پيشبيني ميشد كه به خاطر بالا رفتن قيمت ارز براي واردات پليكربنات (ماده اوليه توليد و تكثير لوح فشرده) و نيز كاغذ و مقوا براي توليد پاكت ولت، هزينه تمامشده توليد و عرضه ديويدي از سوي موسسات ويديو رسانه كه حالا تعدادشان به انگشتان دو دست هم نميرسد، افزايش يابد و به همين خاطر قيمتگذاري براي محصول دستخوش تغيير شود. براي مديران اين موسسات و بازوهاي پخش آنها پسلرزههاي ناشي از افزايش قيمت كالا در بازار قابل لمس بود. به همين خاطر بلند شدن صداي اعتراض نمايندگيهاي پخش در 30 استان كشور، تغيير و تزلزلي در تصميم فعالان بازار نمايش خانگي ايجاد نكرد.
آنها خوب ميدانستند گران شدن ديويدي يعني بيدار كردن غول خفته تكثير و دانلود، ازدياد قارچ گونه كانالهاي تلگرامي براي قرار دادن لينك دانلود فيلم و سريالهاي روز شبكه، كاهش تقاضا و سفارش نمايندگيهاي استاني براي دريافت كالا و سرانجام بالا رفتن ريسك براي بازگشت سرمايه از محل فروش كالا در بازار.
با اين حال از آنجا كه از گذشته تا حال، بيشترين فروش محصول در تهران و چند كلانشهر رقم ميخورد، تامينكنندگان فيلم در نمايش خانگي با يك حساب دو دو تا چهارتا ميپندارند كه مشتريان و مخاطبان هدف، هزينه خريد يك نسخه اورجينال از فيلم را هنوز ارزانتر از تماشاي فيلم در سينما ميدانند، بنابراين احتمال اينكه باز هم به تهيه ديويدي رغبت نشان دهند و به مرور به قيمتهاي جديد عادت كنند، زياد است. در اين ميان سكوت مسوولان امر در بدنه دولت در قبال افزايش قيمتها، اين واقعيت را آشكار كرد كه همانند گذشته اين قاعده عرضه و تقاضاست كه شكل جديد مناسبات را رقم خواهد زد و فعالان شبكه بايد اتكايشان بر تدابير و داشتههاي خودشان باشد و ترديد نكنند كه آبي از سوي ديگران براي آنها گرم نخواهد شد.
پرواضح است آنان كه اهل دانلود حرام نيستند و چند سالي است كه با تغيير الگوي مصرف، عادت به ديدن محصولات شبكه به صورت استريم و از طريق اپليكيشنهاي موبايلي و تحت وب دارند، از افزايش نسخه فيزيكي متضرر نخواهند شد و مجبور نيستند، بهاي بيشتري را براي تماشاي عناوين موردعلاقه خود بپردازند.
بنابراين تاثير افزايش قيمت كالا در فروش نسخه فيزيكي يا همان ديويدي خود را نشان خواهد داد و تقاضاي نمايندگان شهرستاني از مركز كه سالهاست با شيب منفي روبهروست، به كمترين ميزان خود در سالهاي اخير خواهد رسيد.
نگراني جديتر آن است كه پيامد كاهش فروش كه در تهران و كلانشهرها نمود پيدا ميكند تعطيلي خطوط توليد در واحدهاي صنعتي تكثير لوح فشرده، فعاليت حداقلي مراكز سهگانه پخش، تغيير شغل تعداد بيشتري از نمايندگان توزيع و فروش و در يككلام ركود و بيكاري را به همراه آورد. از شما كه پنهان نيست، مدتي است پخشهاي تخصصي محصولات شبكه نمايش خانگي، روزهايي در هفته به توزيع محصولات غذايي ميپردازند تا بدين ترتيب ويزيتورهاي آنها در طول هفته كار داشته باشند و حاشيه سود پخش ديگر كالاها چراغ دفاتر پخش را روشن نگه دارد.
