كليد پايتخت به دست چه كسي سپرده مي‌شود
حسيني‌مكارم يا افشاني؟
حميدرضا خالدي | روز گذشته بعد از 2 روز نفسگير، انتخاب 2 گزينه از بين 5 گزينه شهرداري تهران به راي اعضاي شورا گذاشته شد. راي‌گيري نزديكي كه در نهايت منجر به انتخاب «محمدعلي افشاني» و «سميع‌الله حسيني‌مكارم» شد. گرچه فاصله معنا‌دار آراي اين دو كانديدا مي‌تواند از هم اينك مويد انتخاب نهايي شهردار تهران باشد. در اين راي‌گيري افشاني 15 راي و مكارم نيز 11 راي موافق را از اعضاي شورا گرفتند. شايد دليل اين اختلاف فاحش در آراي اعضا را بتوان در برنامه‌هاي آنها دانست. به اعتقاد گروهي از اعضا برنامه‌هاي حسيني مكارم با اينكه شامل نكات خوبي بود ولي بيشتر ادامه از برنامه‌هاي محمدعلي نجفي، شهردار مستعفي تهران بودند اما افشاني طيف بيشتري از مسائل و مشكلات و دغدغه‌هاي شهر تهران را در برنامه‌هايش نشانه رفته بودند كه نشان از شناخت وي از اين معضلات و از آن مهم‌تر، از پايتخت دارد، شناختي كه ناشي از فعاليت به عنوان معاون عمراني و شهرداري‌هاي وزارت كشور و سروكار داشتن با تمامي شهرها و كلانشهرهاي كشور دارد. بدين‌ترتيب در مرحله بعد، اين دو عضو بايد در چند روز باقيمانده‌بخش‌هاي مختلف برنامه‌هاي خود را با جزيياتي بيشتر در كميسيون‌هاي تخصصي آنها مطرح كنند تا در نهايت روز يكشنبه يكي از آنها به عنوان شانزدهمين شهردار پايتخت كليد ساختمان بهشت را تحويل گيرد. سيدمحمود ميرلوحي، عضو شوراي شهرتهران با اشاره به ويژگي‌هاي انتخابات شهردار در اين دوره به «اعتماد» گفت: هر يك از اين 7 نفر جزو نخبگان و مديران كارآمد نظام هستند كه مي‌توانند براي اداره شهري مانند تهران فرصتي مناسب باشند. اما درنهايت 3 نفر از اين عزيزان انصراف دادند و 4 نفر به آزمون نهايي رسيدند كه 2 نفر از آنها جزو معاونان شهردار و 2 نفر نيز از بين مديران ارشد بيرون از شهرداري بودند. وي در خصوص نحوه انتخاب 2 گزينه نهايي شهردار نيز افزود: هر يك از گزينه‌ها برنامه‌هاي بحق، جامع و كاملي را ارايه كردند كه در آن به محورهايي مهم كه از دغدغه‌هاي شهرتهران است، اشاره كرده بودند. به عنوان مثال تاكيد دكتر حناچي بر شاخص‌هاي معماري و ساخت وساز در شهر بود و تاكيد دكتر حسيني بر مشاركت‌هاي اجتماعي. حسيني‌مكارم نيز كه برنامه‌اي را ارايه داد عملا برنامه نجفي بود و البته كامل‌تر. آقاي ميرزايي نيز تاكيدشان بر حل مشكلات مالي و اقتصادي شهر بود و بالاخره آقاي افشاني هم با اشراف كاملي كه به خاطر سمت كنوني ايشان به عنوان معاون وزير كشور است، برنامه جامعي را ارايه كردند كه تقريبا بر اكثر محورهاي شهري تاكيد داشتند و نشان مي‌داد كه وي كاملا با مشكلات و دغدغه‌هاي شهر بزرگي چون تهران آشنا هستند. اين عضو شوراي شهر تهران همچنين تاكيد كرد: در مجموع مي‌توان