ادبيات تكراري، افت اطلاعرساني
محمدعلي ابطحي
يكي از اتفاقات پنهان كه تاثيرات منفي زيادي بر روح وروان نسل جوان و حتي ميانسال دارد، تكرار سخنان و اهداف استراتژيك كشور است كه در طول دهها سال با ادبيات يكساني از سوي مسوولان مختلف اجرايي و قضايي و پارلماني ادا ميشود. از اين ادبيات يكسان چند دههاي ذهن و تفكر مخاطبان متفاوت نسل امروز خسته شده است. به همين ميزان يكي از اصليترين دلايل بيتوجهي و بيمخاطبي رسانههاي رسمي هم در اين حقيقت نهفته است كه ادبيات تكراري دهههاي متوالي، حس نياز به مخاطبان نو شده نميدهد. به بركت دنياي مجازي به راحتي ميتوان به آرشيوها دسترسي پيدا كرد.
به صورت رندوم به تيترهاي روزنامهها، يا خلاصه خبرهاي سالهاي متمادي نگاه كنيد، به اين واقعيت مورد ادعا به راحتي ميرسيد. بعضي كانالها و سايتهايي هستند كه تاريخ سياسي و روزنامهاي را نقل ميكنند. يعني تصوير و تيترهاي سالهاي قبل در همان روز را منتشر ميكنند.
وقتي به آنها نگاه ميكنيد، حتما بايد سال انتشار آن را با دقت ملاحظه كنيد. واقعا نميشود فهميد اين تيتر در امسال بوده؟ دهسال قبل؟ بيست سال قبل؟ سي سال و بيشتر؟ اين آن اتفاق دردناك است.
واقعا اين جملات من اغراق نيست؛ به خصوص اگر به جاي اسم افراد، عنوان و تايتل آنها ذكر شده باشد. مثلا اگر نوشته باشد يكي از نمايندگان مجلس گفت. رييسجمهور گفت. رييس قوه قضا گفت. در نماز جمعه امروز عنوان شد. دقت بسياري لازم است كه حتما سال آن ديده شود؛ وگرنه فكر ميكني همين امسال بوده است. اما ناگهان يكه ميخوري كه مثلا مال ۳۰ سال پيش است.
حتي در مورد جناحهاي سياسي هم تا حدودي اين اتفاق جاري است. اصلاحطلبها، اصولگرايان و گروههاي كوچك سياسي هم البته در چارچوب نظراتشان نو آوري نداشتهاند.
طرفه اينكه تكراريترين و عقبماندهترين حرفها در اپوزيسيونهاي برانداز، مجاهد و سلطنتطلب گذشته بوده است.
شايد در تاريخ اين سالها اخبار دوران جنگ تحميلي و تا حدودي عناوين خبري بعد از دوران اصلاحات و ايام مجلس ششم كمي تفاوت وجود داشته باشد. آنچه مورد نقد من است، منافات با پايبندي به اصول و ارزشها ندارد. ميتوان و بايد به اصول ملي و انقلاب پايبند بود اما نوع بيان آنها بايد در طول زمان متفاوت باشد. شرايط سواد، فهم و از همه مهمتر با پديد آمدن فضاي مجازي و تغيير ذائقه جمعي، بايد از نوع ادبيات فهميد كه اين حرفها حداقل در طول ده سال اخير بوده است.