آتش خاموش شد، خاكستر ماند

گروه اجتماعي| صبح جمعه باران باريد و اگر خرده‌آتشي هم زير خاكستر مانده بود را در تالاب انزلي خاموش كرد. حالا ديگر آتش با تلاش آتش‌نشانان و استفاده از امكانات هلال احمر و وزارت دفاع و لطف نزولات جوي مهار شده و تنها چيزي كه از دو، سه روز سوختن بر جاي مانده، لكه‌هاي وسيع سياه‌رنگي بر تن تالاب انزلي است. آتشي كه به عمد برافروخته شد و خاكسترش را براي محيط‌زيست ايران و منطقه انزلي بر جا گذاشت.  روز چهارشنبه، سه روز از شروع آتش‌سوزي در تالاب انزلي مي‌گذشت. مديركل مديريت بحران استانداري گيلان در بخش خبري شبكه باران گفته بود كه وجود حريق در مناطق دور از دست (مناطق باتلاقي) سبب شده كه مهار اين آتش‌سوزي به طول انجامد. اما سرانجام پس از حضور يك فروند بالگرد آبپاش جمعيت هلال احمر مازندران و پرواز يك فروند هواپيماي آتش‌نشان وزارت دفاع، خلبان هواپيما و كارشناسان سازمان آتش‌نشاني از مهار حريق به‌طور كامل خبر دادند اما آن‌گونه كه ايرنا نوشته است، كارشناسان محيط‌زيست به خاطر وجود دود در برخي نقاط همچنان به گشت‌زني ادامه مي‌دادند كه مبادا دوباره از جايي شعله‌ها زبانه بكشند. پس از باران روز گذشته، حالا ديگر اثري از دود هم ديده نمي‌شود. سيدفرشيد فلاح، رييس اداره محيط‌زيست شهرستان انزلي به ايرنا گفته است: «باتوجه به نظرات كارشناسان جهت جلوگيري از احتمال حريق مجدد با هماهنگي هلال احمر چادري در منطقه برپا شد و چهار نفر محيط‌بان، سه نيروي سپاه و جمعيت هلال احمر مجهز به كوله‌پشتي‌هاي حاوي آب در منطقه مستقر بودند كه به محض بروز حريق عمليات اطفا را انجام دهند و با اطلاع‌رساني به ستاد بحران شهرستان جلوي حريق گرفته شود. با شروع بارندگي‌ها گروه مستقر در محل حادثه از منطقه خارج شدند و در حال حاضر محيط‌زيست در حال پايش منطقه براي اطمينان از خاموشي كامل حريق است.» از اين آتش‌سوزي عمدي حالا زمين‌هاي سوخته‌اي به جا مانده كه فلاح مي‌گويد بايد مراقب بود به تصرف سودجويان درنيايند: «از اين پس بايد مراقب بود اراضي آتش گرفته توسط افراد سودجو تصرف نشود. به همين منظور از تردد خودرو و موتوسيكلت در منطقه ممانعت به عمل خواهد آمد.» روز نهم شهريور بود كه با اعلام عمدي بودن آتش‌سوزي تالاب انزلي خبر از دستگيري 2 متهم رسيد، يك روز بعد تعداد اين متهمان به 5 نفر افزايش پيدا كرد. دادستان عمومي و انقلاب مركز استان گيلان اعلام كرد كه در ارتباط با آتش‌سوزي تالاب انزلي يك نفر بازداشت شد و 4 نفر تحت نظر هستند. پيش از اعلام وجود 5 متهم، اكبر سبحاني، دادستان عمومي و انقلاب بندرانزلي گفته بود كه هدف از ايجاد حريق، زمين‌خواري بوده است: «منشا حريق‌هاي عمدي روزها و سال‌هاي اخير در تالاب انزلي عوامل انساني است، چراكه در آن محدوده تيربرق يا منزل مسكوني وجود ندارد. سودجويان كه زمين آنها در مجاورت تالاب است اين نيزارها را آتش مي‌زنند تا تصرفات خود را به ‌سمت تالاب افزايش دهند.» او معتقد است كه جزاي نقدي و جرم درجه 6 براي كساني كه سرمايه‌هاي ملي و طبيعي كشور را به آتش مي‌كشند كافي نيست: «باتوجه به اينكه تالاب انزلي چهره بين‌المللي دارد بايد مانند فرزند خود از آن محافظت كنيم لذا اين مشكل بايد اساسي برطرف