در انتظار تابستان داغ سرخپوشان
بررسي ضرورت پوست‌اندازي در پرسپوليس
روزبه دلاور
به گزارش «اعتماد»، پرسپوليس، پرافتخارترين تيم فوتبال ايران در سال‌هاي اخير همواره در صدر اخبار و كانون توجهات بوده است. كسب افتخارات متعدد داخلي، حضور قدرتمندانه در آسيا و هواداران پرشور، اين باشگاه را به نماد فوتبال ايران تبديل كرده است. اما پس از چند فصل موفقيت‌آميز، زمزمه‌هايي مبني بر نياز به تغييرات اساسي در تركيب تيم به گوش مي‌رسد. بحث جوان‌سازي و تزريق خون تازه به رگ‌هاي پرسپوليس به دغدغه‌اي جدي براي هواداران و كارشناسان تبديل شده است. با بررسي جوانب مختلف اين موضوع به ضرورت پوست‌اندازي در پرسپوليس، فرصت‌ها و چالش‌هاي پيش‌رو و نقش حياتي مديريت باشگاه در اين فرآيند پرداختيم كه در ادامه مي‌خوانيد.
ضرورت پوست‌اندازي؛ چرا تغييرات
اجتناب‌ناپذير است؟
سال‌هاست كه هسته اصلي پرسپوليس را بازيكنان باتجربه و عمدتا همسن و سال تشكيل داده‌اند. اين ثبات، در كسب موفقيت‌هاي اخير نقش بسزايي داشته است. امسال هم بعضي از بازيكنان قديمي‌تر به اين باشگاه برگشتند، اما با گذر زمان، فرسودگي بازيكنان، كاهش انگيزه در برخي نفرات و ظهور نسل جديدي از بازيكنان جوان و با استعداد در ليگ، ضرورت تغيير و تحول را بيش از پيش نمايان مي‌سازد. طبيعت فوتبال حرفه‌اي ايجاب مي‌كند كه بازيكنان در اوج آمادگي و انگيزه باشند، اما پس از سال‌ها حضور در يك تيم و كسب افتخارات متعدد، ممكن است انگيزه در برخي بازيكنان باتجربه كاهش يابد. اين افت انگيزه به‌طور مستقيم بر عملكرد آنها در زمين مسابقه تاثير گذاشته و كارايي تيمي را كاهش مي‌دهد، همچنين فرسودگي جسماني ناشي از افزايش سن و سال‌ها بازي در سطح بالا مي‌تواند منجر به افت سرعت، قدرت بدني و در نتيجه كاهش كيفيت بازي شود. شاهد اين مدعا عملكرد برخي بازيكنان كليدي پرسپوليس در فصل اخير است كه نسبت به فصول گذشته با افت محسوسي همراه بوده است. از طرفي فوتبال ايران در سال‌هاي اخير شاهد ظهور استعدادهاي جوان و با انگيزه بوده است كه مثل هميشه بدون برنامه‌ريزي اصولي و خودجوش رشده كرده‌اند، اما بازيكناني با انرژي و انگيزه بالا هستند كه توانايي بازي در سطح اول فوتبال را دارند. ناديده گرفتن اين پتانسيل و عدم استفاده از اين نسل جديد مي‌تواند فرصت بزرگي را از پرسپوليس سلب كند! جوان‌سازي تيم نه تنها منجر به تزريق انرژي و انگيزه تازه مي‌شود، بلكه مي‌تواند پويايي و سرعت بازي تيم را نيز افزايش دهد و كارتال هم در اين فصل با استفاده از بعضي از بازيكنان جوان نشان داده به دنبال همين حلقه گمشده در تيمش است. سرمايه‌گذاري روي بازيكنان جوان به منزله سرمايه‌گذاري بلندمدت براي باشگاه محسوب مي‌شود، چراكه اين بازيكنان مي‌توانند سال‌ها براي پرسپوليس بازي كرده و در آينده به ستاره‌هاي تيم تبديل شوند. نكته مهم ديگر اينكه فوتبال مدرن به سرعت در حال تغيير و تحول است. تيم‌هاي موفق هميشه در حال به‌روزرساني تاكتيك‌ها و روش‌هاي بازي خود هستند. براي حفظ جايگاه در بالاي جدول و رقابت با حريفان پرسپوليس نيز نيازمند پويايي تاكتيكي و ايجاد تغييرات در تركيب و سيستم بازي خود است. جوان‌سازي تيم فرصتي مناسب به سرمربي تركيه‌اي مي‌دهد تا اين پويايي و انطباق با الزامات فوتبال مدرن را در تيمش فراهم كند. بازيكنان جوان معمولا انعطاف‌پذيري بيشتري در پذيرش تاكتيك‌هاي جديد دارند و مي‌توانند به سرعت با سيستم‌هاي مختلف بازي هماهنگ شوند.
