گفت و گو آرامش تدبير
علويتبار: نيروهاي سياسي با معترضان وارد گفتوگو شوند
رمضانزاده: بر اصلاحطلبي به دور از خشونت پاي ميفشاريم
توكلي: به مخالفان دولت نصيحت ميكنم مسايل اخير را داخلي نكنند
مطهري: مسوولان براي اظهار نظر آرام و مدني مردم شرايط را مهيا كنند
باهنر: اعتراض به خشونت تبديل شود اول مردم متضرر مي شوند بعد كل نظام
عارف: كاري نكنيم كه فضاي كشور متشنج شود
علمالهدي: مردم ميتوانند از طريق تجمعهاي قانوني مطالبات خود را پيگيري كنند و به نتيجه برسند
ماجراي روزهاي اخير آزمون بزرگي است براي همه. از مردم گرفته تا حاكميت و جريانهاي سياسي. آزموني كه عيار مدافعان منافع ملي را معلوم ميكند. بالاخره اين زمستان ميرود و رو سياهي براي آناني ميماند كه به جاي آرام كردن معترضان به منافع جناحي خود ميانديشند. براي آناني كه فضيلت عدالتخواهي را به خشونت آلوده كردند و براي آناني كه قوه قهريه را راهكار برقراري آرامش ميدانند.
فارغ از اينكه كدام دستهاي پشت پرده از كجا و چگونه اين ماجرا را رقم زدند؛ وقت چارهجويي است. چارهاي از جنس همدلي، همگرايي و وحدت ملي. وحدت اما به گفتن ساده است و براي تحقق آن نيازمند درك صحيح از موقعيت در سه سطح مردم، فعالان سياسي و حاكميت هستيم. همين است كه شاهديم سياسيون ريشهدار از هر گروه و جرياني، كدورتها يا انتقادها را كنار گذاشته و همنوا شدهاند. تاكيد ميكنند كه اين راهش نيست. ميدانند كه بههمزدن نظم موجود، آن هم توسط عدهاي كه مشخص نيست چند درصد از آن مردم هستند و چند درصد از آن عوامل سازماندهي شده؛ تاوان سنگيني دارد. آنچه در سوريه اتفاق افتاد را آينه عبرت و دعواهاي سياسي را به وقت ديگري موكول كردهاند.
بينش سياسيون
پيش از اينها از اصلاحطلبان اصرار بود كه به دنبال اصلاحات در چارچوب نظام هستيم و از گروه رقيب انكار. حالا اما چهرههاي شاخص اين جريان با موضعگيريهاي صريح و دقيق ثابت كردهاند كه اين جريان سياسي هيچوقت راه خود را جدا نكرده و منافع ملي را ناديده نگرفته است. عمده اصولگرايان كه در تخريب دولت اعتدالي و رقباي اصلاحطلب خود از هيچ اقدامي فروگذار نكردهاند نيز در مواجهه با تجمعات اخير منافع ملي را بر منافع جناحي خود ارجح دانستهاند. طرد شدن اقليتي كه در روزهاي اول ماجرا هواي موجسواري در سر داشتند نيز ثابت ميكند كه كهنهكاران سياسي از هر جناحي شرايط كنوني را حساس ارزيابي ميكنند.
درك مردم
نقش مردم اما به اندازه مردان و زنان سياست پررنگ است. مردمي كه از پس يك تاريخ پر فراز و نشيب آمده و انتظار ميرود در چنين بزنگاهي بهترين تصميم را بگيرند. بدون شك خواستهها و مطالبات به حقي دارند. از حق اعتراض گرفته تا دغدغههاي معيشتي. به تعبير رييسجمهور از «آب و نان» گرفته تا درخواست باز شدن فضا. خواستهها و مطالبات مردم به هيچوجه محل بحث نيست و حرف بر سر راه و روش است. پرسشگري، مطالبهگري، عدالتخواهي و... اگر رنگ و بوي خون و خشونت بگيرد؛ مقصدي غير از تركستان ندارد. امروز همه مسوولان و مقامات تاكيد ميكنند كه حق مردم براي اعتراض محفوظ است و كافي است كه از مسير قانوني اقدام كنند. مردم تهران، مشهد، كرمانشاه، اصفهان، ايلام، دورود، ايذه و... نيز ميدانند كه همين رويكرد مسوولان حكم يك دستاورد بزرگ را دارد. به همين خاطر انتظار ميرود كه مسير قانون را برگزيده و در سايه آرامش براي تحقق مطالبات خود تلاش كنند.
صبر حاكميت
مردم و فعالان عرصه سياست اكنون در يك سوي ميدان هستند و سوي ديگر حاكميت. حاكميتي كه نبايد آن را به دو بخش دولت و فراتر از دولت تقسيم كرد. نظام جمهوري اسلامي در آستانه چهل سالگي در طول حيات خود به واسطه عوامل مختلف داخلي و خارجي شاهد شيوه عجيب، بيسابقه و خشني از اعتراض يا اغتشاش بوده و ثابت كرده كه به قدر كافي تجربه اندوخته است. مديريت اين شرايط ساده نيست اگر دولت و ساير نهادهايي كه در مجموع حاكميت خوانده ميشوند، تدبير و پختگي لازم را نداشته باشند. استفاده از قوه قهريه و عدم برخورد منطقي و آرام با معترضان اعم از مردم معترض و سوءاستفادهگران، مساله را حتما پيچيدهتر ميكند. پاسخ خشونت را با صبوري دادن؛ لازم است و قابل تحسين. مردم و فعالان سياسي نيز انتظار ديگري ندارند. بدون شك دولت و نهادهاي ديگري كه در مجموع حاكميت خوانده ميشوند، قدر بينش و موقعيت سنجي مردمي كه كوركورانه با جمعيت در خيابان همراه نشده و سياسيوني كه ميدانند اكنون وقت آويختن به ريسمان منافع ملي است را ميدانند و اين قدرشناسي را با برخورد صبورانه و غيرخشونتآميز به نمايش ميگذارند.