۱۳ توصيه كليدي رهبر انقلاب به دولت چهاردهم در نخستين ديدار پس از تشكيل كابينه
اولويت فوري حل مساله گراني و تورم است
همه تصميمات مهم دولت بايد پيوست واقعي عدالت داشته باشند بايد در فضاي مجازي حكمراني قانونمند وجود داشته باشد
رهبر معظم انقلاب اسلامي در اولين ديدار رييس‌جمهور و دولت چهاردهم، با شكرگزاري تشكيل سريع دولت با همت رييس‌جمهور و كمك ارزنده مجلس، نكات مهمي را همچون رعايت اولويت‌هاي فوري از جمله تورم و گراني، چگونگي انتخاب مديران و همكاران، حضور در ميان متن مردم، ضرورت حكمراني قانونمند در فضاي مجازي و توجه به توليد به عنوان كليد حل مشكلات اقتصادي، بيان كردند.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با تمجيد و تكريمِ حركت پرشكوه اربعيني مردم، هفته دولت را تبريك گفتند و با گراميداشت ياد شهيدان رجايي و باهنر و همچنين شهيد رييسي و همراهانش، ابراز اميدواري كردند هفته دولت در همه سال‌هاي طولاني خدمت دولت چهاردهم، هفته اميد و مژده و گزارش‌هاي شادي‌بخش باشد. ايشان تشكيل به موقع دولت را لطف پروردگار و نعمتي بزرگ خواندند و از همه كساني كه بعد از حادثه تلخ شهادت آقاي رييسي و همراهانش به اداره عادي كشور و برگزاري انتخاباتي امن و سالم كمك كردند - از جمله دست‌اندركاران دولت قبل، رسانه ملي و ديگر دستگاه‌ها - تشكر كردند.
رهبر انقلاب در بيان چگونگي مشورت رييس‌جمهور با ايشان درباره كابينه گفتند: بنده تعدادي را كه مي‌شناختم يا در مورد صلاحيت آنها از منابع مورد وثوق مطمئن شده بودم، تأييد و بر برخي اسامي تأكيد كردم اما درباره تعداد بيشتري كه نمي‌شناختم گفتم نظري ندارم كه ايشان توانست مجلس را قانع كند و براي همه راي اعتماد بگيرد.
ايشان افزودند: امروز همه وزيران محترمي كه مورد اعتماد رييس‌جمهور و مجلس قرار گرفته‌اند، مقامات عالي‌رتبه كشورند و وظيفه همه، حمايت و كمك براي موفقيت آنهاست. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در اولين نكته خطاب به دولت جديد، فرصت خدمت به مردم و تلاش براي پيشرفت كشور را نعمت بزرگ الهي برشمردند و افزودند: اين امانت خدا و مردم را قدرشناسي كنيد و بدانيد فرصت ۴سال خدمت به سرعت برق و باد مي‌گذرد؛ البته در همين مدت هم مي‌توان كارهاي بزرگي كرد. همچنان‌كه اميركبير در مدت ۳ سال كارهاي بزرگي انجام داد و رييسي عزيز هم در حدود ۳ سال خدمت، برخي پايه‌گذاري‌هاي خوبي انجام داد كه ان‌شاءالله ثمره آن به كشور خواهد رسيد. رهبر انقلاب اسلامي در دومين نكته، شناخت داشته‌ها و ظرفيت‌ها را شرط كارآمدي دولت دانستند و گفتند مثال‌هاي زيادي وجود دارد كه در گذشته برخي مسوولان، استعدادها و ظرفيت‌هاي داخلي را نشناختند يا باور نداشتند و از اين جهت ضررهايي به كشور وارد شد. ايشان ظرفيت‌هاي طبيعي و فراوان و ارزشمند، موقعيت جغرافيايي، قرار گرفتن ميان چهارراه شمال و جنوب و غرب و شرق جهان و سواحل طولاني را از جمله ظرفيت‌هاي مادي خواندند و افزودند: ايمان مذهبي و سياسي مردم و استعدادهاي انساني و ميليون‌ها جوان تحصيلكرده، ثروت بي‌بديلي است كه اگر آنها را بشناسيم و از فكر و نيروي‌شان استفاده كنيم، بسياري از مشكلات حل مي‌شود.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي ملت ايران را داراي ظرفيت نابغه‌سازي خواندند و با اشاره به نامداراني چون خواجه نصيرالدين طوسي، ابن‌سينا، ملاصدرا و زكريای رازي گفتند: اينها نشانه ظرفيت بيكرانِ پروازِ فكري ملت ايران است و اكنون نيز مي‌توانيم از جوانان بااستعداد كشور، نابغه پرورش بدهيم.
