پايان كابوس 15 ماهه رقم خورد
روايتها از غزه پسا آتشبس
كابينه اسراييل توافق آتشبس در غزه و تبادل اسرا با مقاومت فلسطين را تصويب كرد. بنابر آنچه در رسانهها آمده درنهايت پس از ۱۵ ماه جنگ، اسراييل و حماس اعلام كردند كه وقفهاي در درگيريها برقرار شود.
به ادعاي ناظران اما به نظر ميرسد كه در بهترين حالت، اگر آتشبس شش هفتهاي بهصورت نامحدود ادامه يابد، چالشهاي جديدي به همراه خواهد داشت.
بلومبرگ در اين راستا با انتشار گزارشي آورده است كه اگرچه برخي رهبران حماس طي بيش از يك سال درگيري با اسراييل به شهادت رسيدهاند، اما اين گروه همچنان به عنوان نهاد حاكم مركزي غزه عمل ميكند. به گونهاي كه عملياتهاي حماس در غزه اكنون تحت رهبري محمد سينوار، برادر يحيي سينوار انجام ميشود.
حماس همچنين يك دفتر سياسي در قطر دارد كه پيامهاي خود را از طريق دوحه به تلآويو منتقل ميكند. در عين حال نيز آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه ايالاتمتحده، در اين رابطه اذعان كرد كه حماس تقريبا به همان تعداد كه در حملات اسراييل از دست داده، نيروي جديد جذب كرده است. اين درحالي است كه نظاميان اسراييلي بارها كميتههاي منطقهاي حماس را هدف قرار دادهاند و مدعياند كه نيروهاي جديد در ميان آنها پنهان شدهاند.
به گزارش بلومبرگ همزمان نيز اسراييل در درگيريهاي غزه بيش از ۴۰۰ سرباز خود را از دست داده است.
در ادامه اين گزارش همچنين آمده كه توافق آتشبس در شرايطي به تاييد طرفهاي درگيري رسيده است كه به نقل از مقامات بهداشتي بيش از 46 هزار فلسطيني به شهادت رسيدهاند و همچنين حدود دوسوم ساختمانهاي غزه تا اواخر سپتامبر بهطور جزيي يا كامل تخريب شده بودند. با وجود گمانهزنيهاي متعدد درخصوص جزييات اين توافق پيشبيني شده كه ارسال كمكها به طور قابلتوجهي افزايش يابد و توزيع اين مواد نيز به روشي آسانتر انجام شود.
پيش از جنگ، به طور ميانگين روزانه ۵۰۰ كاميون مواد غذايي و محصولات تجاري به اين سرزمين وارد ميشد. اسراييل اما اعلام كرده كه روزانه ۲۰۰ كاميون كمك به مناطق مختلف، از جمله مناطقي كه در آنها درگيريهاي فعال وجود دارد، وارد ميكند و اين كار را از طريق پنج گذرگاه مرزي انجام ميدهد. همزمان نيز مقامات سازمان ملل ميگويند كه نياز به كمكهاي بيشتري وجود دارد. از سوي ديگر تلآويو اعلام كرده كه ۹۸ اسير اسراييلي همچنان در غزه هستند. اسراييل به طور رسمي مدعي است كه ۳۶ نفر از اين اسرا كشته شدهاند، اما مقامات به طور خصوصي مدعي هستند حدود نيمي از آنها احتمالا جان خود را از دست دادهاند.
به گزارش ديگر نشريات خارجي براساس توافق آتشبس، حدود يكسوم از اسرا در مرحله اول تبادل خواهند شد و بقيه در مراحل بعدي.
به ادعاي برخي رسانهها نگهداشتن برخي اسرا به حماس اين امكان را ميدهد كه در مذاكرات آينده با اسراييل نفوذ بيشتري داشته باشد. اسراييل اما مدعي است كه هر آتشبس دايمي به پايان سلطه اين گروه بر غزه منجر شود. اين درحالي است كه آينده حاكميت بر غزه هنوز نامشخص است.
مقامات اسراييلي از يك دولت فلسطيني صحبت كردهاند، اما مشاركت تشكيلات خودگردان فلسطيني كه تحت حمايت بينالمللي قرار دارد را رد كردهاند. به ادعاي بلومبرگ، نمايندگان حماس در مذاكراتي كه به ميزباني مصر برگزار شده، در مورد احتمال تقسيم قدرت با تكنوكراتهاي مستقل فلسطيني شركت كردهاند. اسراييل اما در اين مورد ايدهاي نداده است. اما براساس تحليل ديگر نشريات خارجي ايدهاي كه اسراييليها و فلسطينيها ميتوانند با زندگي در كشورهاي مستقل و جداگانه، سرزمين مقدس را به اشتراك بگذارند، مبناي مذاكرات صلحي است كه بيش از ۲۰ سال به طول انجاميد. اما به نظر ميرسد كه راهحل دو دولتي اكنون كمتر از هر زمان ديگري محتمل است. براساس يك نظرسنجي در اوايل سپتامبر، تنها ۳۹درصد از فلسطينيها در غزه و كرانه باختري از اين ايده حمايت كردهاند. نظرسنجيها به طور مداوم نشان دادهاند كه اكثريت قاطع فلسطينيها در اين مناطق از عمليات ۷ اكتبر حمايت كردهاند.
از طرفي در ميان اسراييليها، تنها حدود ۳۰درصد از راهحل دو دولتي حمايت ميكنند كه پايينترين نرخ در سه دهه اخير است. در كرانه باختري اما يعني جايي كه فلسطينيها به دنبال استقلال هستند، اسراييل به طور مداوم در حال گسترش شهركهاست و در برخي موارد به الحاق كامل اين سرزمين نيز اشاره شده است.
جو بايدن، رييسجمهور وقت امريكا تلاش كرد تا راهحل دو دولتي را زنده نگه دارد، اما جانشين او يعني دونالد ترامپ، احتمالا علاقه زيادي به اين موضوع نخواهد داشت. اين درحالي است كه در سرزمينهاي اشغالي و غزه و كرانه باختري، تعداد فلسطينيها به تعداد جمعيت يهودي نزديك ميشود. بنابراين رهبران اسراييل بايد تصميم بگيرند كه آيا ادامه كنترل بر فلسطينيها كه چشمانداز كمي براي سازش با آنها وجود دارد، قابل تحمل است يا خير.