نقد بيانيه پاياني شوراي نگهبان
روزنامه اعتماد
شوراي نويسندگان
در روزهاي بعد از انتخابات هجوم سنگيني از سوي برخي از طرفداران نامزد ناموفق عليه سلامت انتخابات انجام شد. اگرچه بخش اصلي جناح اصولگرا در اين زمينه سكوت كردند، ولي اين اتهامات حتي به فاز تهاجمي كشيده شد و خطيب جمعه تهران در اين باره چنين گفت: «تخلفات انتخاباتي در حدي نيست كه در نتيجه كلي انتخابات اثر بگذارد اما ممكن است با بازبيني و بررسي مجدد تخلفات و گزارشات ارسالي به شوراي نگهبان راي رييسي از 16 به 19 و روحاني نيز از 23 به 21 ميليون راي برسد، البته بايد اين را هم بگوييم كه آقاي روحاني رييس‌جمهور است و بحثي در اين مورد نداريم.» از همان ابتدا روشن بود كه اين اظهارات و ادعاها هيچ محلي از واقعيت ندارد. به ويژه آنكه ادعاها كلي بود و كمتر پيش مي‌آمد كه مصداق روشني از ادعا را طرح كنند. ولي تاثير اين اعتراضات واهي را مي‌توان در طولاني شدن اعلام صحت انتخابات از سوي شوراي نگهبان و از آن مهم‌تر در بيانيه اين شورا مشاهده كرد. شايد چنين صدور بيانيه‌اي از سوي اين شورا در نوع خود جالب باشد و بعيد است كه در گذشته شاهد صدور چنين بيانيه‌اي با اين نوع جهت‌گيري باشيم.
در بيانيه شوراي نگهبان ابتدا به توصيف نقاط برجسته و مهم انتخابات پرداخته و به تفسيري كه اين شورا از معناي انتخابات دارد اشاره شده است. سپس به ذكر انجام وظيفه و فعاليت‌هاي اين شورا در انتخابات اخير اشاره و در پي آن متذكر شده‌اند كه در روند انتخابات و روزهاي بعد از آن شكاياتي درباره انتخابات از سوي نامزدهاي انتخاباتي واصل شده است. اين شورا 12 مورد از عناوين اين شكايات را كه مصداق تخلف بوده است قيد مي‌كند كه هيچ كدام شامل تقلب نمي‌شود. به علاوه بر فرض وجود چنين مواردي هيچ اشاره‌‌اي به كميت آنها نمي‌شود.
براي نمونه دير باز شدن برخي از حوزه‌هاي اخذ راي است كه به طور قطع در تمام انتخابات رخ مي‌دهد، از ميان ده‌ها هزار شعبه اخذ راي ممكن است چند ده يا حتي چند صد شعبه براي زمان معيني دير باز شوند و طبعا هماهنگ كردن اين حد از شعب اخذ راي در كشور به طوري كه همه آنها مثل ساعت كار كنند كار سختي است. هرچند اين امر تخلف است ولي هيچ تاثيري در انتخابات ندارد فقط از حيث انجام بهتر امور بايد پيگيري شود. يا نرسيدن تعرفه هم امر معمولي است آنچه مي‌تواند اين نوع تخلفات را معناي انتخاباتي و داراي سوگيري نشان دهد، اين است كه اين تخلفات اولا زياد باشد، دوم اينكه با سوگيري به نفع يا عليه يك نامزد انجام شود و الا غيرممكن است كه چنين انتخاباتي فاقد اين نوع تخلفات عادي باشد. حتي برخي از موارد كه بسيار هم اثرگذار بود را نمي‌توان تخلف ناميد. براي نمونه دستگاه احراز هويت و تاخير در عملكرد آنكه در تهران و شهرهاي بزرگ مشكلات زيادي ايجاد كرد و حتي مي‌توان گفت كه حداقل يك ميليون راي از مردم اخذ نشد كه اين رقم را تا 4 ميليون هم برآورد كرده‌اند. اين مشكل نه ناشي از تخلف كه به دليل نارسايي‌هاي فني و بي‌تجربگي رخ داده است. بسياري از تخلفات ذكر شده معلوم نيست كه عليه يا له كدام نامزد است. حتي استفاده از امكانات دولتي نيز معلوم نيست چقدر بود و به نفع كدام نامزد انجام شده است. بنابراين ذكر اين موارد قدري عجيب بود ولي در ادامه بيانيه شوراي نگهبان آمده است كه: «شوراي نگهبان بعد از بررسي اين گزارش‌ها و شكايات به اين نتيجه رسيد كه در برخي موارد وقوع تخلفات يا جرايم در برخي موارد از بندهاي مورد شكايت محرز است و وقوع تخلفاتي به اثبات رسيده است و لذا علاوه بر اقدامات و پيگيري‌هاي قضايي قبلي، در موارد اخير نيز براي برخورد با متخلفين مراتب جهت رسيدگي قضايي به قوه قضاييه ارسال خواهد شد.»
