روزبه دلاور
به گزارش«اعتماد» علیرضا بیرانوند جنجالی‌ترین انتقال تابستان گذشته را با تغییر باشگاه از پرسپولیس به تراکتور انجام داد که با شکایت پرسپولیس همراه شد. با گذشت نزدیک به سه ماه از تراکتوری شدن او و شکایت باشگاه پرسپولیس حواشی پیرامون این دروازه‌بان به پایان نرسید چرا که با حکمی که روز گذشته کمیته وضعیت فدراسیون فوتبال صادر کرده به نظر می‌رسد این قصه سر درازی دارد.
شکایت طولانی!
حدود سه ماه قبل شکایت باشگاه پرسپولیس از بیرانوند و شکایت متقابل بیرانوند از باشگاه پرسپولیس به ثبت رسید و در این مدت همه منتظر رأی تعیین‌کننده کمیته تعیین وضعیت در خصوص این پرونده بودند. رأیی که برخلاف انتظار و پیش‌بینی‌ها به نفع بیرانوند و تراکتور بود تا به سود پرسپولیسی‌ها! در حالی که کارشناسان حقوقی از محرومیت بیرانوند و حتی باشگاه تراکتور به دلیل اغوای این بازیکن می‌گفتند بیرانوند فقط ۴ ماه به طور تعلیقی محروم شد و مبلغ 20 میلیارد هم باید به عنوان غرامت بپردازد؛ آن هم به صورت تضامنی با باشگاه تراکتور. محرومیت تعلیقی یعنی اگر تا یک سال آینده او باز هم مشابه این اشتباه را تکرار کرد تازه این محرومیت در قبال او اجرا می‌شود! این در حالی است که با توجه به قرارداد دو ساله بیرو با تراکتور عملا انجام این تخلف از سوی گلر ملی‌پوش امکان‌ناپذیر است. در مورد نحوه صدور رای شایعاتی وجود دارد که احتمالا در روزهای آینده داغ‌تر هم خواهند شد. درست است که در این زمینه قانون باید تصمیم می‌گرفت اما اگر جای مهدی تاج و سایر اعضای فدراسیون باشید و درگیر شرایطی که همواره به صورت فراقانونی به شما تحمیل می‌شود، محال است که مصلحت را برای صدور این حکم در نظر نگیرید. چرا که از طرفی بیرانوند یک مهره تأثیرگذار باشگاهی و ملی است و از طرف دیگر باشگاه تراکتور هم در فصل تازه با سرمایه‌گذاری وسیع به دنبال کسب اولین عنوان قهرمانی لیگ است و محرومیت بیرانوند می‌توانست به معنای اولین تحرک منفی فدراسیون برای حرکت جدید این باشگاه تلقی شود. جالب اینکه از پرسپولیس دو بازیکن دیگر هم به تراکتور پیوسته‌اند اما فقط بیرانوند است که زیر فشار افکار عمومی قرار گرفته است.
ضعف فدراسیون ماجرا را بغرنج کرد
مساله حقوقی بین دو طرف ابهامات مختلفی دارد، کاغذهای امضا شده متفاوتی به عنوان سند در پرونده وجود داشته است. از یک طرف باشگاه پرسپولیس مدعی بود که نامه فسخ قرارداد و شرایط آن تنها مربوط به فصل گذشته است و از طرف دیگر بیرانوند با استناد به کلمه «هر گونه طلب» و اشاره به طلب فصول پیش، خود را در این مساله محق می‌دانست. شرایط طوری بود که انگار حق با هر دو است و حق با هیچ کدام نیست! و در این اوضاع بود که صدور این رأی هم جسارت بالایی را نیاز داشت. الان هم قطعا کار به استیناف و ورود قاضیان جدید به پرونده کشیده خواهد شد و حتی این احتمال نیز وجود دارد که رأی در مرجعی بیرون از فدراسیون فوتبال (دادگاه عالی ورزش یا حتی دادگاه‌های عمومی) دنبال شود. مساله‌ای که باشگاه پرسپولیس در بیانیه خود به آن اشاره کرده است.
