برجام و اختلافهاي منطقهاي روي ميز مذاكره
سيدعباس عراقچي ميزبان آليستر برت، همتاي انگليسي
در تهران بود
گروه ديپلماسي
آليستر برت، معاون وزير خارجه انگليس در امور غرب آسيا و شمال آفريقا براي نخستينبار پس از خروج ايالات متحده از توافق هستهاي با ايران به تهران سفر كرد. درست در روزهاي جدال اتحاديه اروپا با تحريمهاي فرامرزي ايالات متحده عليه تهران، حضور يك مقام عاليرتبه وزارت خارجه انگليس در سالن آينه وزارت خارجه ايران نگاهها را به سمت رابطه پرفراز و فرود كشورهاي اروپايي با تهران متمايل كرده است. درحالي كه سفر آليستر برت به تهران در چارچوب ديدارها و رايزنيهاي دورهاي تهران و لندن بود اما هم رسانههاي سعودي و هم رسانههاي انگليسي ترجيح دادند از زاويه خود تيترهايي براي اين سفر انتخاب كنند. درحالي كه رسانه انگليسي گاردين مهمترين سوژه رايزنيهاي معاون وزير خارجه انگليس در تهران با مقامهاي ايراني را آزادي نازنين زاغري شهروند ايراني- انگليسي دانست رسانه سعودي العرب اعلام كرد كه آليستر برت براي گفتوگو درباره آنچه اين رسانه رفتارهاي نامتعارف ايران در منطقه خواند به تهران سفر كرده است. سرنوشت توافق هستهاي ايران با 1+4، نحوه عملكرد اروپا به خصوص انگليس در حفظ منافع اقتصادي ايران پس از خروج امريكا از برجام، فعاليتهاي ايران در منطقه به خصوص در سوريه و يمن، وضعيت شهروندهاي دوتابعيتي ايراني- انگليسي در زندانهاي ايران و همكاريهاي اقتصادي و سياسي كلان دو كشور سوژههايي بودند كه در ديدار سيدعباس عراقچي، معاون سياسي وزير خارجه با آليستر برت، همتاي انگليسي در تهران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفتند. آليستر برت تاكنون سه بار براي انجام اين گفتوگوهاي دورهاي به تهران سفر كرده كه سفر روز گذشته وي به ايران در حقيقت نخستين حضور وي در تهران پس از خروج امريكا از برجام بود. آليستر برت در مدت اقامت دو روزه خود در تهران هم با مقامهاي رسمي سياسي و هم با برخي چهرههاي متعلق به ان جي اوها در پايتخت ايران ديدار خواهد كرد.
معاون وزير خارجه انگليس در امور غرب آسيا درباره اهداف سفر خود به تهران به خبرنگاران انگليسي گفت: اين سفر و ديدار، لحظهاي مهم و حياتي در رابطه دوجانبه تهران- لندن است. از زمان خروج امريكا از برجام، لندن در كنار ديگر كشورهاي اروپايي و همچنين شركاي حاضر در اين توافق (چين و روسيه) حمايت خود را از تداوم برجام اعلام كرده و اين حمايت را از طريق تبيين راهكارهايي مانند احياي قوانين مسدود ساز براي مقابله با تحريمهاي فرامرزي امريكا، نشان داده است. تا زماني كه ايران به تعهدهاي خود در قالب برجام پايبند باشد ما نيز به توافق هستهاي با ايران متعهد خواهيم بود و اعتقاد داريم كه اين توافق بهترين راه براي حصول اطمينان از تامين امنيت منطقه است.
درحالي كه مقامهاي اروپايي چون ژان ايو لودريان، وزير خارجه فرانسه در چند روز گذشته اعلام كردهاند تهران بايد به دغدغههاي غيرهستهاي اروپا توجه كند، آليستر برت نيز در گفتوگو به خبرنگاران انگليسي به اين موضوع اشاره كرده و گفت: حمايت ما از توافق هستهاي مانع از اين نميشود كه ما ايران را در موضوعات مورد اختلاف به چالش نكشيم. من در ديدار با مقامهاي ايراني به آنها ميگويم كه برنامه فعاليتهاي موشكي اين كشور و همچنين اقدامهاي بيثباتكننده(!) آن در منطقه خاورميانه بايد مورد بحث و بررسي قرار بگيرند. همچنين از فرصت حضور خود در تهران استفاده ميكنم تا درباره وضعيت دوتابعيتيهايي كه در ايران در زندان هستند با مقامهاي ايراني گفتوگو كنم.
براي بسياري از رسانههاي امريكايي سفر دورهاي و طبق برنامه آليستر برت به تهران نوعي پاسخ سياسي به تلاشهاي امريكا براي منزوي كردن تهران در عرصه سياسي به حساب ميآيد. درحالي كه دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا تلاش ميكند شاهراههاي تنفسي ايران را مسدود كند و عرصه اقتصادي بر كشورمان را تنگتر كند، اروپاييها با رفتوآمدهاي خود به تهران ولو در دل اين ديد و بازديدها انتقادها و بيان اختلافنظرها نيز نهفته باشد، تلاش ميكنند نشان دهند كه در مسير مخالف با واشنگتن قدم برميدارند. اروپايي كه در سال 2005 ميلادي به واسطه سنگ اندازيهاي امريكا در مسير تفاهم هستهاي تروئيكاي اروپايي با واشنگتن ترجيح داد از ايران فاصله بگيرد و در كنار امريكا بايستد اينبار 3 ماه پس از خروج امريكا از برجام همچنان همان شعار واحد را ميدهد كه تا مادامي كه ايران به تعهدات خود پايبند بماند، ما نيز ميدان را ترك نخواهيم كرد. درحالي كه رسانههاي انگليسي تلاش كردند ماموريت ويژهاي براي آليستر برت در سفر به تهران ترسيم كنند اما به گفته مقامهاي ايراني عراقچي و برت در ديدار خود تمركز بيشتر را بر همكاريهاي اقتصادي و مكانيسمهاي مالي ميان دو كشور پس از خروج امريكا از برجام گذاشتهاند. پس از اين دو مساله تحولات منطقهاي در راس گفتوگوهاي دو مقام در روز شنبه بوده است. برت پس از ديدار با عراقچي با انتشار پيامي در توييتر، اين ديدار را «سازنده» خواند و گفت: در اين نشست درباره نقش ايران در منطقه، حفظ برجام و همچنين زندانيان دوتابعيتي بحث شد.
آليستر برت در حالي به تهران سفر كرده است كه پرونده همچنان مفتوح نازنين زاغري شهروند بريتانيايي- ايراني كه از سال 2016 در تهران زنداني است به يكي از اصليترين مسائل مربوط به ايران در افكار عمومي بريتانيا بدل شده است. نازنين زاغري هفته گذشته براي نخستينبار از زمان آغاز حبس به مرخصي سه روزه آمد و تصوير ديدار وي و دخترش در صفحه يك تمام رسانههاي انگليسي منتشر شد. بازگرداندن وي به زندان پس از سه روز مرخصي نيز در همين رسانهها بازتاب بسياري داشت و گفته ميشود كه دولت ترزا مي، نخستوزير براي آزادي نازنين زاغري تحت فشار افكار عمومي قرار دارد. درحالي كه مساله زاغري بارها از سوي وزارت خارجه انگليس با مقامهاي ايراني در ميان گذاشته شده است اما وزارت خارجه ايران تاكيد دارد كه قوه مقننه و مجريه در ايران جدا از
هم هستند.