كارنامه تجارت ايران و چين در يك دهه
تراز تجاري چين اگرچه طي ۱۰ سال گذشته همواره منفي بوده اما حجم و ارزش صادرات به چين به لطف نفت و محصولات پتروشيمي، طي ماه‌هاي ابتدايي سال ۲۰۱۷، با رشد مواجه شده است. تراز تجاري ايران و چين طي دهه گذشته به طور كامل منفي بوده و همواره ميزان كالايي كه از چين به ايران وارد مي‌شده، بيشتر از ميزان كالايي بوده كه از ايران به اين كشور صادر شده است.
اطلاعات تجاري ثبت شده بر اساس آخرين آمار تارنماي سازمان توسعه تجارت، ارزش صادرات كالا به چين از سال ۸۸ كه كمي بيش از ۳۱۲۰ ميليون دلار بود به ۶۰۰۸ ميليون دلار در پايان سال ۹۴ رسيد كه البته اين افزايش صادرات به مدد افزايش فروش نفت طي سال‌هاي تحريم و دريافت كالاها و مواد اوليه مورد نياز به جاي پول نفت بود. محصولات پتروشيمي بعد از نفت خام جايگاه دوم صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. در سال ۲۰۱۶ بيش از ۵ ميليون تن انواع محصولات پتروشيمي به ارزش 13/3 ميليارد دلار به چين صادر شد و محصولات پتروشيمي بيش از 15/21 درصد از صادرات ايران به چين را تشكيل داده است؛ پروپان مايع شده، بوتان مايع شده، پلي‌اتيلين گريد فيلم به جز نوع پودري، متانول، پلي‌اتيلين گريد فيلم به صورت غير پودر، پارا اكسيلن، استيرن، اتيلن گليكول و برخي اقلام ديگر از عمده محصولات پتروشيمي صادر شده به چين طي سال‌هاي ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ هستند. در حالي كه بيشترين حجم وزني و ارزشي صادرات به چين را كالاهاي واسطه‌اي يا مواد اوليه تشكيل مي‌دهد ايران بيشترين بخش واردات از چين را روي كالاهاي مصرفي متمركز كرده است. اما ارزش واردات ايران از چين از رقم ۴۷۹۶ ميليون دلار در سال ۸۸ به بيش از ۸۵۵۳ ميليون دلار در پايان سال ۹۴ رسيد؛ اين در حالي است كه طي ۶ ماهه نخست سال ۹۵ نيز ارزش واردات از چين برابر با ۴۷۱۲ ميليون دلار بود. همچنين صادرات چين به ايران طي چهار ماهه نخست سال ۲۰۱۷ كاهش 16/2 ميليون تني را به ثبت رساند كه در مقايسه با زمان مشابه سال قبل 90/4 ميليون تن بود.
اگر چه اين رقم، رشد منفي ۴۴ درصدي صادرات چين به ايران را نشان مي‌دهد؛ اما به لحاظ ارزشي حدود 7/30 درصد افزايش ارزش صادرات چين به ايران بوده است. قطعات منفصله جهت توليد خودروهاي سواري، ساير ماشين‌آلات و دستگاه‌هاي قالب‌گيري سوخت‌هاي معدني جامد، محصولات از فولاد ممزوج گرم نورد، دستگاه تهويه متبوع دو تكه از نوع ديواري، بوژي محرك و بوژي راهنماي لوكوموتيو، سوييچ شبكه كامپيوتر - روتر شبكه كامپيوتر- اكسس پوينت دي اس لم و كانورتر شبكه، دانه آفتابگردان حتي خردشده و ساير دستگاه‌ها به جز مودم با سيم از اقلام وارد شده از چين هستند.