موضوع اینجاست که برخلاف پرونده‌های حقوقی بزرگ دادگاه‌های عمومی، این امکان وجود نداشت که طرفین پیش از ورود به جریان دادرسی، فرصت یک توافق نسبتا راضی‌کننده (طوری که نه سیخ بسوزد و نه کباب) را داشته باشند. به هر حال توقعات هواداری و همچنین زور و ضرب هر دو طرف پرونده را به سمتی برد که رسیدن به یک رأی شفاف و قاطع را دشوار کرد. از طرفی مدیرعامل پرسپولیس که قبل‌تر گفته بود در صورت اینکه بیرانوند محروم نشود، استعفا می‌دهد حالا شدیدا تحت فشار قرار می‌گیرد. اینکه چرا روند این پرونده تا این حد طول کشید برمی‌گردد به ضعف فدراسیون فوتبال و مناسبات حاکم بر فوتبال ایران. اما آیا بهتر نبود فدراسیون زودتر این حکم را صادر می‌کرد تا حداقل از حساسیت های فزاینده آن کاسته شود؟
رای کمیته تعیین وضعیت
در ادامه نگاهی دوباره به حکم صادره بیندازیم! حکمی که با شکایت در نهادهای دیگر احتمال تغییرات در آن هنوز هم وجود دارد. در رای ثبت شده در خروجی فدراسیون آمده: کمیته وضعیت فدراسیون فوتبال رای مربوط به پرونده شکایت باشگاه پرسپولیس از علیرضا بیرانوند را صادر کرد که به موجب آن دروازه‌بان ملی‌پوش تراکتور با محرومیت تعلیقی ۴ ماهه مواجه شد. همچنین باشگاه تراکتور و بیرانوند به نحو تضامنی به پرداخت مبلغ ۱۹ میلیارد و ۸۷۵ میلیون تومان غرامت به باشگاه پرسپولیس و ۷۶۵ میلیون و ۱۸۷ هزار و ۵۰۰ تومان بابت هزینه دادرسی بر حق باشگاه پرسپولیس محکوم شدند. بر اساس اعلام سایت فدراسیون فوتبال، رای پرونده شکایت پرسپولیس از بیرانوند به شرح زیر است:
1- علیرضا صفر بیرانوند و باشگاه فرهنگی ورزشی تراکتور به نحو تضامنی به پرداخت مبلغ 198750000000 ریال غرامت و پرداخت مبلغ 7651875000 ریال بابت هزینه دادرسی در حق خواهان محکوم می‌گردند.
2- آقای علیرضا صفر بیرانوند به 4 ماه محرومیت از شرکت در بازی‌های رسمی اعم از باشگاهی و ملی (با رعایت بند 8 ماده 18 مقررات نقل و انتقالات و تعیین وضعیت بازیکنان) محکوم و این محرومیت به مدت یک سال تعلیق می‌شود.
3- راجع به سایر خواسته‌های باشگاه خواهان قرار رد دعوا صادر و اعلام می‌گردد.
اعتراض فوری پرسپولیس
سایت رسمی باشگاه پرسپولیس بلافاصله بعد از صدور رای نوشت: کمیته وضعیت بازیکنان فدراسیون فوتبال پس از بررسی‌های فراوان رای به حقانیت باشگاه پرسپولیس در دعوا و شکایت علیه علیرضا بیرانوند داد و بازیکن پیشین پرسپولیس را محکوم به پرداخت غرامت و هزینه دادرسی کرد. این کمیته همچنین بازیکن را طبق مقررات انضباطی فوتبال ایران به چهار ماه محرومیت از فعالیت‌های فوتبالی نمود که حداقل محرومیت در زمان فسخ غیرموجه قرارداد از سوی بازیکن است اما همین محرومیت به حالت تعلیق درآمده است که در عمل اثر سویی برای نامبرده نخواهد داشت. اثری که قانونگذار آن را طبعا از جهت اثر بازدارندگی و ایجاد نظم و انضباط قراردادی و مالی برای فوتبال و لیگ در مقررات گنجانده است. به هر روی هر چند این حکم حقانیت باشگاه پرسپولیس و صداقت آن را به اثبات رساند و بیانگر عملکرد موفق مدیرعامل و بخش حقوقی در این حوزه بوده است و برای نخستین بار در مواجهه با فسخ‌های یک طرفه در باشگاه پرسپولیس روی داد ولی بدون تردید نسبت به این رای معترض هستیم. در این ارتباط باشگاه پرسپولیس تصمیم گرفته است موضوع را تا انتها و اعمال قطعی محرومیت، پیگیری کند. در این مرحله طبق روال قانونی و تعریف شده اعتراض خود را در رکن قضایی داخلی فوتبال دنبال خواهیم کرد و اگر خواسته بر حق و قانونی باشگاه و هواداران تامین نشود، بدون تردید بردن پرونده به ارکان قضایی بین‌المللی فوتبال و ورزش در دستور کار است.
