به بهانه اولين سفر رسمي رييس دولت انتقالي سوريه به عربستان مطرح شد
«جولاني» در آغوش «بن سلمان»
روز گذشته احمد الشرع، رييس‌جمهور موقت سوريه در صدر هياتي بلندپايه به رياض سفر كرد. الشرع پيش از اين نيز در گفت‌وگو با يكي از شبكه‌هاي تركيه اعلام كرده بود كه براي اولين سفر خارجي خود راهي عربستان‌سعودي يا تركيه خواهد شد. او البته به زمان انجام اين سفر اشاره‌اي نكرده بود. به بهانه اين سفر نشريات خارجي متعددي درخصوص اهداف و انگيزه‌هاي اين سفر و همچنين شكل روابط حاكمان جديد سوريه با عربستان و ديگر بازيگران اثرگذار بر فعل و انفعالات سوريه ازجمله تركيه تحليل‌هاي مختلفي ارايه داده‌اند. وب‌سايت امواج ميديا با انتشار يادداشتي در اين راستا آورده است در بازه زماني كنوني تركيه و كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس در حال پر كردن خلأ قدرت ايجاد شده در سوريه هستند، چراكه نفوذ ايران پس از سقوط دولت بشار اسد تحت تاثير قرار گرفته است. اكنون اما به نظر ميرسد هماهنگي ايجاد شده آنكارا با پايتخت‌‌هاي عربي خليج‌فارس به افزايش هم‌راستايي آنها در اين جغرافيا منجر خواهد شد، به گونه‌اي كه به نظر ميرسد تركيه تلاش كرده است تا منافع اعراب خليج‌فارس را در سوريه جديد درنظر بگيرد. به ادعاي ناظران، عربستان‌سعودي كه در جايگاهي محوري براي ديگر اعضاي شوراي همكاري خليج‌فارس تلقي مي‌شود تلاش داشته با هدف تقويت و مشروعيت‌‌بخشي به حاكميت تحريرالشام در سطح بين‌المللي بسياري از منافع خود را با آنكارا به اشتراك بگذارد. اين منافع شامل كمك به سوريه براي دستيابي به يك انتقال آرام، حفظ تماميت ارضي آن و جلوگيري از تبديل شدن به مقري براي گروه‌هاي افراطي كه مي‌تواند تهديدي براي ديگر كشورها محسوب شود. پينار داست، پژوهشگر غيرمقيم در شوراي آتلانتيك در اين رابطه به امواج ميديا گفت: درحالي كه تركيه مي‌توانست به تنهايي عمل كند و از موقعيت مطلوب خود در سوريه به خاطر نفوذش بر حاكمان جديد ديد سوريه بهره‌برداري كند، اما تصميم گرفت تا همه بازيگران منطقه‌اي براي اداره سوريه جديد هم‌صدا شود و آنها را به سرمايه‌گذاري در آينده اين كشور دعوت كند. اين رويكرد نشان‌دهنده تمايل تركيه به همكاري و ايجاد يك محيط چندجانبه براي بازسازي و توسعه سوريه است، به طوري كه نگرانيهاي كشورهاي همسايه نيز مورد توجه قرار گيرد.همزمان واشنگتن‌پست با انتشار يادداشتي به تحليل ابعاد ديگري از نوع همكاري تركيه با اعراب خليج‌فارس بر سر اداره سوريه آورده است: همكاري آنكارا و رياض در سوريه پس از اسد بايد در ابعاد وسيع‌تري درك شود كه تقريبا از يك دهه پيش آغاز شده است، به گونه‌اي كه به نظر ميرسد سياست‌گذاران در آنكارا اهميت همكاري با اين پادشاهي را براي دستيابي به ثبات حين درنظر گرفتن شرايط حساس سوريه درك كرده‌اند، چراكه نقش سعودي‌ها بايد همزمان كه تركيه به دنبال ايفاي نقش به عنوان شريك امنيتي اصلي دمشق است، با آنكارا همسو باشد. اين نوع همكاري مي‌تواند به ايجاد يك استراتژي مشترك براي مديريت چالش‌هاي امنيتي و سياسي در شام كمك كرده و به ثبات منطقه‌اي نيز منجر شود. باتو كوشكون، تحليلگر سياسي و كارشناس امور تركيه با استناد به فعل و انفعال‌هاي اخير براين باور است كه «آنكارا براي تحقق اين اهداف به حمايت شوراي همكاري خليج‌فارس و به‌ويژه عربستان نياز دارد.» همزمان نيز گوكهان ارلي عضو انديشكده اورسام مستقر در