همچنين كاهش فروش نسخه فيزيكي فيلمها كه با وجود فعاليت سامانههاي آنلاين ويديويي، راه مطمئني براي بازگشت سرمايه و سود ناشران ويديويي بوده است، از اين پس ريسك سرمايهگذاري در توليد محتوا را بيشتر ميكند و موسسات ويديو رسانه محتاطانه تن به عقد قراردادهايي ميدهند كه ضرر كمتري را متوجهشان كند.
اين نكته را از ياد نبريم كه كاهش فروش نسخه اورجينال فيلم و سريال به معني آن نيست كه از شمار بينندگان و مخاطبان آثار سينمايي در اين عرصه كم ميشود، خير! آنهايي كه در منزل گيرنده ماهواره دارند، به رايگان عناوين روز شبكه را در كانالهاي فارسيزبان ميبينند و جوانترها از طريق اينترنت، شبكههاي اجتماعي و يا كپي فيلم بر فلش مموري و تبادل هارد، ارتباط خود را با شبكه حفظ خواهند كرد.
روي ديگر سكه آن است كه وضع موجود براي سرويسهاي استريمينگ يا همان VODها چنين وضعيت نسبتا مخاطرهآميزي فرصتي است تا مشتركان بيشتري را زير چتر خود بگيرند و سببساز تغيير الگوي مصرف رسانهاي مشتريان سنتي بشوند و آنها را به ضيافت فيلم از طريق اينترنت آن هم با هزينه كم دعوت كنند. به ياد داشته باشيم كه سير محتوم و بازگشتناپذير عرضه و انتشار محصول، همان خيمه زدن در شاهراه اينترنت و در ايران بر بستر شبكه ملي اطلاعات و سرويسهاي اشتراك ويديوي ايراني است.
كارشناسان معتقدند؛ موسسات ويديو رسانه بايد انباشت تجربه خود را در توليد محتوا به كار بگيرند و همان راهي را بروند كه سرويسهايي مثل نتفليكس، آمازون، هولو و … رفتهاند. سرمايهگذاريهاي چند دهميلياردي VODهاي وطني و حضور متخصصان و مهندسان جوان در اين سامانهها، بستر مساعدي براي توسعه كسب و كارهاي نوپا در عرصه اينترنت است و ديري نخواهد گذشت كه غالب جمعيت كشور جز سالمندان تماشاگر محصولات تصويري از طريق موبايل و ساير گجتها خواهند بود.
اين روزها خوشبختانه تحرك بعضي سرويسهاي استريم ويديو، براي جلب مشتري مشهود است و سياستهاي تشويقي آنها مثل تخفيفهاي ويژه براي قبول عضويت و افزايش كاربران در حال اجراشدن است.
همچنين تعدادي از سامانههاي ويديوي درخواستي با وجود آنكه متكي بر پروتكل استريم هستند، امكان دانلود فيلم و سريالهاي بارگذاري شده را براي كاربران خود فراهم كردهاند تا اگر عدهاي بنا به عادت تمايل به دانلود فيلم دارند، براي اين كار با مانعي روبهرو نباشند!
در يك جمعبندي تحولات و واقعيات تلخ و كمرشكن اخير در زمينه توليد و تجارت، اجل و پايان عمر انتشار و توزيع نسخه فيزيكي فيلم و سريال را به جلو خواهد انداخت و الگوي مصرف غالب مخاطبان به تماشاي فيلم از طريق اينترنت تغيير و اصلاح خواهد شد. اين اتفاق در بسياري از كشورهايي كه اينترنت پرسرعت در اختيار مردم قرار دادهاند و زيرساختهاي لازم را تعبيه كردهاند، سالهاي درازي است كه افتاده و عوارض زيستمحيطي توليد و تكثير انبوه لوح فشرده نيز از دامن جامعه آنها پاك شده است. اگر اين ادعاي مديرعامل موسسه رسانههاي تصويري را مقرون صحت بدانيم كه ضريب نفوذ سرويسهاي ويديوي درخواستي در يكي، دو سال اخير به سه برابر افزايشيافته است، دور از انتظار نيست كه تهديد ناشي از افزايش قيمتها، علاقهمندان فيلم و سريال را به فضاي مجازي و استفاده از پلتفرمهايي غير از ديويدي سوق دهد.