گفت مجموع اين 5 برنامه دايره‌المعارفي از مشكلات و دغدغه‌هاي شهر تهران و راهكارهاي مطرح شده براي حل آنهاست. براي همين بدون شك از شهردار منتخب شورا خواهيم خواست تا از برنامه‌هاي ارايه شده حتما در اداره شهر كمك بگيرند و از آنها استفاده كنند. ميرلوحي در پاسخ به اين سوال كه برنامه‌هاي افشاني و مكارم داراي چه ويژگي‌هايي بود كه از سوي اعضا به عنوان كانديداهاي نهايي مطرح شدند ؟ گفت: اين را بايد از خود اعضا بپرسيد. ولي آنچه مسلم است اينكه موضوعات و محورهايي كه اين دو عزيز در برنامه‌هاي‌شان مطرح كردند، به حد كافي توانسته نظر اعضا را جذب كند چرا كه اعضا با دقت ديدگاه‌ها و برنامه‌هاي گزينه‌ها را دنبال مي‌كردند و حتي انتقادهايي نيز به آن داشتند كه اين نشان از ديدگاه كارشناسي اعضا به برنامه‌ها دارد. در مجموع نيز هر يك از اعضا راي خود براي انتخاب 2 گزينه را ارايه كردند و آقايان افشاني با بيشترين راي و آقاي حسيني‌مكارم نيز با چند راي كمتر، به عنوان 2 گزينه نهايي شورا انتخاب شدند تا در چند روز آينده با جلساتي كه با كميسيون‌هاي تخصصي شورا خواهند داشت، بخت خود را براي انتخاب شدن به عنوان شهردار پايتخت بيازمايند. وي در اين باره تصريح كرد: بسياري از منتقدان كه بيشترشان از جناح سياسي مقابل ما بودند تلاش مي‌كردند تا اين شيوه انتخاب شهردار را زير سوال ببرند و مدعي بودند كه لزومي نداشت كه اين‌همه زمان براي انتخاب شهردار صرف شود، بلكه معتقد بودند بايد در همان يك هفته اول، شهردار جديد معرفي مي‌شد. اما مسلما امروز اين دوستان نيز بايد اذعان كنند كه اين شيوه دموكراتيك و علمي و اصولي انتخاب شهردار، بي‌شك بهترين شيوه براي انتخاب سكاندار هدايت پايتخت بود و به نظر مي‌رسد شهرداري كه انتخاب خواهد شد فردي شايسته و كارآمد بوده و با دركي كه از تهران و مشكلات و مسائلش دارد، مي‌تواند براي اين كلانشهر كشور گام‌هاي موثري بردارد. اين عضو كميسيون برنامه و بودجه در پاسخ به انتقاد گروهي از منتقدان كه اين انتخابات را انتخاب سياسي مي‌دانند نيز گفت: اينها فقط تصورات افرادي است كه يا با قصد و غرض حرف مي‌زنند يا از جزييات فرآيند انتخاب شهردار بي‌اطلاعند. واقعيت اين است كه انتخاب 2 گزينه شهرداري، تماما براساس بحث‌ها و گفت‌وگو‌ها و هم انديشي‌هاي اعضا در شورا بوده و كاملا جنبه علمي و كارشناسي دارد و بيش از هر چيز مصالح شهر و شهروندان در آن لحاظ شده است و اعضاي شورا نيز همچنان به عهدي كه با مردم بسته‌اند و هم‌قسم شده‌اند تا مصالح شهر را برهرچيز ديگري از جمله منافع جناحي و سياسي ترجيح دهند، پايبند هستند و ان‌شاءالله روز يكشنبه نيز شهرداري را براي پايتخت انتخاب خواهند كرد كه بتواند تحولاتي اساسي و ملموس را براي شهروشهروندان و ارتقاي زندگي‌شان به همراه داشته باشد.