رهبر انقلاب، ظرفيت‌هاي سياسي، عمق راهبردي و قدرت منطقه‌اي را از ديگر ظرفيت‌هاي ايران برشمردند و افزودند: تجربه‌هاي مثبت و منفي ۴۵ سال اخير نيز جزو ارزنده‌ترين نكات است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد. تبيين نكات ضروري در انتخاب همكاران دولت جديد، سومين نكته سخنان رهبري در اين ديدار بود. ايشان گفتند: همكاران جوان، مومن، انقلابي، متعهد و پرانگيزه را انتخاب كنيد تا گره‌ها را باز كنند و با پرورش آنها در مديريت‌هاي رده‌هاي مختلف از پايين، به‌تدريج نسلي از مديران برجسته و پرانگيزه براي فرداي كشور شكل بگيرد. رهبر انقلاب به رييس‌جمهور توصيه كردند: صد جوان با اين خصوصيات را به‌كار‌گيريد و در پايان دولت، صد مدير قوي و آماده تحويل بدهيد كه اين كار بسيار بزرگي خواهد بود؛ البته شهيد رييسي هم در اين زمينه توفيقاتي داشتند.
ايشان در نكته بعدي با اشاره به اشارات رييس‌جمهور به موضوع كارشناسان تأكيد كردند: درباره استفاده از كارشناسان عقيده راسخ دارم؛ چرا كه اين كار ضمن پيشبرد كشور و رضايت مردم، حكمراني را خردمندانه و انديشه‌ورزانه مي‌كند و از دايره كار محفلي، رفاقتي و توصيه‌اي نجات مي‌دهد. رهبر انقلاب در عين حال تأكيد كردند: در استفاده از كارشناسان بايد مراقب بود كه ته‌نشين‌هاي ذهني غلط در لباس و ادبيات كارشناسي خود را تحميل نكند.
ايشان با استناد به فرمايش اميرمومنان (ع) افزودند: در مشورت و خواستن نظر كارشناسي نبايد با بخيل، ترسو و حريص مشورت كرد؛ چرا كه خلقيات رفتاري آنها در راي كارشناسي و مشورت‌هاي‌شان اثر مي‌گذارد و مشكل ايجاد مي‌كند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، ايمان، صداقت، شناخت و اعتقاد به توانمندي‌هاي داخلي و ملي را ويژگي‌ها‌ي ضروري كارشناس مفيد برشمردند و گفتند: كارشناسي كه به دنبال نسخه‌هاي نسخ‌شده و قديمي و بي‌اعتبار خارجي است، هيچ فايده‌اي ندارد.
رهبر انقلاب در توصيه‌اي ديگر مسوولان دولت را به حضور در بين مردم سفارش كردند و گفتند: به اين حرف‌ها كه اگر سفر استاني كرديد بگويند پوپوليسم و عوام‌گرايي است؛ توجه نكنيد چرا كه اطلاع از متن زندگي مردم با كارتابل و گزارش‌هاي كتبي امكان‌پذير نيست، حتي اگر گزارش‌هاي خوبي باشد؛ بنابراين سفر استاني و حضور در بين مردم از جمله روستاها و تصميم‌گيري بر اساس مشاهدات و شنيده‌ها را دنبال كنيد. نكته مهم بعدي كه حضرت آيت‌الله خامنه‌اي اهميت آن را جزو بينات نظام و انقلاب دانستند، مساله عدالت بود. ايشان با اشاره به تصويب و اجراي برنامه‌ها و قوانين مختلف، تعيين تأثير آنها در تحقق عدالت را بسيار مهم برشمردند و خاطرنشان كردند: چند سال قبل مساله پيوست عدالت را مطرح كرديم و گفتيم كه براي هر قانون و تصميم مهم بايد پيوست عدالت تهيه شود كه مرحوم آقاي رييسي نيز مقداري در اين زمينه پيش رفت و كارهايي انجام داد اما نيمه‌كاره ماند.
