دبيركلي شوراي همكاري خليج فارس انتخاب شود كه اين مساله اتفاق نيفتاد، بعد از آن شيخ حمد از حضور در جلسه پاياني آن نشست خودداري كرد كه همين مساله تنش ساز شد. بعد از آن تلاش پدر شيخ حمد كه در آن دوره در ابوظبي پايتخت امارات حضور داشت براي بازگشت به قدرت بود، در همان دوره قطر اعلام كرده بود كه جريان‌هايي از داخل عربستان در تلاش براي كودتا در قطر دست داشته‌اند و بحران واقعي ميان دوحه و عربستان از همين نقطه آغاز شد. گرچه تا سال 2002 قطر و عربستان تلاش كردند روابط ديپلماتيك خود را مديريت كرده و ظاهرا اختلافات را كنار بگذارند اما انتشار و پخش برنامه‌اي از شبكه الجزيره با حضور افرادي كه منتقد ملك عبدالعزيز، موسس خاندان آل سعود در عربستان منجر شد تا رياض سفير خود را از دوحه فرا بخواند. با اين وجود باز هم بار ديگر شخص امير قطر به عربستان سفر كرد تا اختلافات پيش آمده را رفع و رجوع كند و ظاهرا روابط دو كشور به حالت قبلي خود بازگشت اما در سال 2014 بار ديگر و در پي افزايش تنش‌ ميان كشورهاي عربي، امارات، بحرين و عربستان با صدور بيانيه‌اي مشترك سفراي خود را از دوحه فرا خواندند و قطر را به تلاش براي دخالت در امور داخلي كشورهاي عربي، حمايت از گروه‌ها و جريان‌هايي كه امنيت اين كشور را به خطر مي‌اندازد و تهديد ثبات كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس متهم كردند، گرچه اين بحران نيز با برگزاري نشستي و ملزم كردن قطر به قبول تعهداتي در نشستي در رياض به پايان رسيد اما آن چيزي كه كشورهاي عربي را خشمگين مي‌كند اعتقاد به عدم وفاداري قطر به اهداف و سياست‌هاي شوراي همكاري خليج فارس يا در بياني بهتر رهبري عربستان بر اين شورا است. عبدالعزيز خميس، نويسنده و روزنامه‌نگار عربستاني نقل مي‌كند كه بعد از بحران سال 2014 تميم بن حمد، امير قطر به همراه امير كويت به ديدار ملك عبدالله پادشاه درگذشته عربستان رفته بودند و در آن ديدار شيخ تميم گفته بود كه به اتحاد كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس وفادار است اما پادشاه عربستان در پاسخ به او گفته بود كه تو مانند پدرت دروغگويي. سلمان الدوسري، تحليلگر نزديك به خاندان آل سعود و سردبير پيشين روزنامه الشرق الاوسط با يادآوري اظهارات حمد بن جاسم، نخست‌وزير پيشين قطر كه گفته بود تلاش مي‌كنيم كشورمان را به مهم‌ترين كشور جهان تبديل كنيم تاكيد مي‌كند كه سياست خارجه قطر از زماني كه شيخ حمد در سال 1995 قدرت را در اين كشور به دست گرفت بر همين اساس شكل گرفته بود. به گفته او قطر تلاش كرده بود نقشي در تحولات خاورميانه داشته باشد حتي اگر اين نقش به قيمت به خطر انداختن امنيت و ثبات ديگر كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس منجر شود. اين تحليلگر سعودي معتقد است كه اساس سياست‌هاي خارجي دوحه در قبال موضوعات منطقه بر تناقض شكل گرفته است الدوسري مي‌نويسد: بدون توجه به تكذيب اظهارات منسوب به امير قطر اما به نظر مي‌رسد كه اين اظهارات جوهره و اصل سياست خارجي قطر را تشكيل مي‌دهد؛ به عنوان مثال دوحه در نشست‌هاي شوراي همكاري خليج فارس در كنار ديگر كشورهاي عضو سياست‌هاي ايران در منطقه را محكوم مي‌كند اما از طرف ديگر با اين كشور قرارداد امنيتي-نظامي امضا مي‌كند. از طرفي قطر در ائتلاف عربستان براي حمله به يمن مشاركت مي‌كند و از سوي ديگر امير قطر اعلام مي‌كند روابط دوحه و تهران بر اساس منافع مشترك و حسن همجواري در حال پيشرفت است. بعد از اينكه قطر حدود 4 سال پيش از پرونده بحران سوريه كنار گذاشته شد، عربستان مسووليت مديريت اين پرونده از سوي كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس را بر عهده گرفت و در طول چند سال گذشته بر لزوم بركناري بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه تاكيد كرده و آن را شرط اصلي خود براي حل سياسي بحران اين كشور دانسته است، در اين ميان طي يك سال گذشته و با افزايش تلاش‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي براي حل بحران سوريه به نظر مي‌رسد قطر ترجيح داده به محور ايران و روسيه نزديك شود. از نشانه‌هاي اين مساله مي‌توان به توافق صورت گرفته ميان معارضان سوري و دولت اين كشور تحت نظارت قطر و ايران مي‌توان اشاره كرد كه به خروج ساكنان شهرك‌هاي فوعه و كفريا از محاصره گروه‌هاي مسلح منجر شد. از طرف ديگر اخيرا و در پي ميانجيگري ايران در پرونده آزادي شماري از اتباع قطر كه در عراق به گروگان گرفته شده بودند، دوحه بيش از گذشته به محور تهران، روسيه و مقاومت نزديك‌تر شده است به همين دليل است كه كشورهاي عربي تحت فرمان عربستان در نهايت تصميم گرفته اختلافات خود را آشكار كرده و يك كشور عربي ديگر كه علاوه بر ارتباط زباني و فرهنگي، ريشه‌هاي قومي مشتركي با آن دارند را نيز محاصره كرده و تحت فشار قرار دهند و با توجه به بيانيه منتشر شده از سوي دولت قطر و لحن آن به نظر مي‌رسد قطر براي حفظ آرامش حاضر نخواهد شد در برابر قدرت‌نمايي سياسي و ديپلماتيك عربستان در منطقه تسليم شود. عربستان كه در طول يك سال گذشته تلاش كرده اجماعي منطقه‌اي عليه ايران ايجاد كند، حالا همان تجربه شكست خورده خود را عليه كشوري عربي به كار گرفته است و انتظار دارد كه كشورهاي عربي منطقه كه به حكم قوميت مشترك در برابر ايران با عربستان متحد شده بودند حالا با يك كشور عربي ديگر دشمني كنند. در حالي كه تا زمان نگارش اين گزارش جزاير مالديو، دولت مستعفي يمن و يكي از دو دولت موجود در ليبي نيز روابط خود را با قطر قطع كرده‌اند، گزارش‌هاي رسانه‌اي حاكي است كه اردن نيز از سوي عربستان تحت فشار قرار گرفته تا روابط خود را با قطر قطع كند.
اعمال فشار به اردن؛ استقبال اسراييل
پايگاه تحليلي الرأي اليوم به نقل از منابع آگاه خود گزارش داد كه با وجود نزديكي اردن به محور كشورهاي عربي تحت رهبري عربستان هنوز امان موضع خود را در خصوص اين مساله روشن نكرده است. در حالي كه يك منبع دولتي اين كشور اعلام كرده كه اردن به حكمت و دانايي كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس براي حل اختلافات خودشان ايمان دارد. الرأي اليوم گزارش داده كه اردن تحت فشار عربستان قرار گرفته تا موضع مشابهي با اين كشور اتخاذ كند تا بعد از آن عربستان با استفاده از سلطه‌اي كه بر اتحاديه عرب دارد اقدامات رسمي ديگري عليه دوحه اتخاذ كرده و مجازاتي در قالب پيمان اين اتحاديه عليه قطر وضع كند. بر اساس اين خبر ديوان پادشاهي اردن در حال رايزني در خصوص بحران ايجاد شده ميان كشورهاي عربي است و قرار است عبدالله دوم پادشاه اين كشور پيش از سفرش به كويت با مسوولان بحريني و سعودي نيز گفت‌وگوهاي تلفني داشته باشد. از سوي ديگر در حالي كه پاكستان يكي از شركاي عربستان در ائتلاف سعودي عليه يمن به شمار مي‌رود تاكيد كرده است كه اين كشور قصد ندارد روابط خود را با دوحه قطع كند. اما اورن حزان از اعضاي حزب ليكود در كنست اسراييل ضمن استقبال از اقدام كشورهاي عربي در قطع روابط خود با قطر تاكيد كرده كه بايد در توقف فعاليت شبكه قطري الجزيره در سرزمين‌هاي اشغالي نيز بازنگري شود. وي ضمن اشاره به حمايت قطر از حماس مدعي شده كه دوحه از تروريسم حمايت مي‌كند و ضمن تروريست خواندن مردم فلسطين و حاميان آنها از ديگر كشورهاي