پنجره كتاب
ريشه‌هاي فكري سلفيه
سلفيه در معرفت‌شناسي، نقل‌گرا بوده و ارزشي براي عقل قائل نيستند. آنها در تعارض عقل و نقل، فهم عقل را ظني دانسته و آن را غيرمعتبر مي‌دانند. مبناي نقل‌گرايي سلفيه بر روش ظاهرگرايي آنان تاثير گذاشته و به شدت مخالف تاويل و مجاز در كلام هستند. چنانكه به گفته ابن قيم شاگرد ابن تيميه، عقل و تاويل و مجاز سه طاغوتند كه متكلمان به آن عمل مي‌كنند. آنان در مبناي هستي‌شناسي خود، تمام مخلوقات را جسم يا فعل جسم مي‌دانند و به شدت با مجرد بودن روح، ملائكه و خداي متعال مخالفند. سلفيه در معناشناسي، تاكيد فراوان بر معناي ظاهري آيات صفات خبري دارد و به همين علت به تناقض در مباني گرفتار شده است. سلفيان در آياتي مثل «واسئل القريه»، «نحن اقرب اليه من حبل‌الوريد»، «اينما تولو فثم وجه‌الله» و... هيچ راهي جز تاويل و پذيرش مجاز ندارند و در باب صفات الهي مجبور به پذيرش لوازم تشبيه و تجسيمند. «مباني فكري سلفيه» كتابي است كه به پايه و اساس باورهاي ديني سلفيه مي‌پردازد. مهدي فرمانيان از اساتيد دانشگاه اديان و مذاهب كه نويسنده اين كتاب است از پژوهشگراني است كه مقالات و كتب متعددي در مورد سلفيه، انديشه جهادي و جريان‌هاي تكفيري را به رشته تحرير درآورده است. «مباني فكري سلفيه» نوشته مهدي فرمانيان توسط انتشارات رهپويان انديشه اكنون به چاپ دوم رسيده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. از مهم‌ترين سرفصل‌هاي اين كتاب مي‌توان به تاريخچه تفكر سلفي‌گري، سلفيه وهابي در عربستان، جريان زيديه سلفي، سلفيه در شبه قاره هند، هستي‌شناسي در تفكر سلفيه، منابع استنباط اصول عقايد، حجيت فهم سلف، ظاهرگرايي و نفي تاويل و... اشاره كرد.
سلفيه در ترازوي نقد
گروه‌هاي تكفيري براي اولين‌بار به خيال برپايي خلافت اسلامي، در سال‌هاي 1964 تا 1974 ميلادي در مصر ظهور يافتند و پس از تهاجم شوروي به افغانستان به آنجا روي آوردند و به افغان‌العرب مشهور شدند. اين افراد جهاد را واجب عيني مي‌دانستند و با تمسك به فتاواي ابن‌تيميه به تكفير مسلمانان پرداختند. تاكيد فراوان اين گروه بر جهاد باعث شد تا به سلفيه جهادي مشهور شوند. اين گروه‌ها به بهانه برپايي حكومت اسلامي معتقد به هجرت و جهاد در هر مكان و زمان بوده و دموكراسي ايجاد شده در برخي كشورهاي اسلامي را از مصاديق بارز حكم به غير ما انزل‌الله دانسته و معتقدند بايد با آن جنگيد. آنها با ادعاي ظهور جاهليتي بدتر از جاهليت دوران پيامبر اسلام، حكم به كفر حاكمان اسلامي داده و تمام مناطق جهان اسلام را دارالكفر معرفي مي‌كنند. طاغوت، جاهليت، حكم به غير ما انزل‌الله، دارالاسلام، دارالكفر، هجرت، خروج بر حاكم، جهاد، عدو غريب، عدو بعيد، دموكراسي، استعانت از كفار، ولاء و براء، تمسك به قاعده من لم‌يكفر الكافر فهو كافر، عذر به جهل، تترس و اعتقاد به ذبح مخالفان از جمله مفاهيمي است كه در كتاب «نقد مباني سلفيه جهادي» به نقد و بررسي آن از ديدگاه سلفيه جهادي پرداخته شده است. «نقد مباني سلفيه جهادي» نوشته جمعي از پژوهشگران است كه زيرنظر مهدي فرمانيان مدون و به همت انتشارات رهپويان انديشه منتشر شده است. از جمله مهم‌ترين سرفصل‌هاي اين كتاب مي‌توان به تمدن غربي و جاهليت نوين، مفهوم‌شناسي طاغوت، سير تطور اولويت جهاد عليه دشمن، عذاب مشروط به آمدن رسول، انتحار و استشهاد، سيره پيامبر، سيره صحابه، سيره تابعين و... اشاره كرد.
دادخواهي حيوانات نزد شاه پريان از ستم آدميان
«دادخواهي حيوانات نزد شاه پريان از ستم آدميان» فصلي است در بيان خلقت رساله جسمانيات و طبيعيات در كيفيت تكوين حيوانات و بيان انصاف آنها. اين كتاب در مجموع رساله بيست‌ودوم از رسائل اخوان‌الصفاست. در اين رساله همه حيوانات از دد و دام و وحوش و طيور و حشرات كه از ستم آدميان سخت به جان آمده‌اند، نزد پادشاه پريان به دادخواهي آمده‌اند. نماينده و وكيل هر صنف سرگذشت محنت‌آلود خود را با عباراتي فصيح و مستدل بيان مي‌كند، پادشاه پريان براي بررسي ادعاي آنها به سخن‌شان نيك گوش مي‌دهد و با ديگران راي مي‌زند و نظر و راي هر يك از نزديكان خود را مي‌پرسد. آدمياني هم كه در محكمه حاضرند حقانيت خود را در تسخير حيوانات و برتري خود بر آنان بيان مي‌كنند. محكمه سر انجام راي خود را مي‌دهد و... . «دادخواهي حيوانات نزد شاه پريان از ستم آدميان» از رسائل اخوان‌الصفا با ترجمه عبدالمحمد آيتي اكنون به چاپ ششم رسيده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.