عصر پهبادها ؛ آمدهاند كه بمانند
الكس فيتزپاتريك
ترجمه بهار سرلك
وقتي ابزار تكنولوژي به دنيا معرفي ميشوند به نقطه عطفي در تاريخ بدل ميشوند و طولي نميكشد كه اين ابزار از پديدهاي كه در آيندهاي نزديك خواهيم ديد به عضوي از زندگي روزمرهمان تبديل ميشود. سالهاست پهبادها بالاي سر ما ميچرخند؛ ارتش از آنها استفاده ميكند و اسباب سرگرمي برخي است اما هنوز به بخشي از فرهنگ جامعه بدل نشده است. ارتش امريكا در سال 2001 وقتي استفاده از پهبادي بينام را كه با كنترل از راه دور هدايت ميشد، براي هدف گرفتن رهبران القاعده در دل افغانستان به كار گرفت، پيشگام عصر پهباد شد. از آن زمان پهباد به بخش جدايينشدني زرادخانههاي ارتشي بدل شد و استفاده از آنها در درگيريهاي سراسر جهان طي رياستجمهوري اوباما و ترامپ به اوج خود رسيد. هرچند كاربرد غيرنظامي از اين تكنولوژي وعده داده شده اما آنچنان كه بايد، به حقيقت نپيوست.
تا اينكه سرانجام وضعيت تغيير كرد. در سال 2017 حدود سه ميليون پهباد در امريكا فروخته شد و بيش از يك ميليون پهباد از سوي اداره هوانوردي فدرال امريكا اجازه پرواز دريافت كردند. اين پهبادها كه به منظور استفاده مصرفكننده ساخته شدهاند ميتوانند مثل هليكوپتر عمودي پرواز كنند و مشابه هواپيماهاي كنترل از راه دور هستند اما به تكنولوژيهاي پيشرفتهاي مانند جيپياس، وايفاي و حسگرهايي كه باعث ميشود دستگاه به مانع برخورد نكند، مجهزند. همچنين مزرعهداران كه از اخبار و اطلاعات تكنولوژي دور نيستند براي نظارت و اسپري كردن محصولات، پژوهشگران براي سنجش آلودگي زيستمحيطي و استوديوهاي هاليوودي براي گرفتن فيلمهاي اكشن استفاده ميكنند. پهبادها جان انسانها را نجات ميدهند؛ آنها نخستين دستگاهگيرنده در مكانهايي مانند پارك منلوي كاليفرنيا بودند و توسط آنها بود كه عملياتهايي براي يافتن كوهنوردان گمشده صورت گرفت. (گزارشي تخمين زده بود 35 نفر توسط پهبادها نجات پيدا كردهاند.) و البته كه پهبادها توسط صدها هزار آماتور گردانده ميشوند و عكسهاي گردششان را با آن ميگيرند يا در پارك محليشان پرواز آن را تماشا ميكنند. تجار از نخستين موج پهبادها براي گرفتن عكسهايي از بالاي خانهها و براي تحويل پيتزا به مشتري و جلبتوجه عموم به استفاده از اين تكنولوژي استفاده كردند و حالا كمپانيها به گونهاي جديد از پهبادها استفاده ميكنند و به زودي شاهد تغيير شگرفي در اين صنعت خواهيم بود. آمازون روي پهبادهايي كار ميكند كه ظرف چند دقيقه محصولات فرهنگي را به مصرفكننده ميرساند بنابراين ميتوان روزي از اين تكنولوژي براي فوريتهاي پزشكي حساس مثل حمل اعضاي بدن استفاده كرد. فيسبوك با استفاده از پهباد دسترسي به اينترنت را در دورافتادهترين نقاط دنيا ممكن كرده است. در همين حين، صدها ميليون دلار براي كمپانيهاي نوپايي كه در ساخت پهبادها فعاليت ميكنند- مانند «اسكايكچ» كه نقشههاي هوايي ارايه ميكنند و «اسكايديو» كه پهبادهاي ضبط ويديو ميسازند و سوژه را رديابي ميكنند- سرمايهگذاري ميشود. چين سلطهگر تجارت پهبادها است. حدود 72 درصد بازار جهاني تحت كنترل كمپاني «ديجيآي» است كه اغلب از آن با عنوان «سيليكون ولي» چيني ياد ميكنند.
تمامي اين سرمايهگذاريها ظرفيتها و البته نگرانيهايي را سبب شده است. مدافعان حريم خصوصي نگران رشد كنترلنشده نظارت هوايي هستند. از پهبادها براي قاچاق موادمخدر به زندانها مورد استفاده قرار ميگيرند و ارتش امريكا صدها ميليون دلار براي جلوگيري از تبديل شدن اين ابزار به سلاح تروريستها سرمايهگذاري كرده است. برخي نيز نگرانند دوربينهاي درون اين پهبادها به حريم خصوصيشان تجاوز كند و حتي گاهي خودشان وارد عمل شدهاند؛ مثل مردي كه در كنتاكي زندگي ميكرد و وقتي ديده بود موجودي ناشناخته بالاي خانهاش پرواز ميكند با اسلحه به آن شليك كرده بود. منبع : Time