سوزن در انبار كاه
آلبرت بغزيان
تصميم اخير دولت مبني بر تك‌نرخي كردن شتابزده نرخ ارز از روز سه‌شنبه 21 فروردين آن هم با قيمت 4200 تومان قابل دفاع نيست، چراكه اين تصميم بدون ادله‌هاي لازم براي تعيين نرخ ارز و تاثير آن بر اقتصاد اتخاذ شده است.
اقدام اخير دولت با تعيين قيمت ثابت براي ارز شبيه عملكرد فردي است كه سوزن را در انبار كاه انداخته و از ديگران مي‌خواهد در صورت نياز خودشان به دنبال سوزن بگردند. دولت و بانك مركزي در حالي كه هنوز هيچ توضيحي در رابطه با دلايل افزايش قيمت ارز در روزهاي ابتدايي سال و روزهاي گذشته ارايه نكرده‌اند دست به تك‌نرخي كردن ارز زده كه ابهامات جديدي را پيش روي اقتصاد قرار مي‌دهد.
به نظر مي‌رسد دولت و بانك مركزي سناريوهايي را براي خود متصور هستند كه يكي با هدف حركت به سمت تك‌نرخي كردن ارز شعار واقعي كردن قيمت‌ها بوده است و سناريوي ديگر اقدامي صرفا در جهت حذف بازارهاي موازي ارز است.
رويكردي كه به نظر مي‌رسد حاصلي جز ايجاد بازار سياه براي متقاضيان ندارد؛ بازاري كه در پي تقاضاي ارزي كساني كه نياز به ارز دارند و امكان تامين آن از بازارهاي قانوني را ندارند، شكل مي‌گيرد.
در شرايط فعلي گويا اقتصاد كشور تاوان ناكارآمدي بانك مركزي را پس مي‌دهد. هنوز مشخص نيست كه بانك مركزي و دولت با چه ادله و فلسفه‌اي براي تثبيت قيمت ارز به يكباره قيمت 4200 تومان را برگزيده و اعلام كرده‌اند.
از طرفي تعريف تك‌نرخي كردن ارز به اين معني است كه دولت در هر دوره اقتصادي قيمتي را براي ارز تعيين كند و اين يعني در ادوار مختلف بايد قيمت‌هاي مختلفي از طرف دولت براي ارز و اقتصاد لحاظ شود؛ موضوعي كه مجددا اين سوال را به ذهن متبادر مي‌سازد كه آيا قيمت 4 هزار و200 توماني ارز مي‌تواند رشد اقتصادي، تورم و نرخ بيكاري را كه مطلوب كشور است، محقق كند؟
در همين حال مشخص است كه بانك مركزي در دوره‌اي كه به سبب افزايش تقاضاي ارز مسافرتي بايد حجم بيشتري اسكناس به بازار تزريق مي‌كرد از اين كار امتناع ورزيده و در عين حال زماني كه به جهت افزايش تقاضا و كمبود عرضه قيمت به بالاترين رقم تجربه شده تاكنون رسيد، هم اقدامي انجام نداد. در حقيقت اين ناكارآمدي سيستم بانكي كشور است كه حال و روز كشور را به چنين وضعيتي رسانده است.
اقتصاددان