قربانيان جديد بدافزار جاسوسي پگاسوس:
هك تلفن همراه شش فعال حقوق‌بشر مخالف اسراييل
آرمين منتظري
تلفن‌هاي همراه شش فعال حقوق‌بشر فلسطيني كه براي سازمان‌هاي حقوق‌بشري كار مي‌كردند توسط يك بدافزار جاسوسي كه توسط گروه ان‌اس‌او ساخته شده است، هك شده بود. اين سازمان‌هاي حقوق‌بشري اخيرا در اظهارنظري جنجالي از سوي برخي مقامات اسراييلي به عنوان گروه‌هاي تروريستي شناخته‌شده بودند.
به گزارش گاردين، تحقيقاتي كه از سوي گروه مدافعان خط مقدم موسوم به اف‌ال‌دي كه يك گروه حقوق‌بشري مستقر در دوبلين است انجام شده نشان مي‌دهد كه تلفن‌هاي همراه صلاح هموري، مدافع حقوق‌بشر و وكيلي كه اخيرا شهروندي او در بيت‌المقدس لغو شده به همراه 5 فعال فلسطيني ديگر توسط نرم‌افزار پگاسوس، هك شده است. در يكي از موارد، هك تلفن همراه يكي از مدافعان حقوق‌بشر در جولاي سال 2020 انجام شده است. يافته‌هاي اف‌دي‌ال به‌طور مستقل و با درجه بالاي اطمينان از سوي متخصصان فني Citizen Lab و كارشناسان سازمان عفو بين‌الملل مورد تاييد قرار گرفته است. احتمال مي‌رود كه اين يافته‌ها فشارها و انتقادها بر تصميم اخير رژيم صهيونيستي در متهم كردن اين شش فعال شناخته‌شده حقوق‌بشر فلسطيني به ارتباط با گروه‌هاي تروريستي را افزايش دهد. كارشناسان نهاد حقوق‌بشر سازمان ملل متحد اين اقدام اسراييل را حمله آشكار به جنبش‌هاي حقوق‌بشري فلسطينيان اعلام و تاكيد كرده‌اند كه اسراييل به‌طور آشكار از قوانين ضدتروريستي براي حمله به فعالان حقوق‌بشر استفاده مي‌كند.
دولت بايدن هفته گذشته گروه ان‌اس‌او را در ليست سياه خود قرار داد. اقدامي كه موجب مي‌شود اين شركت اسراييلي نتواند از هيچ نوعي از خدمات و تكنولوژي‌هاي ساخت امريكا استفاده كند. دولت بايدن اعلام كرده اين تصميم را پس از آن اتخاذ كرد كه شواهدي مبني بر فعاليت اين بدافزار اسراييلي عليه سياست خارجي و منافع امنيت ملي امريكا به دست آورده است. هنور هيچ شواهد فني كه ثابت كند هك‌شدن تلفن‌هاي همراه شش فعال حقوق‌بشر فلسطيني به دستور مقامات اسراييلي صادر شده وجود ندارد اما هركدام از اين شش فعال فلسطيني براي سازمان‌هاي حقوق‌بشري كار مي‌كردند كه اخيرا از سوي دولت اسراييل به عنوان گروه‌هاي تروريستي شناخته شده بودند. ان‌اس‌او اعلام كرده كه اين بدافزار جاسوسي تنها با هدف مبارزه با جرايم جدي و سازمان‌يافته و فعاليت‌هاي تروريستي به دولت‌ها مي‌فروشد. از سوي ديگر اين شركت حوزه فناوري تقريبا توسط وزارت دفاع اسراييل اداره مي‌شود. سخنگوي ان‌اس‌او گفته است: «طبق ملاحظات قراردادي و موضوعات مرتبط با امنيت ملي نمي‌توانيم هويت مشتريان دولتي خود را فاش كنيم. همان‌طور‌كه در گذشته هم اعلام كرديم، گروه ان‌اس‌او خودش از اين بدافزار استفاده نمي‌كند. اين شركت گواهي استفاده از اين بدافزار را تنها براي آژانس‌هاي دولتي صادر مي‌كند و شركت در خصوص جزييات جاسوسي از افزار توسط اين بدافزار هيچ اطلاعاتي در دست ندارد و بر اين فعاليت‌ها نظارت نمي‌كند. گروه ان‌اس‌او فناوري‌هاي حياتي براي سازمان‌هاي اطلاعاتي و نيروهاي پليس در سراسر جهان مي‌سازد تا آنها بتوانند با استفاده از اين فناوري‌ها مبارزه بامعنا و جدي با جرم و ترور داشته باشند. اين فناوري‌ها در مبارزه دولت‌ها با پلتفرم‌هايي كه تروريست‌ها و مجرمان از آنها براي اعمال مجرمانه خود استفاده مي‌كنند، نقشي حياتي دارند.» مقامات اسراييلي در پاسخ به درخواست گاردين براي اظهارنظر ترجيح دادند سكوت كنند.