عربي خواسته كه اقدامات مشابهي اتخاذ كنند. آوگيدو ليبرمن، وزير جنگ اسراييل نيز تحولات صورت گرفته را فرصتي پيش روي رژيم صهيونيستي دانسته است. ركس تيلرسون، وزير خارجه امريكا از كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس خواسته با آمدن به ميز مذاكره اختلافات خود را از طريق گفت‌وگو حل كرده و بر لزوم وحدت كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس تاكيد كرده است. تيلرسون گفت: روشن است كه تنش‌هاي موجود ميان كشورهاي عربي كه حاصل اختلافات طولاني‌مدت است افزايش پيدا كرده است. وي همچنين اعلام كرده امريكا آماده است هر گامي در راستاي رفع اختلافات موجود بردارد و تاكيد كرده كه اين مساله بر روند مبارزه با داعش و تروريسم در خاورميانه تاثير نمي‌گذارد. دانا شل اسميث، سفير ايالات متحده در قطر نيز در توييتر خود با بازنشر يك گزارش درباره همكاري امريكا و قطر در مقابله با حمايت مالي از تروريسم نوشته وقت مناسبي است تا اين مطالب بازنشر شود. احمد ابو الغيط، دبيركل اتحاديه عرب در واكنش به تحولات اخير نيز تاكيد كرد كه با دقت عواملي كه منجر به قطع روابط عربستان، بحرين، امارات و مصر با قطر شده را بررسي مي‌كند و افزود: متاسفيم كه كار كشورهاي عربي به اينجا رسيده است و اميدواريم كه اين كشورها با رفع اختلاف‌هاي خود امنيت قومي اعراب را حفظ كرده و به پيمان اتحاديه عرب پايبند باشند. وي همچنين اعلام آمادگي كرده تا با همكاري ديگر كشورهاي عضو اتحاديه عرب تنش ايجاد شده را كاهش داده فضا را براي اجراي توافق‌هاي عربي در خصوص مقابله با تروريسم فراهم شود. مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه كه از شركاي اصلي قطر در منطقه به شمار مي‌رود در نشست خبري مشترك با همتاي آلماني خود تاكيد كرد كه تحولات ايجاد شده در روابط كشورهاي عربي با قطر، تركيه را غمگين مي‌كند و ضمن تاكيد بر اينكه در هر شرايطي اين اختلافات را مي‌توان با گفت‌وگو حل كرد، گفت: آماده‌ايم هر گونه كمكي براي حل اين اختلافات ارايه دهيم. بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت خارجه نيز با اشاره به تنش‌هاي به وجود آمده بين برخي همسايگان جنوبي در خليج فارس گفت: جمهوري اسلامي ايران با ابراز نگراني از تحولات اخير در روابط برخي كشورهاي همسايه جنوبي خود در خليج فارس و اظهار اميدواري نسبت به حل و فصل آن، بر نكات زير به عنوان مواضع ثابت و اصولي خود تاكيد مي‌كند: افزايش تنش در روابط بين دولت‌هاي همجوار در شرايطي كه منطقه و جهان همچنان از تبعات گسترده بحران تروريسم و افراط گرايي و تداوم اشغال فلسطين توسط رژيم صهيونيستي رنج مي‌برد، به سود هيچ يك از دولت‌ها و ملت‌هاي منطقه نبوده و مصالح همگان را تهديد مي‌كند. جمهوري اسلامي ايران از همه همسايگان درگير در اختلافات جاري در جنوب خليج فارس مي‌خواهد با عبرت‌آموزي از تجارب تلخ منطقه، دوري از احساسات و رجوع به عقلانيت و تدبير، ضمن حداكثر خويشتنداري در جهت كاهش تنش و بازگشت به آرامش حركت كنند. راه‌حل اختلافات بين كشورهاي منطقه و از جمله اختلاف فعلي بين سه دولت همسايه قطر با اين كشور، تنها از طريق روش‌هاي سياسي و مسالمت‌آميز و گفت‌وگوهاي شفاف و صريح بين طرفين امكان‌پذير است. استفاده ابزاري از تحريم در جهان به هم پيوسته كنوني ضمن ناكارآمدي، امري مذموم، مردود و غيرقابل پذيرش است. حفظ حاكميت ملي و تماميت ارضي دولت‌هاي مستقل و عدم مداخله در امور داخلي آنها و احترام به مرزهاي شناخته شده بين‌المللي، اصول بنيادين و شناخته شده حقوق و روابط بين‌الملل است كه بايد توسط همه طرف‌ها محترم شمرده شود.