ارسال پرونده كانديداهاي شهرداري به وزارت كشور
ديروز بعد ازانتخاب 2 گزينه شهرداري محسن هاشمي، رييس شوراي شهر در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: پروسه انتخاب شهردار با هفت نفر آغاز شد اما نهايتا به چهار نفر رسيد كه دو گزينه افشاني و حسيني مكارم به عنوان دو نامزد نهايي تصدي پست شهرداري انتخاب شدند و نهايتا در 23 ارديبهشت‌ماه يك نفر از ميان اين دو به عنوان شهردار برگزيده خواهد شد. وي با بيان اينكه از همين امروز اين دو كانديدا براي ارايه برنامه‌هاي خود به كميسيون‌هاي تخصصي شورا مي‌روند، ادامه داد: به نظر مي‌رسد يك جلسه هم‌انديشي ديگر با حضور اين دو كانديدا داشته باشيم. رييس شوراي شهر تهران در پاسخ به اين سوال كه چرا آراي كانديداها مشخص نشد؟ گفت: در مورد آرا صحبتي نشده و صرفا بر اساس حروف الفبا اسامي اعلام شده است اما مي‌توانيد در اين مورد سوال بپرسيد اما من به شخصه اعداد را نمي‌گويم. وي با بيان اينكه براي انتخاب شهردار تهران چهار شاخص در نظر گرفته شده است، افزود: كارايي شهردار، توانايي در برقراري انسجام بين شورا و شهرداري، نمايندگي بخش اصلاح‌طلب جامعه از نظر سياسي و همچنين عدم نظر منفي دولت و نظام در مورد كانديداها مهم است.
هاشمي با بيان اينكه نهايتا يكي از گزينه‌ها از درون شهرداري و يكي ديگر از بيرون شهرداري انتخاب شد، گفت: همه اعضا مسووليت افرادي راكه به عنوان كانديدا معرفي كرده‌اند پذيرفته‌اند و دلايل افرادي كه انصراف داده‌اند به غير از حجت ميرزايي كه صبح امروز انصراف داد، مشخص است. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا ممكن است از ميان اين دو نفر يك نفر انصراف دهد، تصريح كرد: نمي‌توانم در مورد احتمال كناره‌گيري پيشگويي كنم. هاشمي همچنين افزود: جلسه هم انديشي اخير با كسب 14 راي تصويب شد كه ديگر لازم نيست گزينه‌هاي شهرداري معاونين خود را به شوراي شهر معرفي كنند. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا ممكن است اين دو گزينه انصراف دهند، تصريح كرد: پيشگويي نكنيد و اگر فشار نياوريد اينها مي‌مانند. رييس شوراي شهر تهران با بيان اينكه همان روز اول مشخصات هر هفت نفر را به وزارت كشور داده‌ايم، اظهاركرد: اميدواريم بتوانند دو گزينه نهايي به صورت صددرصد تاييديه نظام را بگيرند. وي در پاسخ به سوالي مبني بر اظهار شگفتي اعضاي شورا از انتخاب اين دو نفر گفت: بعيد مي‌دانم؛ شايد در مورد يكي از آنها دچار شگفتي شده باشند اما آراي خودشان است. هاشمي در پاسخ به اين سوال كه افرادي اميدوارند شما شهردار شويد، افزود: من از آنها تشكر مي‌كنم، البته آرزو بر جوانان عيب نيست و اميدوارم به آرزوي‌شان برسند. وي در مورد ابهامات در پرونده يكي از گزينه‌هاي شهرداري گفت: اين كانديدا حكم قضايي آورد كه مشكل مالي ندارد.