اينكه برخي از موارد و فقط در برخي از اين بندها و نه همه آنها وقوع تخلف از نظر شوراي نگهبان صورت گرفته و حتي براي اثبات نهايي آن را بايد به دستگاه قضايي و دادگاه ارجاع دهد، ولي مهم‌تر صدور چنين بيانيه‌اي با ذكر 12 عنوان تخلف در انتخابات بود كه منجر به ابطال حتي يك صندوق راي يا جابه‌جايي حتي يك راي نيز نشد، در حالي كه يكي از آقايان از پيش اعلام كرده بود كه بايد 3 ميليون راي آقاي روحاني را كم كرده و به آراي آقاي رييسي اضافه كنند ولي 3 راي هم جابه‌جا نشد!
انتخاباتي كه حتي يك مورد تقلب در آن بيان نشده است و هيچ تخلف نظام‌مندي در آن نبوده است و فقط ضعف‌هاي اجرايي در آن مشهود بود كه آن نيز به ضرر نامزد طرفدار دولت يعني آقاي روحاني بوده است و حتي برخلاف گذشته كه اجازه اخذ راي از افراد داخل شعبه پس از ساعت 24 نيز داده مي‌شد ولي در اين انتخابات داده نشد، باز هم عده‌اي كوشيدند كه اتهامات معكوس به انتخابات وارد كنند. انتظار مي‌رفت كه شوراي نگهبان خيلي صريح نسبت به اين اتهام‌زنندگان در فضاي عمومي موضع مي‌گرفت و بي‌طرفي و حساسيت خود را نسبت به دفاع از سلامت انتخابات به رخ همه مي‌كشيد. البته سخنگوي اين شورا به نحوي اين كار را كرد و چنين گفت: «انتخابات اين دوره را از جهت تخلفات متفاوت نمي‌بينم همان تخلفاتي است كه در گذشته نيز بود. با حجم عظيم تعرفه‌اي كه در روز راي‌گيري وجود دارد ممكن است در برخي مواقع مجري فراموش كند مهر تعرفه را بزند يا مشخصات را بنويسد و فرض كنيم عامدا اين كار را كرده باشد تعداد تعرفه اينچنين در اين دوره از انتخابات تفاوت چنداني با دوره‌هاي ديگر نداشت. برخي آمار از جمله وجود 5 ميليون تعرفه بدون مهر در فضاي مجازي منتشر شد كه خنده‌دار بود. مجموع تعرفه‌هاي بدون مهر حدود 12 هزار تعرفه بود كه نسبت به 41 ميليون تعرفه راي اخذ شده در انتخابات بسيار ناچيز است.» ولي اي كاش همين توضيحات و حتي كامل‌تر آن را ريزجزييات در بيانيه مي‌آمد تا ذهنيتي در اين باره نسبت به بي‌طرفي شوراي نگهبان تشديد نشود.