رهبر انقلاب، پيوست عدالت را نه يك كار اداري و فرم كاغذي و تشريفاتي ضميمه به قوانين بلكه يك امر واقعي و در متن قوانين و برنامه‌ها خواندند و افزودند: پيوست عدالت يعني مراكزي مانند سازمان برنامه و بودجه كه تصميم‌سازي يا آماده‌سازي لوايح و قوانين را برعهده دارد يا گروهي از طرف رييس‌جمهور موظف شوند كه تأثير برنامه‌ها و قوانين را بر شاخص‌هاي عدالت اجتماعي از جمله فاصله طبقاتي بسنجند و در صورت افزايش شكاف طبقاتي، آن قسمت از برنامه را حذف كنند. ايشان با اشاره به اطلاع از توليد نرم افزاري به دست گروهي از جوانان دانشگاهي در خصوص انطباق برنامه‌ها و قوانين با پيوست عدالت، مسوولان را به دعوت از اين گروه و استفاده از محصول آنها در صورت مفيد بودن توصيه و تأكيد كردند: عدالت با گفتن و بيان مكرر زباني محقق نمي‌شود بلكه انگيزه و ورود در ميدان مي‌طلبد كه خوشبختانه اين انگيزه در رييس‌جمهور وجود دارد و بايد به‌گونه‌اي عمل شود كه هيچ مسوولي نتواند از راه منتهي به عدالت، تخلف كند.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در توصيه هفتم، رعايت اولويت‌ها با توجه به منابع و فرصت محدود و كارهاي زياد پيش رو را مورد توجه قرار دادند و افزودند: برخي اولويت‌ها مربوط به مسائل فوري است مانند مساله تورم و گراني است كه بايد به‌صورت مناسبي آنها را حل كرد اما برخي اولويت‌ها ناظر به مسائل زيرساختي است كه اگر امروز از آن غفلت شود ۱۰سال بعد بايد به ناچار آن كار را آغاز كرد. ايشان انرژي هسته‌اي را از جمله اولويت‌هاي زيرساختي و ضروري براي آينده كشور دانستند و با ناوارد دانستن برخي اظهارات ترديدآميز درباره فوايد آن گفتند: كشور نمي‌تواند خود را از يك مساله علمي، فني و پيشرفته دنيا محروم كند و با عقب افتادن از اين مسير سال‌ها بعد به دنبال آغاز آن باشد.
رهبر انقلاب، طرح‌هاي دولت در زمينه تكميل مسيرهاي شمال- جنوب و شرق- غرب را با توجه به ظرفيت‌هاي ارتباطي مهم كشور يكي ديگر از اولويت‌هاي غيرقابل صرف‌نظر خواندند و افزودند: مساله امنيت غذايي، خودكفايي در گندم، روش‌هاي نوين آبياري در كشاورزي، توسعه بخش‌هاي بالادستي نفت و استفاده هر چه ممكن از امكانات براي به‌كارگيري شيوه‌هاي جديد استخراج نفت و گاز و همچنين توليد محصولات متنوع و پرشمار در بخش‌هاي پايين‌دستي از ديگر اولويت‌هاي مهم پيش روي كشور است. موضوع فضاي مجازي، نكته هشتم رهبر انقلاب خطاب به دولتمردان بود. ايشان گفتند: امروز فضاي مجازي ديگر مجازي نيست بلكه واقعيت رو به توسعه در زندگي مردم است؛ بنابراين، در فضاي مجازي بايد حكمراني قانونمند وجود داشته باشد.
ايشان تعبير سابق خود از فضاي مجازي كشور به رها و ول بودن را ناشي از نبود حكمراني قانونمند خواندند و گفتند: اگر در اين زمينه خلأ قانوني داريد، قانون مورد نياز را ايجاد كنيد و بر اساس آن زمام كار را به دست بگيريد، همچنان‌كه در همه دنيا با جديت اين كار را مي‌كنند؛ به گونه‌اي كه اكنون مي‌بينيد فرانسوي‌ها آن فرد را به‌خاطر نقض حكمراني خود بازداشت كرده‌اند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي تأكيد كردند: نقض حكمراني قابل قبول نيست؛ كشور در اختيار شما است و در قبال آن وظيفه و ماموريتي داريد و نبايد اجازه بدهيد حكمراني شما را نقض كنند.
ايشان با اشاره به روشن بودن مبناي حرف‌شان درباره فضاي مجازي و در عين حال اصرار برخي افراد بر سوء برداشت يا فهم غلط گفتند: اگر فضاي مجازي در كشور قانونمند شود، تبديل به فرصت مي‌شود اما بدون حكمراني قانونمند، به تهديد تبديل خواهد شد.
رهبر انقلاب در بحث فضاي مجازي، بار ديگر مساله مهم هوش مصنوعي و شتاب عجيب و حيرت‌آور اين فناوري در جهان را مورد توجه قرار دادند و گفتند: اكنون دستگاه‌هاي نظامي و غيرنظامي ما در حال بهره‌برداري از اين فناوري هستند اما اين استفاده نبايد ما را فريب دهد زيرا صرف بهره‌برداري امتياز نيست بلكه بايد بر لايه‌هاي عميق و متنوع اين فناوري مسلط شد.
