استفاده از ظرفيت مرز، حق مرزنشينان است

آزاد يوسفي‌راد، روزنامه‌نگار ساكن اروميه در تحليل علت كولبري در نوار مرزي شمال غرب ايران، ابتدا اشاره‌اي دارد به مرگ تلخ 5 كولبر روستاي «كوران» كه 28 دي سال گذشته، در روستاي مرزي «دريشك» تركيه، گرفتار بهمن شده و جان باختند و بعد از 7 روز، بدن‌هاي يخ‌زده‌شان، از زير خروار برف، پيدا و به خانواده‌هاي‌شان تحويل داده شد. اين روزنامه‌نگار اهل استان آذربايجان غربي در گفت‌وگو با «اعتماد» مي‌گويد:«  اين اولين‌بار نيست كه كولبرها در معابر كولاك‌زده و بهمن‌خيز كولبري مفقود و قرباني مي‌شوند. كولبري، تنها چاره مرزنشينان است. تردد كولبران اين نوار مرزي از مسيرهاي غيرقانوني به خاك تركيه آن‌هم در بدترين شرايط آب‌وهوايي، اتفاق جديدي نيست. نياز اقتصادي و ضرورت معاش، ايجاب مي‌كند كه درآمدي داشته باشند و در روستاهاي مرزي هم هيچ شغلي نيست و بنابراين، مرزنشينان چاره‌اي ندارند جز اينكه به كوه بزنند و كولبري كنند. مرگ كولبران اين منطقه هم فقط به دليل دفن شدن زير بهمن نيست. تعدادي‌شان بر اثر سقوط از صخره مي‌ميرند، تعدادي‌شان، با شليك مرزباني ايران يا تركيه كشته مي‌شوند، تعدادي‌شان بر اثر انفجار مين، جان خود را از دست مي‌دهند. هر سال در اين منطقه، تعداد زيادي از كولبران، كشته يا مجروح مي‌شوند و امروز، مرزنشينان زيادي در اين منطقه هستند كه در حين كولبري، به دليل حادثه، دچار مجروحيت شده و حالا هم فلج و ازكارافتاده، خانه‌نشين هستند. كولبري، خاصيت و طبيعت مرزنشيني است حتي اگر فرض بگيريم كه در اين منطقه مرزي از استان آذربايجان غربي، شغل و فعاليت توليدي هم رونق داشت، باز هم مرزنشينان مي‌خواستند با همسايه مجاور خود تجارت و سودا داشته باشند. حالا كه در اين منطقه هيچ شغل و امكان توليدي هم نيست علاوه بر آنكه اين منطقه مرزي در استان ما، از هر گونه رفاه و امكانات اوليه هم محروم است. منطقه مرزي سيلوانا، نه جاده دارد، نه آب دارد، در اين شرايط به مرزنشين هم مي‌گويند تو حق كوله‌بري نداري. وقتي حتي يك بازارچه مرزي در اين منطقه احداث نشده و حتي كشاورزي و دامپروري هم به دليل كمبود آب و برف‌گير بودن منطقه امكان‌پذير نيست از مرزنشين چه انتظاري داريم؟ حتي آن مرزنشيني كه مشغول به كشاورزي است هم نمي‌تواند معاشش را تامين كند و مصداق بارز اين است كه كشاورز، يك سال براي پرورش سيب زحمت كشيد و حالا يك سال است محصول سيبش در سردخانه مانده چون مي‌خواستند كيلويي 2500 تومان بخرند كه كشاورز هم حاضر به فروش نشده است. تا چند سال قبل، طبق مقررات تجارت چمداني، هر فردي كه از مرز سِرو تردد مي‌كرد، مي‌توانست روزانه حداكثر 20 كيلو بار با خودش بياورد و البته براي مسافران و مرزنشينان هم مقرون به‌صرفه بود. امروز، نه تنها عوارض گمركي را افزايش داده‌اند، محدوديت تجارت چمداني را هم به 20 كيلو بار و آن هم مجاز فقط براي يك بار در سال افزايش داده‌اند و حالا مرز سِرو فقط مسير تردد كاميون‌هاي ترانزيت و مسافران عبوري است. من موافق و حامي ورود كالاي خارجي به كشور نيستم ولي اين عدل نيست كه روستايي مرزنشين را كه از هر امكانات و رفاه حداقلي محروم نگه داشته‌ايم، از تجارت مرزي هم محروم كنيم. اين محدود‌سازي‌ها و اين محروميت‌ها حتي به مشاركت اجتماعي روستاييان در ايجاد امنيت پايدار هم منجر نمي‌شود چون شهروند برخوردار از رفاه داوطلب مشاركت در ايجاد امنيت خواهد شد. ما شاهديم كه مرزنشينان عازم كولبري، به قيمت جان‌شان نان پيدا مي‌كنند. امروز سه كولبر مفقود شده‌اند و ما مي‌دانيم كه آنها ديگر به خانه باز نمي‌گردند. دو نفر از اين كولبران متاهل بوده و يك نفرشان مجرد است. تكليف خانواده آن دو كولبر متاهل چه خواهد شد؟ معيشت آنها از چه راهي تامين مي‌شود وقتي حتي بيمه و مستمري ندارند؟ شهرستان اروميه سه نماينده در مجلس دارد و اگر معتقديم كه نمايندگان، طبق سوگندنامه‌اي كه به آن قسم مي‌خورند، نماينده تمام ملت ايران هستند، در اين 6 روز، حتي يكي از اين سه نماينده، يك تلفن به خانواده اين كولبران مفقود نزده و حتي به ديدن‌شان نيامده درحالي‌كه يكي از اين سه نماينده، رييس كميسيون امنيت ملي مجلس است و به راحتي مي‌توانست امكاناتي فراهم كند كه عمليات جست‌وجو در تركيه با شدت بيشتري انجام شود آن‌هم نمايندگاني كه براي هر اتفاق ناچيزي، بيانيه مي‌دهند يا حتي از خودشان فيلم مي‌گيرند و در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر مي‌كنند ولي براي اين سه خانواده، حتي يك پيام دلجويي ارسال نكرده‌اند. مجموع شرايط تحميل‌شده بر مرزنشينان باعث شده كه اين افراد، از جان‌شان بگذرند و البته آن‌هم به خاطر رقم‌هاي بسيار ناچيز. حداكثر سود كولبري براي مرزنشين منطقه سيلوانا، از 4 ميليون تومان در يك ماه يا حتي 6 ماه بيشتر نيست. اين كولبر، بايد 15 ساعت پياده راه برود كه همين پياده‌روي طولاني به تنهايي ترسناك است. كدام انساني حاضر است حتي به ازاي دريافت پول، از لبه تيز دره‌هاي مرگبار حركت كند و بداند هر لحظه خطر سقوط يا تير خوردن يا سكته قلبي يا گرفتار گرگ شدن يا دفن شدن زير بهمن دارد؟ سود كولبري چند تومان است؟ »