یادداشت مشترک فیاض زاهد و محمد مهاجری
پزشكيان همچنان مي‌تواند
1- يك فرمانده لشكر يا تيپ و حتي گردان نظامي مي‌داند براي موفقيت در وظيفه‌اي كه به او سپرده شده، علاوه بر سلاح و نيازهاي تداركاتي، دو پشتيبان مهم نياز دارد؛ يكي انگيزه رزم و دوم روحيه رزمندگان. اين هر دو برخلاف سلاح و تداركات كه از جنس ماديات‌اند، از جنس معنا هستند.
انگيزه رزم مي‌تواند حفظ تماميت ارضي كشور، وطن‌دوستي، بقاي نظام عقيدتي حاكم و نظاير آن باشد. روحيه رزمندگان نيز با اراده مستحكم فرماندهان بالاتر به ارزش‌ها، برقراري نظم و مهم‌تر از آن ايجاد مناسبات عاطفي انساني پديدار مي‌شود و ادامه مي‌يابد.
2- اين روزها تيم ديپلماسي ايران در برابر هم‌قطاران خود كه قدرتمندترين كشور جهان ناميده مي‌شود، قرار دارند و مذاكره مي‌كنند. لازمه حضور در اين رزم جدي، تدارك و پشتوانه روحي است. قطعا اين مذاكرات به لحاظ نتيجه و خروجي، كمتر از جنگ در برابر دشمن نيست و به همين دليل بايد همه جوره حمايت شود.
3- از مقام معظم رهبري به عنوان بالاترين مقام تصميم‌گيرنده نظام تا رييس‌جمهور و دولت، نهادهاي مدني و سياسي، چهره‌هاي پرنفوذ، فرماندهان ارشد نظامي و... پشتيبان تيم مذاكره‌اند. با اين همه جماعتي «بازي به‌هم‌زن» در جبهه خودي هستند كه اگرچه به لحاظ تعداد ناچيزند اما به دليل اتصال به برخي نهادهاي قدرت، توان تضعيف روحيه و مضمحل كردن توان ديپلماسي كشور را دارند. متاسفانه پاره‌اي از اين افراد در مجلس حضور دارند. درست است كه ميزان راي ناچيزشان، آنها را افراد غيرمهمي معرفي مي‌كند اما مگر در ستون پنجم، اصولا به آدم مهم نياز هست؟ همين اندازه كه چندتا فشنگ به سمت خودي‌ها شليك كند، ماموريتش با موفقيت به پايان رسيده است.
4- مردم به عنوان حاميان ديپلماسي مذاكره، سرمايه اجتماعي اصلي‌اند. آنها در صورتي مي‌توانند به تيم مذاكره روحيه بدهند كه خودشان از چنين ويژگي‌اي برخوردار باشند. به بيان ديگر اين سرمايه اجتماعي پاي كار باشد.
در شرايط اقتصادي كنوني و نارضايتي نسبي، اين سرمايه اجتماعي را نمي‌توان پاي كار آورد اما دولت مي‌تواند از اقتدار خود در اين زمينه بهره بگيرد.
از ابتداي روي كار آمدن دكتر پزشكيان او در تلاش است به يكي از وعده‌هاي خود (رفع فيلترينگ) جامه عمل بپوشاند اما غير از واتس‌آپ و يك اپليكيشن كم‌اهميت، كاري از پيش نبرده است. سرمايه اجتماعي دولت به اين نتيجه رسيده كه يك تشكيلات كوچك به نام شوراي عالي فضاي مجازي به راحتي مي‌تواند دولت و شخص رييس‌جمهور را زمينگير كند. برخورد قاطع رييس‌جمهور با مساله فيلترينگ و به منصه ظهور رساندن شعار تبليغاتي خود، اصلا نيازي به جلسه با اين شورا و باج دادن به آن و تعارف تكه پاره كردن ندارد. كشور در شرايطي است كه سرمايه اجتماعي‌اش بايد پاي دولت و نظام باشد و براي دستيابي به اين مهم، خواسته ميليون‌ها ايراني مقدم بر اراده يك جمع كوچك به نام شوراي فضاي مجازي است. حتي اگر قرار است وفاق هم در كار باشد بايد با مردم وفاق كرد، نه با اين شورا.
