درباره «زير نور كم» و اكران آنلاين
در غيبت عشق
محدثه واعظيپور
1- مقاومت در برابر اكران آنلاين فيلمهاي سينمايي، به احتمال فراوان محتوم به شكست است. حتي با عادي شدن شرايط و واكسيناسيون گسترده، حجم فيلمهاي سينمايي پشت خط اكران مانده، آنقدر زياد و وضعيت آنقدر پيچيده است كه هر كارگردان و تهيهكننده باتدبيري بايد بتواند از اكران آنلاين فيلمش استقبال كند. مگر تعداد آثار خاص سينماي ايران كه براي ديده شدن نيازمند پرده بزرگ و سالن سينما هستند چند درصد است؟
توليدات مستقل و لوباجتها كه در فضاي اكران معمولا بازي را به فيلمهاي بزرگتر يا پروژههاي تجاري سينماي ايران واگذار ميكنند، در وضعيت و چشمانداز پيشرو، شرايط سختتري خواهند داشت.
سينمادارها در روزهاي بدون كرونا هم، ترجيح ميدادند ظرفيت و امكان كمتري براي ديده شدن به اين فيلمها اختصاص بدهند. يكي، دو سال بعد از كرونا و باز شدن سالنهاي سينما، قطعا اين سختگيري بيشتر خواهد شد. از اين منظر نمايش آنلاين «زير نور كم» (محمد پرويزي) راهكاري درست براي ديده شدن فيلم است.
2- «زير نور كم» درباره ذهن آشفته، ذهني درگير فراق و از دست دادن است. رويا (ليلا زارع) شخصيت اصلي فيلم، در گذشته زندگي ميكند و اين حس و حال، زندگي و روابط امروز او را دچار مشكل كرده است. «زير نور كم» روايت يك مثلث عاشقانه است، اميد (حميدرضا آذرنگ)، حامد (صابر ابر) و رويا اضلاع اين مثلث هستند كه در ذهن رويا، پررنگ و كمرنگ ميشوند. امتياز فيلم، روايت غيرخطي و سفر ذهني است كه آن را از انبوه توليدات تكراري سينماي ايران يا فيلمهاي مشابه جدا ميكند. بازي بازيگران اصلي، صابر ابر و ليلا زارع نقطه قوت فيلم و جنس و سطح بازي آنها بالاتر از بقيه به ويژه بازيگران جوان فصل مهماني تولد است. اما فيلم يك نقطه ضعف اساسي دارد و آن كم بودن حس و حال است.
سردي فضا، قابل درك و احتمالا راهبردي از سوي كارگردان براي نمايش رخوت و ملال حاكم بر زندگي رويا بوده، اما فيلمي كه از فقدان عشق ميگويد، هيچ تصوير و حسي از عشق ارايه نميدهد. نه در رابطه رويا با حامد و نه در ارتباط او با اميد، گرماي عشق نيست كه ويران شدن يا مخدوش شدن آن، تماشاگر را اندكي در حزن و اندوه رويا سهيم كند. چه تمايزي ميان رابطه رويا و اميد وجود دارد كه بيننده باور كند، كمبود اين حس توانسته آينده رويا را تحت تاثير قرار بدهد؟ صرف نمايش دلشوره زن براي دارو مصرف كردن اميد، نميتواند اين حجم از علاقه يا محبت را نمايش دهد. فيلم از اين منظر ضربه خورده و غيرقابل باور بودن احساس شخصيتهاست كه ارتباط تماشاگر با بحران حاكم بر زندگي حامد و رويا را مختل كرده است. بازيگر باهوشي مثل صابر ابر در فصل مهماني تولد، با يك بازي درست، تلاش كرده بخشي از اين احساس را نمايش بدهد و بازي او كمك كرده تا پايان فيلم، قابل باور شود.
3- نمايش «زير نور كم» به شكل آنلاين اتفاق خوبي است، مثل همه كشورهاي صاحب سينما، در سينماي ايران هم نيازمند درك اين موضوع ساده هستيم كه همه فيلمها براي اكران روي پرده بزرگ ساخته نشدهاند و بايد به رسانههاي ديگري فكر كرد. اكران «زير نور كم» در سينما، هزينههاي پخش و توزيع بيشتري را به سازندگان فيلم تحميل ميكرد؛ هزينهاي كه ضمانتي براي بازگشت آن وجود نداشت، اما نمايش آنلاين هم فرصت ديده شدن به فيلم داده و هم هزينههاي اكران را كاهش داده است.