روزي براي غيرت و جوانمردي
محمد علي ابطحي
فردا تاسوعا است. تاسوعا در فرهنگ شيعي به نام حضرت ابالفضل ثبت شده است.
در لغت، تاسوعا به معناي نهم است. عاشورا به معناي دهم. حضرت عباس هم در روز عاشورا و در صف مدافعان امام حسين شهيد شد اما آن قدر شخصيت متمايزي داشت كه روز تاسوعا را مستقلا براي بزرگداشت حضرت عباس اختصاص دادهاند. ايرانيان به خاطر پيشينه علاقه به جوانمردي و مردانگي حساب ويژهاي براي حضرت عباس باز كرده بودند. عربها وقتي اصالت عربي خود را ميخواهند به رخ بكشانند، به ابالفضل افتخار ميكنند. احترام ابالفضل در بين عربها ربطي به شيعه بودن آنها ندارد. هيبت عباس گويا بر جامعه عرب و عجم سايه انداخته است. در تاريخ سده اخير عراق معروف است كه وقتي صدام حسين ميخواست با جمعي از يارانش حكومت را در دست گيرد، نگران خيانت همراهان بود. براي اينكه كسي خلاف عهد نكند، تنها جايي كه همه اتفاق نظر كردند زير گنبد حضرت عباس بود. به ابالفضل سوگند خوردند كه به يكديگر خيانت نكنند. ابهت فوقالعادهاي در بين مردم دارد. در فولكلور ايراني هم قسم حضرت عباس، جوانمردانه و قابل عملترين سوگندهاست.با اينكه حضرت عباس يكي از دوازده امام معصوم شيعه نيست اما جايگاه و رتبه معنوي آن بزرگوار عمل و در بسياري از موارد فراتر از امامان معصوم قرار گرفته است. يكي از آن تفاوتها روز تاسوعاست كه يك شب و روز كامل در رديف عاشورا به عزاداري حضرت عباس اختصاص دارد. حضرت عباس از طرف مادر با حكومت يزيد نسبت داشت. از او دعوت كردند كه جدا شود. نشد. اصرار كردند، بيشتر خجالت كشيد. عباس سمبل مردانگي شد. فرزندان امام حسين را تشنه ديد و توقع آنان را فهميد كه همه به دست او چشم دوختهاند. شط فرات را كه محاصره بود، درهم ريخت. به كنار آب رسيد. خودش هم تشنه بود. دستش را زير آب كرد. اما ننوشيد. انديشيد كه آمده است كنار آب تا براي حسين و فرزندانش آب ببرد. نتوانست خودش را راضي كند قبل از حسين و فرزندانش سيراب شود. اين همان نقطه اوجي بود كه او را سمبل جوانمردي كرد. روز تاسوعا روز سمبليك حضرت عباس است. نه فقط براي عزاداري و نوحه خواني بر ابالفضل. شيعه در يك حركت تاريخي روز او را از عاشورا جدا كرده است تا بتواند خصلتهاي كليدي مردانگي، وفاداري، غيرتمندي، جوانمردي را در جامعه مستقر كند. اين خصلتها روح دورنگي، رياكاري، نفاق، بياخلاقي را ميخشكاند. نقطه آسيبپذيري جامعه ديني ما وجود نفاق و دورويي و تظاهر است. هر ساله تاسوعا بايد جامعه را به سمت يكدلي و يكرنگي و صداقت و مردانگي بكشاند.