باشگاه پرسپولیس قطعا این پیگیری را برای دفاع از حقوق خود و هواداران به عنوان اقدامی بازدارنده در مقابل رفتارهای مشابه انجام می‌دهد.
واکنش رسول باختر، کارشناس حقوقی
به رای صادر شده
ساعاتی بعد از انتشار حکم صادره از سوی کمیته تعیین وضعیت در خصوص تخلف علیرضا بیرانوند اعتراض گسترده از جانب هواداران پرسپولیس به وجود آمد. رسول باختر، کارشناس حقوقی فوتبال در خصوص اینکه آیا ۴ ماه محرومیت تعلیفی در قوانین رسیدگی به تخلف در قراردادها پیش‌بینی شده یا خیر، به خبرنگار «اعتماد» گفت: ما نه در مقررات خودمان و نه در مقررات فیفا و نه در رویه فدراسیون فوتبال خودمان و نه در فیفا و نه در CAS چنین چیزی نداریم. وقتی یک بازیکنی فسخ غیرموجه کرده را محکوم می کنند ۴ ماه محرومیت قطعی حکم می‌دهند و نمی‌توانیم محکومیت تعلیقی بگذاریم. تعلیقی صرفا ذیل تخلفات انضباطی و اخلاقی است که آنجا هم می‌گویند نصف محرومیت بگذرد بعد خواستید تعلیق کنید اما اینجا اصلا در مقررات نیست و محرومیت‌ها یک چیز دیگر است که اتفاق می‌افتد. باختر درباره تاخیر در صدور حکم گفت: از نظر شماها طولانی است اما از نظر کسانی که در فدراسیون هستند برای حکم بازده زمانی ۵ تا ۶ ماهه هم زمان زیادی نیست. حتی ۵ ماه هم خوب است. من پرونده‌ای دارم از دی ماه ۱۴۰۲ که هنوز رای نداده‌اند. وی درخصوص اینکه آیا باشگاه تراکتور هم باید محروم میشد یا تبرئه به «اعتماد» گفت: بحث تراکتور بحث اغوای بازیکن است که حالا باید ببینیم که آیا آنها بازیکن را اغوا کردند یا نه؟ اسناد و مدارکی آوردند که نشان می‌داد تراکتور بازیکنی را اغوا نکرده است. حالا یک وقت‌هایی باشگاه‌ها به فیفا می‌روند و یک سری اسنادی آماده می‌کنند که ما بازیکنی را اغوا نکردیم. من نمی‌دانم تراکتوری ها این کار را کرده‌اند یا نه، اما ممکن است اسنادی برده‌اند که نشان داده اغوا نکردند یا اصلا اغوا نکرده باشند. در هر صورت الان جایی هستیم که اصلا تراکتور محروم نشده است. باختر در خصوص اینکه آیا در احکامی این‌چنینی می‌شود به لحاظ قانونی به بازیکن ملی‌پوش کمک کرد، پاسخ داد: در مقررات‌مان استثنا داریم که می‌‌گوید اگر تیم ملی ما در مرحله نهایی یک تورنمت حذفی بود، می‌توانیم اجرای حکم را متوقف کنیم. مثلا تیم ملی در مرحله حذفی جام جهانی باشد آن وقت می‌شود اجرای حکم را متوقف کرد و بعد از آن اجرایش کرد. کارشناس حقوقی معتقد است پرسپولیس می‌تواند به دیگر نهادها شکایت کند. پرسپولیس می‌تواند پرونده را به استیناف ببرد و اگر رای مطلوبش نبود به کاس ببرد. اگر فسخ بیرانوند غیرموجه باشد صد در صد در کاس محروم می‌شود.