آتش‌سوزی عمدی و مجازات آن
بر اساس قانون، حریق یا آتش‌سوزی عمدی شامل سوزاندن اموال منقول یا غیرمنقول خود یا سایر افراد به صورت آگاهانه، با انگیزه قبلی و قصد مجرمانه است. باید گفت که حریق عمدی از مصادیق تخریب به حساب می‌آید، اما نکته اصلی این است که جرم آن سنگین‌تر از تخریب است. آتش‌سوزی ممکن است که به دلایلی اتفاق بیفتد اما اگر عمدی بودن آن برای پلیس، کارشناس آتش‌نشانی و بیمه محرز شود، مجازات سنگینی دارد. حالا اگر این حریق به اموال دیگران هم آسیب برساند، مجازاتش سنگین‌تر خواهد شد. چرا برخی اقدام به ایجاد حریق عمدی می‌کنند؟ انگیزه و دلایل مختلفی برای این مساله وجود دارند که برخی از آنها به شرح زیر هستند:
انگیزه‌های مالی (دریافت خسارت از بیمه یا خسارت مالی از شخص دیگری که با آن خصومت شخصی دارد).
دشمنی با دیگری (هدف انگیزه مالی نیست و فقط قصد تخریب اموال او را دارد).
سرپوش گذاشتن بر جرم دیگر
منحرف کردن پلیس از پیدا کردن سرنخ در خصوص جرم انجام شده
آتش‌سوزی عمدی به هر دلیلی ایجاد شود، فرد مجرم است و مطابق قانون با او برخورد خواهد شد. در حال حاضر، دریافت خسارت از بیمه مهم ترین انگیزه آتش‌سوزی عمدی است. اولین گام بعد از خاموش شدن آتش، پیدا کردن علت آن است. در حریقی که به صورت عادی رخ دهد، آتش‌سوزی از یک نقطه شروع شده و به آرامی به دیگر نقاط سرایت می‌کند، اما در آتش‌سوزی عمدی، آتش به صورت ناگهانی گسترش می‌یابد. در حقیقت در حریق عادی، نقطه شروع دارای سوختگی بیشتری است و معمولا در پایین‌ترین سطح قرار دارد. همچنین آتش‌سوزی عادی دارای یک کانون آتش‌سوزی است؛ اما در حریق عمدی، چندین کانون وجود دارد و همچنین نشانه‌هایی از عوامل ایجاد آتش‌سوزی در محل پیدا می‌شود. موارد زیر نشان‌دهنده آتش‌سوزی عمدی است:
حریق عمدی با یک عامل شتاب‌دهنده مانند: بنزین، گازويیل، نفت و غیره آغاز می‌شود. همچنین می‌توان اثری از کبریت یا فندک هم در نزدیکی محل وقوع آتش‌سوزی مشاهده کرد. در حریق عمدی می‌توان بوی مواد سوختی از جمله نفت و بنزین را استشمام کرد. وجود رنگ‌های مختلف در حریق نشان‌دهنده عوامل آتش‌زا است. کارشناس با بررسی آنها و اظهارات افراد می‌تواند متوجه عمدی یا غیرعمدی بودن آتش شود. در حریق عمدی، بعضی از عوامل توسط افراد از بین می‌رود. در آتش‌سوزی عمدی اتفاقات غیرمرتبط با آتش‌سوزی مانند ریزش آوار رخ می‌دهد. اظهارات متناقض از شاهدان آتش‌سوزی نشانه عمدی بودن آن است. عوامل غیرطبیعی می‌تواند نشان از عمدی بودن حریق و گسترش آن باشد. در بررسی عمدی بودن یا نبودن آتش‌سوزی، در ابتدا کارشناسان آتش‌نشانی وارد عمل می‌شوند. در صورتی که آنها عمدی بودن را تشخیص دهند، ضابطان قضایی (پلیس) برای بررسی و پیدا کردن مقصر و دلایل وارد عمل خواهند شد. پلیس با استفاده از کارشناسان و متخصص آشنا به حوزه آتش‌سوزی و با کمک آزمایشگاه و تجهیزات مرتبط، دلیل اصلی را پیدا و فرد یا افراد خاطی را بازدداشت خواهد کرد. باید گفت که در مواردی که حریق به صورت عمدی روی دهد، بیمه آتش‌سوزی به فرد متضرر پرداخت نخواهد شد. براساس قانون، هر کسی از روی عمد اموال منقول یا غیرمنقول دیگری را تخریب کند و آتش بزند، مجرم است و مجازات خواهد شد. براساس ماده ۶۷۵ قانون مجازات اسلامی، هر کسی به صورت عمدی، کارهایی مانند آتش زدن عمدی خودرو، کشتی، کارخانه و به طور کلی هر محل مسکونی، تجاری یا زراعی را انجام دهد، مجرم و گناهکار است.