اربعين 93 به روايت احمد مسجدجامعي در گفت‌وگو با شفقنا
پيوند عميق ايراني‌تبارها با نجف و كربلا
احمد مسجدجامعي، وزير پيشين فرهنگ و ارشاد اسلامي از آنچه در ايام اربعين امسال در عتبات مقدسه شاهد بوده اشاره و امنيت كربلا و نجف در اربعين امسال را مرهون فتواي آيت‌الله سيستاني دانست كه تمامي معادلات داعش در اربعين امسال را برهم زد. او همچنين از نقش برجسته علما، شخصيت‌هاي ديني و تجار و هنرمندان ايراني تبار در عتبات مقدسه گفت نقشي كه حاكي از پيوند عميق ايراني‌ها با ائمه اطهار است.
در طول تاريخ عتبات مقدسه ردپاي ايراني‌ها پررنگ بوده است
وي تصريح كرد: در حرم‌هاي مطهر ائمه بناهايي وجود دارند كه معماران آن عثماني‌ها، هندي‌ها و از شمال آفريقا هستند اما آنچه بسيار برجسته است متعلق به بناهاي ايراني است كه از دوره‌هاي مختلف صفويه، زنديه و به خصوص قاجار وجود دارد و ما باز در آنجا حضور ايراني‌ها را شاهديم. در واقع مي‌توان گفت در طول تاريخ عتبات مقدسه ردپاي ايراني‌ها پررنگ بوده است طبعا ايراني‌ها از قديم جايگاه و اعتبار داشتند و اين چيزي نيست كه مثلا معتقد باشيم حضور ايراني‌ها در مقطع كنوني بيشتر است بلكه در طول تاريخ اين حضور همواره وجود داشته است.
فتواي آيت‌الله سيستاني تمامي معادلات داعش در اربعين امسال را بر هم زد
وي مسائل مربوط به امنيت اربعين امسال را با توجه به تهديدات داعش مناسب ارزيابي كرد و گفت: با اقداماتي كه شبه نظاميان شيعه و همچنين ماموران امنيتي انجام داده بودند امنيت زايران به خوبي تامين شده بود و مشكل خاصي پيش نيامد. با توجه به فتوايي هم كه آيت‌الله سيستاني صادر كردند باعث شد فضايي ايجاد شود كه همه معادلات را بر هم بزند و اين قضيه در تامين امنيت مراسم امسال اربعين بسيار حايز اهميت بود.
سنت‌هاي عراقي‌ها در ايام اربعين
مسجدجامعي به سنت‌هاي موجود در بين عراقي‌ها در ايام اربعين اشاره كرد و اظهار داشت: در كربلا سنتي وجود دارد كه به زايران «زاير حسين» گفته مي‌شود. اگر كفش‌هاي شما در رفت و آمدها گلي شده باشد براي‌تان واكس مي‌زنند، انواع و اقسام سفره‌ها پهن است. در خانه‌ها و موكب‌هاي‌شان بر روي شما باز است. در جايي من وارد شدم و غذايي خوردم، به من پرتقال تعارف كردند و زماني كه ما را بدرقه مي‌كردند بسيار از من تشكر مي‌كردند كه من در آنجا غذا خوردم؛ روحيه مردم اين‌گونه است. در روز اربعين براي همه غذا وجود دارد. انواع و اقسام غذاهايي را كه دارند براي زايران آماده مي‌كنند. درباره موكب‌ها نيز يا متعلق به شخص حقيقي است يا حقوقي كه در زمان اربعين برپا و تغذيه زوار را فراهم مي‌كنند. حتي در موعد اين مراسم گوسفنداني را در عشاير پرورش مي‌دهند. بنابرين اين مراسم يك نوع مشاركت جدي است كه در ميان طيف وسيعي از شيعيان عراق مرسوم است.
