افسانه جو فريزر
هومان دور انديش
جو فريزر يكي از بوكسورهاي جنجالي دهههاي 1960 و 1970 آمريكاست كه به دليل مبارزه با محمدعلي كلي، بوكسور افسانهاي جهان مشهور شد. اين دو بوكسور سه بار با يكديگر مبارزه كردند كه يكي از آنها ديدار معروف مانيل در سال ۱۹۷۵ بود. نام اصلي وي به انگليسي، فريزير است اما در ايران همه او را به نام فريزر ميشناسند.
جو فريزر يكي از يازده فرزند يك خانواده بسيار فقير بود. در نوجواني درگير كارهاي خلاف شد اما از هجده سالگي ورزش مشتزني را آغاز كرد و به فاصله سه سال مدال طلاي اين رشته را در المپيك 1964 به دست آورد. فريزر كه به «اسموكين جو» معروف بود در دوران حرفهاي مبارزات خود به استفاده از هوكهاي ويران كننده دست چپش مشهور بود. هوك چپ عالي فريزر، جيمي اليس را در مسابقات قهرماني رشته سنگين وزن در سال ۱۹۷۰ فلج كرد. جيمي اليس بسيار سريع و پرتحرك بود و در راندهاي اول جو فريزر را در موضع تدافعي قرار داده بود ولي بالاخره در راند چهارم هوك چپ عالي فريزر او را از پاي درآورد. جو فريزر دو بار به عنوان قهرماني سنگين وزن جهان دست پيدا كرد تا اينكه در سال ۱۹۷۳ به جورج فورمن باخت. اين مسابقه شايد بزرگترين شكست او بود. او در راند اول سه بار با ضربات جورج فورمن نقش زمين شد تا بالاخره مسابقه در راند دوم به خاطر برتري و ضربات «جورج فورمن» متوقف شد. فريزر در فيلادلفيا زندگي ميكرد و در آنجا براي سالهاي بسياري يك باشگاه مشتزني راه انداخته بود. فريزر در سال ۱۹۷۶ از دنياي بوكس خداحافظي كرد هرچند كه در سال ۱۹۸۱ براي آخرين بار روي رينگ ظاهر شد.
مبارزه با محمدعلي كلي
فريزر در سال ۱۹۷۱ در مبارزهاي كه به «نبرد قرن» شهرت پيدا كرد، موفق شد محمدعلي كلي را در راند پانزدهم در اسكوئير گاردن شكست دهد. وي در حالي ميدان مبارزه را ترك ميكرد كه اولين شكست زندگي كلي را به وي تحميل كرده بود. چهرههاي مشهور موسيقي و سينما مثل فرانك سيناترا، برت لنكستر، دايانا راس، داستين هافمن و وودي آلن به تماشاي اين مسابقه رفتند. مفسران ورزش مشتزني اين مسابقه را بهترين مسابقه جو فريزر ميدانند كه توانست در برابر حريف نيرومند خود تا پايان مقاومت كند. مسابقهاي كه به گفته جو فريزر او را روانه بيمارستان كرد و مدتها نه ميتوانست راه برود و نه حرف بزند.
نبرد سال ۱۹۷۶ در مانيل، پايتخت فيليپين سومين و بيرحمانهترين رويارويي بين جو فريزر و محمدعلي كلي بود. دو طرف با تمام نيرو و بيرحمي يكديگر را زير ضربه گرفتند تا اينكه در پايان راند چهاردهم وقتي كه چشمان فريزر ديگر نميديد و بدن او از كار افتاده بود، مسابقه قطع شد. سرافكندگي ناشي از اين شكست تا پايان زندگي همراه جو فريزر باقي ماند. محمدعلي كلي پس از آن در خودنوشت نامهاش عنوان كرد كه چيزي نمانده بود در آن ديدار بميرد.با وجود تمام دشمنيها بين دو طرف، جو فريزر در يك برنامه تلويزيوني در بريتانيا در سال ۱۹۷۸ كه به مصاحبه در مورد زندگي محمدعلي كلي اختصاص داشت، شركت كرد و خطاب به بينندگان گفت: «محمدعلي كلي يك قهرمان بزرگ و مردي بسيار دوستداشتني است.»
روبهروي سيلوستر استالونه
فريزر در فيلم «راكي» با بازي سيلوستر استالونه نيز حضوري كوتاه داشت. وي در صحنهاي از «راكي» پيش از يك مسابقه به روي رينگ ميآيد و با سيلوستر استالونه در نقش راكي و حريف او دست ميدهد و خوش و بش ميكند.فريزر در گفتوگوي سال 2008 با گاردين فاش كرد؛ دو صحنه از فيلم اسكاربرده «راكي» محصول سال 1976 بر اساس تجربيات او نوشته شده بود. جان جي. آويلدسن كارگردان اين فيلم بود. فيلمنامه را استالونه نوشته بود و فيلم سه اسكار بهترين فيلم، كارگرداني و تدوين را به خانه برد.فريزر در اين باره گفته است: «پس از آمدن از هارلم به فيلادلفيا در يك سلاخخانه كار ميكردم. بايد حواسم را جمع ميكردم كه خون حيوانات قرباني شده در مسير مشخص حركت كند و به آبراه بريزد. گاهي صبحهاي زود بين رديفهاي ممتد گوشتهاي آويزان تمرين بوكس ميكردم. استالونه اين ايده را در «راكي» به كار برد.» جو فريزر در سال ۲۰۱۱ در يكي از آخرين مصاحبههاي خود گفت: «من ميخواهم كه همه من را به عنوان يك مرد خوب، مردي اهل خانواده به ياد بسپارند. من همه برادران و خواهران خود را دوست دارم.» وي دوشنبه شب ۱۶ آبان ۱۳۹۰ در خانهاش واقع در شهر فيلادلفيا در ايالت پنسيلوانيا در پي بيماري سرطان كبد دارفاني را وداع گفت.