چالش‌هاي پوست‌اندازي؛ لبه تيغ
تغييرات اساسي
در حالي كه ضرورت پوست‌اندازي در پرسپوليس به وضوح قابل مشاهده است بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه تغييرات گسترده و ناگهاني در تركيب تيم مي‌تواند چالش‌ها و ريسك‌هاي جدي را به همراه داشته باشد. انجام تغييرات عجولانه و بدون برنامه‌ريزي دقيق نه تنها به بهبود وضعيت تيم كمكي نخواهد كرد، بلكه ممكن است باعث ايجاد مشكلات جديد و افت عملكرد شود.
بايد در نظر داشت كه يكي از مهم‌ترين عوامل موفقيت يك تيم فوتبال، انسجام و هماهنگي بين بازيكنان است.اين انسجام و هماهنگي در طول زمان و با بازي در كنار هم شكل مي‌گيرد. تغييرات گسترده در تركيب تيم مي‌تواند اين انسجام را از بين ببرد و باعث شود كه بازيكنان جديد مدت زمان زيادي را صرف هماهنگ شدن با يكديگر و سيستم بازي تيم كنند. در اين بازه زماني احتمال افت عملكرد و كسب نتايج ضعيف وجود دارد. به خصوص در ابتداي فصل زماني كه تيم هنوز به هماهنگي كامل نرسيده است، اين مشكل مي‌تواند تشديد شود و اين براي هواداران پرسپوليس كه صبر زيادي ندارند، قابل هضم نيست! نكته كليدي ديگر اينكه در چنين مواقعي ريسك بازيكنان بي‌كيفيت هم افزايش پيدا مي‌كند.
از آنجا كه جوان‌سازي تيم به مفهوم جذب بازيكنان جوان و كم‌تجربه است در فرآيند جذب بازيكنان جديد ريسك انتخاب‌هاي نادرست و جذب بازيكنان بي‌كيفيت وجود دارد. اگر باشگاه نتواند بازيكنان جوان و با استعداد را به درستي شناسايي و جذب كند، ممكن است با انبوهي از بازيكنان بي‌كيفيت مواجه شود كه نه تنها به بهبود عملكرد تيم كمكي نمي‌كنند، بلكه عملا بار مالي و فني مضاعفي را نيز به باشگاه تحميل مي‌كنند. همچنين جذب تعداد زيادي بازيكن جديد به صورت همزمان مي‌تواند مديريت بر آنها و هماهنگ‌سازي تيم را دشوارتر كند. اما سوال اساسي اينجاست كه هوادار با اين قمار پرخطر چطور كنار مي‌آيد؟ پوست‌اندازي تيم منجر به افت موقت عملكرد و كسب نتايج ضعيف مي‌شود. هواداران پرسپوليس به كسب پيروزي و افتخار عادت كرده‌اند و ممكن است در برابر افت موقت عملكرد تيم صبر و تحمل كافي را نداشته باشند. فشار هواداران و رسانه‌ها مي‌تواند فرآيند پوست‌اندازي را تحت تاثير قرار داده و حتي منجر به شكست آن شود. بنابراين مديريت باشگاه بايد بتواند انتظارات هواداران را به درستي مديريت كند و آنها را براي دوران گذار و تغييرات اساسي آماده سازد.