مكارم و شهر اميد، مشاركت و شكوفايي
اما اين دو گزينه نهايي شهرداري تهران در برنامه‌هاي‌شان به چه موضوعاتي اشاره كردند كه منجر به انتخاب آنها شد؟ سميع‌الله حسيني مكارم از همان ابتداي ارايه برنامه‌اش به پيام نجفي يعني «تهران شهر اميد، مشاركت و شكوفايي» اشاره و تصريح كرد: ما سندي از وضعيت و مشكلات شهر تهران تهيه كرديم كه به تصويري روشن‌تر برسيم تا بتوانيم رويكردها و برنامه‌هاي دقيقي اتخاذ كنيم چرا كه اگر ديد درستي از مشكلات نداشته باشيم نمي‌توانيم برنامه‌هاي دقيقي اتخاذ كنيم. حسيني مكارم با بيان اينكه حمل و نقل عمومي، آلودگي هوا، آسيب‌هاي اجتماعي و تاب‌آوري از مهم‌ترين مطالبات اساسي مردم است، گفت: ما هم علاوه بر اين مطالبات مردمي، مساله فساد ستيزي را جزو اولويت‌هاي خود قرار مي‌دهيم. دغدغه‌هاي مالي شهرداري موضوع بعدي برنامه مكارم بود كه وي در مورد آن گفت: البته برنامه من عملياتي و نظارت‌پذير است و اشتراكات زيادي دارد چرا كه همه مي‌دانيم شهرداري 52 هزار ميليارد تومان بدهي دارد و براي تكميل پروژه‌هاي خود نيز به 36 هزار ميليارد تومان احتياج دارد و نظام برنامه‌ريزي نيز متمركز بر توسعه كالبد است و روند تامين منابع نيز در ابتدا از فروش دارايي و پس از آن استقراض از بانك پيش رفته است. اين كانديداي شهرداري تهران با بيان اينكه در سال 92 تا 95، 235 پروانه ساختماني با 61 هزار و 9 هكتار در اراضي باغي تهران صادر شده كه 80 درصد آنها در منطقه يك بوده است، گفت: اولين چالش من بعد از آنكه به عنوان معاون مالي انتخاب شدم پرداخت حقوق بود چرا كه تنها پنج، شش روز به پرداخت حقوق مانده بود، مي‌گفتند كه پرداخت حقوق، باتلاق اصلاح‌طلبان خواهد بود و هزينه‌ها نيز به دليل نيروي انساني و مديريت قبلي افزايش يافته بود.
افشاني و شهر زيست‌پذير
محمدعلي افشاني اما برخلاف مكارم، برنامه به روز‌تر و جديدتري را ارايه كرد كه شعارش ساختن «شهر زيست‌پذير؛ شهروند مشاركت‌پذير» بود. اما شايد مهم‌ترين محور برنامه‌هاي وي موضوع قديمي مبارزه با فساد در شهرداري تهران بود كه در مورد آن گفت: ارتقاي سطح فرهنگ شهرنشيني و دادن اولويت به آسيب‌هاي اجتماعي از برنامه‌هاي اصلي شهرداري تهران بايد باشد. آنچه امروز باعث رنج مردم است اين باور است كه فساد در سازمان‌ها و نهادهاي مختلف وجود دارد. بايد روي شفافيت توجه ويژه‌اي داشته باشيم و مردم مطلع باشند كه آنچه به شهرداري پرداخت مي‌كنند چطور هزينه مي‌شود. اگر اين كارها را انجام ندهيم قطعا شاهد مشاركت شهروندي نخواهيم بود. افشاني درباره برنامه‌اش براي اداره شهرداري تهران گفت: «شهر زيست‌پذير؛ شهروند مشاركت‌پذير» عنوان برنامه‌هاي من براي تصدي شهرداري تهران است؛ لذا به دنبال شهري هستيم كه براي همه شهروندان دسترس پذير باشد و بتوانيم ارتباط بين گذشته و آينده را در آن برقرار كنيم. معاون عمراني وزير كشور به نقش مشاركت شهروندان در اداره شهر اشاره كرده و گفت: مشاركت شهروندان در اداره شهر از اهميت بسزايي برخوردار است و ما بايد شهري داشته باشيم كه شفافيت و دسترس‌پذيري در آن به‌طور كامل محقق شده باشد و تمام سياستگذاران و تصميم‌گيران در برابر مردم پاسخگو باشند. فرهنگ، محور بعدي سخنان افشاني بود. اين كانديداي شهرداري تهران در اين زمينه معتقد است: فرهنگ مي‌تواند موتور محرك اقتصاد باشد. بايد فرهنگ‌سازي در سطح شهر به درستي انجام شود. شهر تهران به عنوان پايتخت و بسياري از سازمان‌ها و دستگاه‌ها ارتباط دارد به همين دليل دستگاه‌هاي مختلفي در اداره شهر دخيل هستند؛ لذا بايد تلاش كنيم همكاري و مشاركت ميان ذي‌نفعان به طور كامل محقق شود و شهر تهران داراي نقاط برخوردار و فقير است كه بايد به نقاط محروم توجه بيشتري داشته باشيم.