شود.» روز گذشته هم رييس اداره محيط‌زيست شهرستان انزلي تا كيد كرد: «هر كسي كه در حاشيه تالاب زندگي مي‌كند بايد اين دغدغه و نگراني را داشته باشد كه حفظ منابع طبيعي مانند آب و هواي پاك مهم‌ترين ميراث براي آيندگان است. حس مسووليت‌پذيري بايد بين مردم محلي داشته باشد و با اطلاع‌رساني درست و به‌موقع همكاري لازم براي حفظ اكوسيستم‌هاي طبيعي داشته باشند تا با اين مشاركت بتوانيم اين نعمت‌هاي خداوندي را حفظ كنيم زيرا تالاب علاوه بر ميراثي جهاني بلكه براي مردم بومي نيز يك ميراث هويتي است.» روز چهارشنبه، در گزارشي كه در روزنامه اعتماد درخصوص منشا آتش‌سوزي‌ها زاگرس منتشر شد، نوشته بوديم: «مسوولان مي‌گويند بيش از 90درصد آتش‌سوزي‌ها عامل انساني دارد، انگيزه آنها مي‌تواند منافع شخصي باشد، گرفتن زغال از بلوط‌ها يا به آتش كشيدن مرتع رقيب، درگيري و تعارض با دولت و... اما اين روزها برخي فعالان محيط‌زيست مي‌گويند آتشي كه به دل زاگرس افتاده نه در راستاي منافع شخصي بلكه به نظر سيستماتيك و سازمان‌يافته است.» بهمن ايزدي، يكي از فعالان محيط‌زيست به «اعتماد» گفته بود: «از نظر اقليم‌شناسي به نظر مي‌رسد عاملين اين آتش زدن يا اتاق فكر آنها مي‌دانند چه مناطقي را بايد آتش بزنند كه براساس آنها بقيه بوم ناحيه‌هاي زاگرس دچار مشكلات جدي اكولوژيك و هيدرولوژيك شده و تعادل خود را از دست بدهند.» در جريان آتش‌سوزي در نيزارهاي منطقه چراغ پشتان انزلي كه از هشتم شهريور آغاز شد، پس از 3 روز 7 هكتار از اين اراضي در شعله‌هاي آتش سوخت. در آتش‌سوزي اخير زاگرس علاوه بر جنگل‌ها و زيستگاه‌هاي جانوري كه سوختند، 4 عضو يك خانواده كه براي مهار آتش به كمك شتافته بودند سوختند و جان‌شان را در راه زاگرس گذاشتند. آتش‌هايي كه ريشه در طمع به زمين‌هاي اين سرزمين داشتند. 
آتش بر پيكر جهان‌نما
همزمان با رو به پايان رفتن تلاش‌ها براي فرونشاندن آتش تالاب انزلي، تلاش براي اطفاي حريق در منطقه جهان‌نماي استان گلستان در جريان بود، آتشي كه پنجشنبه برافروخته شد و بيش از 24 ساعت به طول انجاميد. محمد آريانفر، جانشين يگان حفاظت منابع طبيعي و آبخيزداري گلستان روز جمعه به ايسنا گفت: «حوالي ساعت ۱۳ ظهر پنجشنبه (۱۱ شهريور ماه) آتش‌سوزي در منطقه آغاز شد و در حال حاضر ۲۰۰ نيرو در تلاش براي مهار آن هستند. در حال حاضر ۴۰ نفر از ماموران يگان حفاظت منابع طبيعي، ۲۰ نيروي محيط‌زيست و ۴۰ نفر از نيروهاي مردمي و ۸۰ نفر از نيروهاي يگان نيروي انتظامي و بسيج شهرستان كردكوي و ۲۰ نفر از نيروهاي سپاه در محل آتش‌سوزي حضور دارند.» ساعاتي بعد خبر تكميلي رسيد كه آتش‌سوزي مهار شده است. مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري گلستان به ايسنا گفته است كه از صبح جمعه يك فروند بالگرد به منظور آبپاشي و هلي‌برن نيرو و تجهيزات وارد منطقه شدند و اعلام كرد: «با تلاش نيروهاي منابع طبيعي، محيط‌زيست و نيروهاي مردمي، انتظامي و بسيج آتش‌سوزي كه از ظهر روز گذشته در محدوده دره مغزي منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما به وقوع پيوسته بود، دقايقي قبل مهار شد.» او بعدازظهر روز گذشته گفت كه نيروها تا اطمينان كامل از اطفاي حريق در منطقه خواهند ماند.