فيلمهاي سفارشي و اسكار
سيروس الوند
سال گذشته من در هيات معرفي فيلم به آكادمي اسكار حضور داشتم و ميدانم كه دوستان با تامل و همفكري زياد فيلم را براي اسكار انتخاب ميكنند. بعد از انتخاب فيلم خانم آبيار براي اسكار، همين بحث از طرف منتقدان مطرح شد كه چرا اين فيلم را براي اسكار انتخاب كرديم. اصلا شما مطمئن باشيد هر فيلمي براي اسكار انتخاب ميشد دوستان منتقد جار وجنجال به پا ميكردند. به نظر من بهترين گزينه براي معرفي يك فيلم از جانب ايران به اسكار فيلم «بدون تاريخ، بدون امضا» ساخته برادران جليلوند بود چون اين فيلم از هر نظر داراي ويژگيهاي لازم است. هم داستان خوبي دارد، هم بازيها قابل تامل است و هم كارگرداني حسابشدهاي دارد. نكته مهم ديگر اينكه فيلم بدون تاريخ، بدون امضا در هر جشنوارهاي حضور پيدا كرده درخشيده است. ممكن است هريك از ما فيلم ديگري را شايسته معرفي به آكادمي اسكار بدانيم و فيلمهاي ديگري را به لحاظ ساختاري قبول داشته باشيم اما به اين نكته بايد اهميت دهيم كه فيلمهاي سفارشي، سياسي و حكومتي مورد توجه و قبول اعضاي آكادمي اسكار نيست. از طرف ديگر اگر هم بخواهيم به لحاظ اعتبار پخشكننده خارجي مقايسهاي داشته باشيم همه فيلمهاي ايراني از شرايط يكساني برخوردار هستند و عملكرد پخشكننده آنها يكي است...
چه بسا به لحاظ پخش خارجي فيلم بدون تاريخ، بدون امضا از شانس بيشتري برخوردار باشد. حتي اسكار هم از يك آكادمي گسترده به لحاظ اعضا برخوردار است. ممكن است در پارهاي از موارد برخورد سياسي كند كه در يكي، دو مورد اين اتفاق افتاده است اما به هر حال مهمترين و معتبرترين مراسم سينمايي ميان جشنوارههاي سينمايي در دنياست و به نظر من حداقل سياسيكاري را دارد. نكته مهم ديگر اينكه فيلم«فراري» هم ميتوانست در ليست نهايي جا بگيرد اما در ليست نهايي جايي نداشت. از نظر من فيلم «تنگه ابوقريب» هم يكي از بهترين فيلمهاي سينمايي ايران از هر نظر بود اما شايد هيات انتخاب به دليل اينكه موضوع جنگ و دفاع مقدس مبناي اصلي داستان اين فيلم بود احتمال انتخاب اين فيلم در اسكار را كم ميديد ولي اين عدم انتخاب چيزي از شايستگيهاي اين فيلم كم نميكند. «سهيلا شماره 17» فيلم ساده صميمي با موضوع غافلگيركننده بود اما شانس فيلمهاي ديگر براي حضور در انتخاب نهايي را ندارد. من هم اگر در هيات بودم گزينه نهاييام «بدون تاريخ، بدون امضا» بود.