پيشينه تاريخ پياده‌روي اربعين
وزير پيشين فرهنگ و ارشاد اسلامي به پيشينه تاريخ پياده‌روي اربعين اشاره كرد كه از قديم‌الايام بوده و علما بيشتر در آن شركت مي‌كردند و گفت: مثلا در قديم چند هزار نفر در اين مراسم حاضر مي‌شدند اما در حال حاضر اين رقم به چند ميليون رسيده است. نخستين زاير اربعين جابربن عبدالله انصاري و عتيه‌اوفي بوده كه در سال 61 و 62 هجري و از آن سال مرسوم بوده است. صدام در مقطعي جلوي آنها را گرفت و كشتاري راه انداخت اما آن قدر فشار جمعيت زياد شد كه مجبور شد اجازه دهد راهپيمايي اربعين انجام شود، بعد كه انجام شد روساي آنها را به قتل رساند. شب‌هاي جمعه هم به سمت كربلا پياده مي‌روند.
ستاد ورزيده‌يي براي ساماندهي زايران در كربلا وجود نداشت
مسجدجامعي با بيان اينكه در مراسم اربعين طبق همه‌ساله بيشتر زايران خود عراقي‌ها هستند اما امسال اين تعداد نسبت به سال‌هاي قبل افزايش پيدا كرده بود به همين خاطر آشفتگي در ميان زايران هم بالا بود، اظهار داشت: به عنوان مثال اعلام شد 92 درصد گمشده‌ها ايراني بوده‌اند به خاطر اينكه جمعيت ايراني‌ها بيشتر بود. در حج ما مي‌بينيم افراد برايشان شناسنامه‌يي ترتيب داده مي‌شود كه داراي نشانه و آدرسي هستند اما در كربلا افرادي كه گمشده بودند فاقد چنين شناسنامه‌هايي بودند. ستاد ورزيده‌يي هم وجود نداشت كه اين مسائل را ساماندهي كند. اين عضو شوراي شهر تهران افزود: در قديم كه به حج مي‌رفتيم پيشاهنگ‌هايي وجود داشت كه راهنما و كمك‌رسان بودند اما در كربلا چنين چيزهايي اصلا وجود نداشت. سازمان حج و زيارت يا سازمان‌هاي ذي‌ربط چينن امكاناتي را مهيا نكرده بودند. بحث بهداشت و درمان در عراق بسيار نامناسب بود، در كربلا هيچ ساختار و قاعده‌مندي براي زايران وجود نداشت. زايراني كه برخي هيچ چيز با خود نداشتند و مي‌طلبيد كه سازمان‌هايي مسائل مربوط به زايران را ساماندهي كند. مسجدجامعي در ادامه پيشنهادي مبني بر راه‌اندازي تشكلي به نام پزشكان بدون مرز در حوزه گردشگري ديني ارايه داد و گفت: به عنوان مثال پزشكان بدون مرز در دنيا وجود دارند اما خوب است تشكلي هم از پزشكان پيرامون محبت اهل بيت تشكيل شود. مثل پزشكاني كه به حج مي‌روند. يعني حول محور اربعين اين تشكل پزشكان را راه بيندازيم.
همكاري با شهرداري و استانداري كربلا خوب است به شرط آنكه اقدامات‌مان را به رخ نكشيم
اين عضو شوراي شهر تهران در ادامه همكاري‌هاي دو‌طرفه شهرداري تهران و كربلا را مورد توجه قرار داد و افزود: در واقع نفس اين همكاري‌ها خوب است. چرا كه بحث اقتصادي كربلا در اين ايام به‌شدت آسيب مي‌بيند. حجم عظيمي از زباله‌ها را در فرات مي‌ريزند، تاسيسات شهري توان تحمل اين ميزان جمعيت را ندارد و هيچ درآمدي هم ندارند چرا كه غذا و مكان‌ها بر عهده عراقي‌هاست. اما اينكه ما در قضيه همكاري با شهرداري و استانداري كربلا مشاركت كنيم خوب است به شرط آنكه اقدامات خودمان را به رخ نكشيم.