شش گروه حقوق‌بشري اخيرا ادعانامه‌اي را درباره نقش حقوق‌بشر از سوي رژيم صهيونيستي و مقامات فلسطيني تهيه كرده‌اند. اين شش گروه عبارتند از: گروه الحق، گروه آدامير، گروه دفاع از كودكان جهان، اتحاديه كميته‌هاي زناني فلسطيني، اتحاديه كميته‌هاي كاري كشاورزي و مركز تحقيق و توسعه بيسان. سه نفر از شش فعال فلسطيني كه تلفن‌هاي همراه‌شان هك شده بود، هويت‌شان را آشكار كردند. هموري كه تبعيت فرانسوي نيز دارد. عبي العبودي، مدير اجرايي مركز بيسان كه تبعيت امريكايي نيز دارد و غسان هلايكا از محققين گروه حقوق‌بشري الحق. ران دايبرت، استاد دانشگاه كانادايي و رييس CitizenLab در دانشگاه تورنتو اعلام كرده تحقيقات جرم‌شناسي گروه تحت نظرش نشان داده كه هك تلفن همراه اين افراد پيش از آن انجام شده كه اسراييل اين شش گروه حقوق‌بشري را به عنوان گروه‌هاي تروريستي به حساب بياورد. بدافزار پگاسوس به دولت‌ها اين امكان را مي‌دهد كه كنترل كاملي روي دستگاه تلفن همراه هدف مورد نظر داشته باشند. با اين بدافزار ميكروفن و دوربين تلفن‌هاي همراه در كنترل هكر قرار مي‌گيرد. وزارت دفاع اسراييل پيش از اين ادعا كرده بود كه اين شش گروه حقوق‌بشري با گروه جبهه مردمي براي آزادسازي فلسطين در ارتباط هستند. اين گروه يك جنبش سياسي سكولار است كه بازوي نظامي نيز در اختيار دارد و در گذشته حملاتي را عليه اسراييل سازمان داده بود. وزارت دفاع اسراييل ادعا كرده اين شش گروه حقوق‌بشري تحت پوشش سازمان‌هاي مدني فعاليت مي‌كنند اما در عمل از سوي رهبري گروه جبهه مردمي براي آزادي‌سازي فلسطين به عنوان يك سلاح عليه اسراييل مورد استفاده قرار مي‌گيرند و مهم‌ترين هدف آنها نيز آزادي فلسطين و نابودي اسراييل است. گزارش تهيه‌شده از سوي اف‌ال‌دي درباره هك تلفن همراه شش فعال حقوق‌بشر فلسطين در اختيار سازمان Forbideen Stories قرار داده شده است. اين سازمان يك سازمان فرانسوي غيرانتفاعي است كه اخيرا تحقيقاتي را درباره شركت اسراييلي ان‌اس‌او و موارد استفاده از بدافزار پگاسوس توسط مشتري‌هاي دولتي اين شركت انجام داده بود. روزنامه گاردين نيز در قالب يك كنسرسيوم در اين تحقيقات مشاركت دارد. اف‌ال‌دي هك تلفن همراه شش فعال حقوق‌بشر فلسطيني را محكوم كرده است. اين گروه 75 تلفن همراه را مورد بررسي قرار داده و از اين ميان در شش تلفن همراه رد نرم‌افزار جاسوسي پگاسوس را يافته است. اف‌ال‌دي همچنين مدعي است كه هك تلفن همراه اين شش فعال حقوق‌بشر فلسطيني‌ها به هكرها اجازه داده تا به گفت‌وگوهاي اين شش فلسطيني با افراد ديگر گوش دهند. اين شش فعال فلسطيني با شهروندان اسراييلي گفت‌وگوهايي داشته‌اند بنابراين به نظر مي‌رسد كه آن شهروندان اسراييلي نيز تحت نظر سازمان‌هاي اطلاعاتي اسراييل قرار داشته باشند. اف‌ال‌دي اعلام كرده چنين اقدامات جاسوسي حتي براساس قوانين موضوعه در اسراييل نيز جرم محسوب مي‌شود.
گروه ان‌اس‌او از سال ۲۰۱۶ بارها متهم شده كه نرم‌افزار پگاسوس را براي جاسوسي از كنشگران مدني، سياسي و روزنامه‌نگاران به كار برده است. در سال ۲۰۱۹ پيام‌رساني فوري واتس‌اپ از شركت گروه ان‌اس‌او به دليل جاسوسي از ۱۴۰۰ شكايت و اين شركت را از استفاده از واتس‌اپ منع كرد.
سابقه استفاده از اولين نسخه‌هاي پگاسوس به سال ۲۰۱۶ برمي‌گردد و بنابراين اين يك ابزار كاملا جديد به حساب نمي‌آيد. با اين حال، قابليت‌ها و پيچيدگي‌هاي آن از روزهاي اوليه تا حد قابل توجهي افزايش يافته است. اما هركسي به‌راحتي نمي‌تواند اين ابزار را خريداري كند و شركت NSO Group در ازاي دريافت ميليون‌ها دلار آن را در اختيار دولت‌ها قرار مي‌دهد. شركت NSO Group اعلام كرده كه آنها به بيش از ۴۰ كشور خدمات ارايه مي‌دهند ولي مي‌گويند كه براي ارايه اين خدمات سوابق كشورها در زمينه حقوق‌بشر را در نظر مي‌گيرند. همچنين اين شركت مدعي شده كه پگاسوس نمي‌تواند براي جاسوسي در امريكا استفاده شود و هيچ‌كدام از مشتريان تكنولوژي مربوط به جاسوسي از گوشي‌هاي مبتني بر شماره‌هاي امريكايي را دريافت نكرده‌اند. پگاسوس با تماس ساده با هدف از طريق واتس‌اپ مي‌توانست خود را مخفيانه روي تلفن بارگذاري كند، حتي اگر كاربر هرگز به تماس پاسخ نداده باشد.
اخيرا گزارش شده است كه پگاسوس از نقاط ضعف نرم‌افزار پيامك اينترنتي اپل، «آي‌مسيج» نيز استفاده كرده است. اين موضوع به‌طور بالقوه امكان دسترسي به يك ميليارد آيفون اپل را كه در حال حاضر مورد استفاده قرار مي‌گيرند، مي‌دهد. اين كار تماما حتي بدون كليك يك دكمه امكان‌پذير است.