به‌علاوه موضوع FATF به قدري در روان شدن اقتصاد كشور اهميت دارد كه هيچ فرد آشنا با تجارت و امور بانكي در نياز به تصويب آن ترديد ندارد. اخيرا جناب آل‌اسحاق، رييس اتاق بازرگاني ايران و عراق كه تاكنون FATF را مهم نمي‌دانست صراحتا از لزوم تصويب آن سخن گفته است.
متاسفانه مجمع تشخيص مصلحت چندين سال است كه وقت‌كشي مي‌كند و وزنه‌اي سنگين به پاي تجارت كشور آويخته و توان حركت را از آن ستانده است. پس از سال‌ها تازه قرار است پالرمو و CFT را به بحث بگذارد و آنچه پيداست برخاستن دود سفيد از مجمع، قابل انتظار نيست.
موارد ديگري هم وجود دارد كه به خاطر پرهيز از اطاله كلام، از آن درمي‌گذريم. اگر رييس‌جمهور كه خودش انگيزه بسامان كردن مملكت را دارد، به دنبال حل مساله و حفظ سرمايه اجتماعي كشور است به منظور حمايت از تيم ديپلماسي چاره‌اي ندارد جز آنكه اين موضوعات را چاره كند.
۵- در دوران رقابت‌هاي انتخاباتي بارها به ریيس‌جمهور گفته شد كه او اگر واجد امتيازات و روحياتي كه مميز وي در اين دوره بود نبود، شايد صحنه در اين انتخابات به گونه ديگري رقم مي‌خورد. پزشكيان براي بسياري نقطه تعادل قدرت بود. از يك‌سو بخش‌هايي از جامعه را كه با صندوق راي قهر كرده بودند مي‌توانست پاي صندوق‌هاي راي آورد. از سوي ديگر مي‌توانست بخش‌هاي ناراضي را با حاكميت آشتي بدهد. او چيزي داشت كه ديگران نداشتند و از برخي خاطره‌ها در اذهان جامعه بري بود. لذا مفهوم صداقت و راستگويي به كليدي‌ترين كليدواژه قدرت پزشكيان بدل شد. حال تصور كنيد پزشكيان بخواهد چيزي شبيه آن پنج كانديدا شود؛ ديگر نه براي حاميانش ارزش‌آفرين و نه براي مخالفانش به تهديدي شبيه مي‌ماند!
۶- مفهوم « وفاق» در دولت پزشكيان اگر به اين معنا باشد كه متوليان وضعيت امروز، همه كساني كه كشور را اين‌گونه به پزشكيان تحويل داده‌اند همچنان بر سر مسووليت‌ها و پست‌هاي كليدي باشند و موافقان وي به دليل برچسب‌ها، مكانيزم تاييد صلاحيت‌ها نتوانند شناسنامه و ايده دولت وفاق را به پيش ببرند، آب در ها‌ون كوفتن است. وفاق يعني رييس‌جمهور با بالاترين ركن حكمراني درباره تحقق ايده‌هايش به جمع‌بندي مشترك برسد. بسيار بعيد است كه پزشكيان چنانچه واقعيت‌هاي كشور را به اركان اصلي انتقال بدهد همچنان در بر پاشنه تزاحم بچرخد. رييس‌جمهور سه شعار كليدي داد و با آن مردم را پاي صندوق آورد. رابطه با جامعه جهاني، رفع فيلترينگ، عدم اعتقاد به روش‌هاي حذفي براي موضوعات مربوط به سبك زندگي.
رييس‌جمهور در امر فيلترينگ به موفقيت نرسيده. در حوزه بين‌الملل گامي بلند برداشته و در امر حجاب و عفاف بسيار خوب عمل كرده است. اما تا زماني كه با جديت و اقتدار مفهوم قدرت دولت را نمايندگي نكند، ديگر ارزش‌هاي مترتب بر آن را نيز منكوب خواهد كرد.