آنكارا مدعي شد: «تركيه با توجه به روابط تاريخي، فرهنگي و جغرافيايي طولاني مدتش با سوريه و عربستان، با منابع اقتصادي و نهادي‌اش، هر دو هدف اصلي را همزمان دنبال مي‌كند؛ تضمين تماميت ارضي سوريه و همچنين بازگرداندن ثبات. اين منافع زمينه را براي تعميق احتمالي روابط تركيه و عربستان در پي خروج اسد فراهم كرده است.» در ادامه گزارش واشنگتن‌پست آمده است كه آنكارا و رياض در مورد مخالفت با تحريم‌هاي غربي عليه سوريه پس از اسد هم نظر هستند و به شدت با آنها مخالفند. در پس اين اشتراك نظر است كه اردوغان مي‌داند محمد بن سلمان وليعهد سعودي و لابي او در واشنگتن تاثير قابل‌توجهي بر دونالد ترامپ و متقاعد كردن كاخ سفيد براي لغو محدوديت‌ها و همچنين پايان دادن به عضويت تحريرالشام در ليست سازمان‌هاي تروريستي دارد. به گزارش امواج ميديا از جمله گزاره‌هاي مهم و تاثيرگذار در نزديك كردن منافع تركيه و عربستان در دمشق، اقدامات اسراييل عليه سوريه پس از اسد است. مقامات رسمي در آنكارا و رياض تهاجمات نظامي تل‌آويو از زمان سقوط دولت اسد را رفتاري بي‌ثبات‌كننده و تهديدي براي انتقال سياسي دولت در اين كشور مي‌‌دانند.نيويورك‌تايمز اما طي گزارشي با ارايه تحليلي متفاوت با تمركز بر زمينه‌هاي تنش ميان آنكارا و رياض آورده است كه اگرچه سياست‌هاي عربستان و تركيه در قبال سوريه پس از اسد به ظاهر مي‌تواند همسو باشند، اما به ادعاي گروهي از ناظران ممكن است در آينده تنشهايي ميان دو بازيگر در اداره سوريه ايجاد شود. ازجمله رقابت بر سر اين موضوع كه چه كسي نفوذ بيشتري در شكل‌دهي به ساختارهاي سياسي و اقتصادي شام داشته باشد. علاوه بر اين، اگر استراتژي‌ها يا ائتلاف‌هاي منطقه‌اي وسيع‌تر هردو بازيگر متفاوت شود، ممكن است اختلافاتي در مورد اولويت‌ها، انتخاب شركاي محلي يا سرعت اصلاحات‌شان در سوريه به وجود آيد. به گزارش امواج ميديا و به نقل از گوكهان ارلي عضو انديشكده اورسام، نگرانيهاي فوري تركيه، مانند امنيت مرزي و بازگشت پناهندگان سوري، ممكن است براي هميشه با رويكرد اقتصادي و تمركز بر اعتبار عربستان آن‌هم به طور كامل همسو نباشد. اگر اين تفاوت‌‌ها، مديريت نشوند، مي‌توانند تنشهايي ايجاد كنند كه ممكن است همكاري پايدار دو بازيگر را در زمينه اداره سوريه جديد مختل كند. با اين حال اما اكنون به نظر ميرسد آنكارا و رياض حداقل در حال حاضر، در پي به‌چالش كشيدن يكديگر در سوريه نيستند. همزمان با اين گمانه‌زني‌ها آنا جاكوبز، پژوهشگر غيرمقيم در موسسه مطالعاتي در واشنگتن، به امواج ميديا گفت: «در حال حاضر، منافع همپوشان بيشتري وجود دارد تا منافع متعارض.» در ادامه گزارش اين وب‌سايت آمده است كه اما به نظر ميرسد تركيه در تلاش است تا تنش‌ها با عربستان را محدود كند. اين درحالي است كه آنكارا همزمان به دنبال گسترش نفوذ خود در سوريه است. به ادعاي تحليلگران سطح بالاي تعامل بين مقامات و تلاش تركيه براي تشكيل يك گروه منطقه‌اي به منظور حمايت از دولت جديد سوريه اين بازيگر را ناگزير به اتخاذ اين استراتژي كرده است، چراكه تركيه نمي‌تواند بدون حمايت مالي شوراي همكاري خليج‌فارس به سوريه كمك كند. با اين همه اما اغلب تحليلگران در اين موضوع متفق القول هستند كه در نهايت، سوريه پس از اسد مي‌تواند نقش زيادي در نزديك‌‌تر كردن عربستان و تركيه ايفا كند؛ حتي با وجود اينكه سوريه در گذشته منبع تنش بين اين دو قدرت منطقه‌اي بوده است.