نقش مديريت باشگاه؛ كليد موفقيت
پوست‌اندازي
موفقيت فرآيند پوست‌اندازي در پرسپوليس به‌طور مستقيم به عملكرد و برنامه‌ريزي مديريت باشگاه بستگي دارد. مديريت باشگاه بايد با درك صحيح از ضرورت تغييرات، برنامه‌اي جامع و مدون براي جوان‌سازي تيم تدوين كند و با عزم و اراده جدي آن را به اجرا درآورد. عملكرد مديريت باشگاه در فصل نقل و انتقالات و نحوه جايگزيني بازيكنان جدا شده نقش تعيين‌كننده‌اي در موفقيت اين فرآيند خواهد داشت. پروژه پوست‌اندازي تيم نبايد به صورت عجولانه و بدون برنامه‌ريزي انجام شود و مديريت باشگاه با هماهنگي با كادر فني بايد با بررسي دقيق وضعيت تيم نقاط ضعف و قوت و نيازهاي آتي يك استراتژي جامع براي جوان‌سازي تيم تدوين كند. اين استراتژي بايد شامل اهداف مشخص، زمانبندي دقيق و روش‌هاي اجرايي باشد. همچنين باشگاه بايد يك تيم متخصص براي استعداديابي و جذب بازيكنان جوان و با استعداد تشكيل دهد تا فرآيند انتخاب و جذب بازيكنان جديد به صورت علمي و اصولي انجام شود. اما يكي از نگراني‌هاي اصلي هواداران پرسپوليس، تكرار سناريوي فصل اخير است. در فصل گذشته، جدايي برخي بازيكنان كليدي با جايگزيني مناسب همراه نبود و تيم با كمبود بازيكن در برخي پست‌ها مواجه شد. براي جلوگيري از تكرار اين اشتباه، مديريت باشگاه بايد تعهد جدي به جذب بازيكنان باكيفيت و جايگزيني مناسب براي بازيكنان جدا شده داشته باشد و ديگر بهانه‌هايي مثل رعايت قانون سقف قرارداد با اقرار شخص درويش براي هواداران اين تيم قابل قبول نيست! جذب بازيكنان جديد نبايد صرفا به پر كردن ليست بازيكنان محدود شود، بلكه بايد با هدف ارتقاي كيفيت و توانايي‌هاي تيم انجام شود. باشگاه بايد منابع مالي لازم را براي جذب بازيكنان باكيفيت اختصاص دهد و از جذب بازيكنان ارزان‌قيمت و بي‌كيفيت خودداري كند. اما نكته مهم در نقش مديريت به همين جا ختم نمي‌شود! همان‌طور كه اشاره شد، فرآيند پوست‌اندازي ممكن است در كوتاه‌مدت با افت عملكرد و كسب نتايج ضعيف همراه باشد، بنابراين مديريت باشگاه بايد بتواند انتظارات هواداران و رسانه‌ها را به درستي مديريت كند و فضاي آرامش و ثبات را براي تيم فراهم سازد. توضيح شفاف و صادقانه اهداف و برنامه‌هاي باشگاه براي هواداران و ايجاد ارتباط موثر با رسانه‌ها مي‌تواند به كاهش فشارها و ايجاد فضاي حمايتي براي تيم كمك كند. همچنين مديريت باشگاه بايد از كادر فني و بازيكنان جديد حمايت كامل كرده و از ايجاد تنش و حاشيه در تيم جلوگيري كند. به‌طور كلي و نتيجه‌گيري اين مطلب مي‌شود: پوست‌اندازي در پرسپوليس ضرورتي اجتناب‌ناپذير است. تغيير و تحول لازمه پويايي و موفقيت هر سازمان از جمله باشگاه‌هاي ورزشي است با اين حال، اين فرآيند بايد با دقت و برنامه‌ريزي و مديريت صحيح انجام شود. تغييرات گسترده و ناگهاني مي‌تواند ريسك‌هاي جدي را به همراه داشته باشد. مديريت باشگاه پرسپوليس، نقش كليدي در موفقيت اين فرآيند دارد. تعهد به جذب بازيكنان باكيفيت، برنامه‌ريزي دقيق، مديريت انتظارات و ايجاد فضاي آرامش از جمله عوامل كليدي موفقيت پوست‌اندازي در پرسپوليس خواهد بود. اميد است با تدبير و برنامه‌ريزي صحيح پرسپوليس بتواند ضمن جوان‌سازي تيم، جايگاه خود را در صدر فوتبال ايران حفظ كرده و همچنان به افتخارآفريني ادامه دهد تا دل هواداران پرشمارش را شاد كند.