اخلاق، برجسته‌ترين ويژگي پيامبر اسلام(ص)
محمدعلي ايازي
براي شناخت شخصيت پيامبر و ويژگي‌هاي اخلاقي و شخصيتي آن حضرت بايد به قرآن كريم مراجعه كنيم. قرآن بهترين منبع براي فهم شخصيت والاي نبي مكرم اسلام است. در قرآن كريم، آيه‌هاي مختلفي درباره حضرت ختمي مرتبت هست.
برخي از اين آيه‌ها جنبه ارشاد دارد كه پيامبر مخاطب آنهاست برخي ديگر از آيه‌ها هم درباره پيامبر است. در عموم اين آيه‌ها بر وجه اخلاقي حضرت رسول تاكيد شده است و به نوعي سجاياي اخلاق يكي از بارز‌ترين ويژگي‌هاي ايشان است. خداوند در قرآن كريم، اخلاق والاي آن حضرت را به عنوان الگوي عمل و رفتار مسلمان‌ها معرفي مي‌كند. خداوند در سوره مباركه فتح مي‌گويد آن حضرت در مواجهه با دشمنان و ستمگران و كفار كوتاه نمي‌آمد و با قاطعيت برخورد مي‌كرد و در برخورد با مومنان با عطوفت و مهرباني روبه‌رو مي‌شد.
از طرفي ديگر در سوره مباركه آل‌عمران از پيامبر بزرگوار اسلام به عنوان انساني نرمخو ياد مي‌شود. او با عموم انسان‌ها از هر قشر با نرمخويي رفتار مي‌كرد. اين ويژگي نيز از ديگر صفات متعالي و برجسته حضرت محمد(ص) است. خداوند باري‌تعالي در همان سوره خطاب به نبي مكرم اسلام مي‌گويد، اگر آدم تند‌خو و خشني بوديد، با اينكه فرستاده ما هستيد، افراد به راه راست هدايت نمي‌شدند. از اين‌رو پيامبر اسلام يك جاذبه‌يي داشت و افراد را طرد نمي‌كرد و با مدارا برخورد مي‌كرد. اما متاسفانه مي‌بينيم اين روحيه و رفتار پيامبر در ميان پيروانش كمتر ديده مي‌شود و شاهد هستيم افراد و جريان‌هايي به كم‌ترين بهانه آدم‌ها را طرد مي‌كنند و متاسفانه اين ويژگي رو به افزايش است.
اما مي‌بينيم بسياري از افراد و جريان‌ها نسبت به منتقدان و مخالفان‌شان به شكلي غيرقابل اغماض برخورد مي‌كنند، اين در حالي است كه اين نوع رفتار در سيره و صفات پيامبر نبوده است. پيامبر اسلام در حالي بعد از فتح مكه به امثال ابوسفيان مي‌گويد من با شما كاري ندارم و آزاد هستيد. اما ما متاسفانه در مقابل منتقدان و مخالفان چنين رويكردي نداريم.
خداوند در قرآن كريم مي‌گويد از خطاي آنها كه اشتباه مي‌كنند، بگذر و آنها را ببخش. گسترش و رواج اين روحيه و ويژگي‌هاي اخلاقي برجسته پيامبر به بهبود فضاي جامعه و فرهنگ ما كمك زيادي مي‌كند. ما بايد در همه اين امور نبي مكرم اسلام را سر لوحه خويش قرار دهيم. تا وقتي كه اين ويژگي‌هاي اخلاقي پيامبر در عرصه‌هاي مختلف زندگي ما به طور جدي مورد توجه قرار نگيرد، نمي‌توانيم ادعا كنيم رفتاري اخلاقي داشته‌ايم.
با بهره‌گيري از آموزه‌هاي اخلاقي پيامبر و ائمه اطهار در تمام سطوح زندگي فردي و اجتماعي مي‌توانيم به رستگاري و بهبودي وضعيت عمومي اجتماعي اميدوار باشيم. تاكيد مي‌كنم كه عمده موضوع مهم در تبيين و برشمردن ويژگي‌ها و سجاياي اخلاقي پيامبر در قرآن كريم هم همين است كه مسلمان‌ها از آن الگو‌هاي رفتاري پيروي كنند.