عربستان تلاش مي‌كند قطر را به سمت تهران سوق دهد

در همين راستا يك منبع آگاه عربي به روزنامه اعتماد گفت كه اقدام عربستان، امارات، بحرين و قاهره در خصوص قطع روابط با قطر گرچه قابل پيش‌بيني نبود اما تعجب‌برانگيز نيست و تنش‌زايي بي‌سابقه‌اي از سوي كشورهاي عربي به ويژه عربستان عليه قطر به شمار مي‌رود. به گفته اين منبع آگاه از دواير سياسي در قطر، در ميان چهار كشوري كه در اقدامي هماهنگ و برنامه‌ريزي شده اقدام به قطع روابط خود با دوحه كرده‌اند عربستان از همه مهم‌تر است به همين دليل دوحه به دنبال ايجاد تنش بيشتر نخواهد بود و تلاش خواهد كرد شرايط را آرام‌تر كند. اين منبع اعلام كرد كه اقدام كشورهاي عربي براي بستن مرزهاي زميني، هوايي و دريايي خود با قطر باعث شده كه اين كشور فقط ايران را در برابر خود داشته باشد. عربستان و ديگر كشورهاي همسو با رياض با بستن همه درها به روي قطر تلاش مي‌كنند اين كشور را به سوي تهران سوق دهند تا اتهامات خود عليه قطر در خصوص پشت كردن به كشورهاي عربي و همكاري با ايران را اثبات كنند. اين منبع ضمن تاكيد بر اينكه اقدامات ضد قطري كشورهاي عربي به اينجا ختم نخواهد شد و اقدامات تنش‌زاي بيشتري در آينده اتخاذ خواهد شد، گفت: با نگاهي به كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس در مي‌يابيم كه بحرين تحت كنترل و سلطه كامل عربستان قرار دارد.  امارات نيز سياست‌هاي خود را در راستاي سياست‌هاي عربستان تنظيم مي‌كند؛ كويت معمولا تلاش مي‌كند از عربستان و سياست‌هاي اين كشور دفاع كند و گاهي نيز سياست بي‌طرفي پيش مي‌گيرد. عمان هم نقش چنداني در شوراي همكاري خليج فارس بازي نمي‌كند، تنها كشوري كه عنصر فعالي در منطقه و شوراي همكاري خليج فارس به شمار مي‌رود و تحت فرمان عربستان نيست قطر است به همين دليل رياض مي‌خواهد قطر را به صورت كامل تحت فرمان خود داشته باشد و شوراي همكاري خليج فارس را به مجمع كشورهاي عربي تحت فرمان خود تبديل كند. با توجه به اينكه چند روز پيش تلاش‌هايي از سوي كويت براي حل و فصل اختلافات كشورهاي عربي منطقه مطرح شده بود با اين وجود گمانه‌هايي در خصوص خروج عمان و كويت از شوراي همكاري خليج فارس مطرح شده بود. اين منبع گفت: تحولات اخير تهديدي عليه شوراي همكاري خليج فارس به شمار مي‌رود اما به نظر نمي‌رسد كه هيچ يك از كشورهاي عضو به دنبال خروج يا از بين بردن اين شورا باشند به همين دليل كويت و عمان موضع بي‌طرفي در خصوص تحولات اخير خواهند داشت و ممكن است تلاش كنند ابتكار عمل‌هايي براي كنترل بحران مطرح كنند و بدون اعلام حمايت از طرف خاصي به دنبال ايجاد تعادل ميان كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس خواهند بود. اين منبع عربي تاكيد كرد گرچه تركيه تنها همپيمان فعلي قطر در منطقه است و با توجه به اينكه قطر در ميان محور عربستان، امارات و امريكا در مقابل محور ايران و روسيه قرار گرفته است به همين دليل مواضع تركيه و ايران در خصوص وضعيت پيش آمده براي قطر خيلي مهم خواهد بود، قطر مي‌تواند از فرصت پيش آمده استفاده كند و به محور ايران بپيوندد اما قطعا با احتياط در اين مسير گام برمي‌دارد. وي احتمال وقوع درگيري نظامي ميان كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس را بعيد دانست و تاكيد كرد كه احتمالا گام‌هاي بعدي كشورهاي عربي عليه دوحه حمايت از صداهاي معارض داخل اين كشور يا حمايت از كودتا در اين كشور خواهد بود و افزود: با اين وجود بعيد مي‌دانم كه در قطر كودتايي رخ دهد زيرا در اين كشور اپوزيسيون يا گروه‌هاي معارض سازماندهي شده‌اي كه تحت قالب حزب فعاليت كنند، وجود ندارد. وي همچنين تاكيد كرد براي درك و حل اين بحران به غير از اتهام حمايت از تروريسم يا حمايت دوحه از اخوان‌المسلمين و حماس، عربستان بايد به صورت شفاف مطالبات خود را مطرح و اعلام كند به دنبال چه چيزي است و ضمن تاكيد بر اينكه موضع امريكا در اين خصوص ثابت نيست، گفت انتظار نمي‌رود امريكا در حمايت از قطر وارد اين بحران شود.