ايشان عقب ماندن از تسلط بر لايه‌هاي عميق هوش مصنوعي را موجب ايجاد يك محدوده انحصاري ديگر مانند انرژي اتمي به دست كشورهاي مسلط بر اين فناوري دانستند و افزودند: فرصت‌طلبان و قدرت‌طلبان دنيا در آينده يك آژانس هوش مصنوعي ايجاد مي‌كنند و اجازه ورود كشورهاي ديگر به برخي بخش‌ها و لايه‌هاي آن را نخواهند داد.
رهبر انقلاب در توصيه نهم، كليد حل مشكلات اقتصادي كشور را در توليد و تقويت و افزايش عرضه دانستند و گفتند: با تقويت و جدي گرفتن مساله توليد، مشكلات تورم، اشتغال و ارزش پول ملي حل مي‌شود.
ايشان لازمه پيشرفت توليد ملي را كمك دولت و بهبود مسائلي از جمله محيط كسب و كار خواندند و با اشاره به ديدار چند ماه قبل خود با جمعي از كارآفرينان، گفتند: توانايي‌هاي در اختيار فعالان بخش توليد شگفت‌آور است كه البته همه آنها معتقدند براي تقويت توليد، به كمك دولت احتياج دارند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در توصيه‌اي ديگر با اشاره به خطر پيري زودهنگام جمعيت كشور، بر ضرورت پويايي و انعطاف سياست‌ها متناسب با نيازهاي كشور تاكيد كردند و گفتند: وزير بهداشت به‌طور جدي مساله جمعيت را پيگيري كند و با اقدامات لازم از جمله نظارت بر شبكه بهداشت جلوي موانع افزايش جمعيت را بگيرد؛ چرا كه كشور به جمعيت جوان احتياج دارد و در صورت دچار شدن به عاقبت تلخ پيري جمعيت، ديگر علاجي وجود ندارد.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در توصيه يازدهم، نهراسيدن از موانع را مورد تأكيد قرار دادند و با اشاره به اين واقعيت كه هيچ برنامه و كاري بي‌مانع نيست، افزودند: گزينه اول بعضي‌ها در برخورد با موانع، عقب‌نشيني است اما اين رويكرد خطا است و بايد از مانع عبور كرد يا آن را دور زد و البته بعد از انجام همه كارها، گاهي يك عقب‌نشيني تاكتيكي هم ممكن است لازم باشد اما نبايد به محض برخورد با مانع از حرف و رأي خود عقب‌نشيني كرد. ايشان در نكته‌اي ديگر با تأكيد بر اينكه به دشمن نبايد اميد بست و منتظر آن ماند، گفتند: اين واقعيت در سخنان رييس‌جمهور و اظهارات چند روز قبل وزير امور خارجه نيز وجود داشت؛ البته اين منافاتي ندارد كه در جايي با دشمن تعامل كنيم بلكه مساله اين است كه نبايد به او اميد بست و اعتماد كرد. آخرين و سيزدهمين توصيه رهبر انقلاب به دولتمردان، توصيه به معنويت و ارتقای ايمان و اعمال عبادي، انس بيشتر با قرآن و تضرع به درگاه پروردگار بود. ايشان با اشاره به الگو بودن مسوولان در چشم مردم و كاركنان دستگاه‌ها، توجه بيش از پيش به رفتارها را در دولتمردان ضروري دانستند و براي دولتمردان در خدمت به اسلام و مردم و ايران، موفقيت آرزو كردند. در ابتداي اين ديدار دكتر مسعود پزشكيان با گراميداشت ياد شهيدان دولت و خدمت به‌ويژه آقاي رييسي، دولت چهاردهم را كابينه‌اي مشورتي با مشاركت همه جناح‌هاي سياسي و كميته‌هاي تخصصي برشمرد كه با شعار وفاق و همدلي و براي اقدام در چارچوب سياست‌هاي كلي نظام، سند چشم‌انداز و برنامه هفتم تشكيل شده است.
رييس‌جمهور با بيان اينكه اعضاي هيات دولت چهاردهم بر رعايت اصولي چون حق و عدالت هم‌پيمان شده‌اند، «رسيدگي به مناطق محروم» و «توجه به كساني‌كه ديده نمي‌شوند» را دو كارويژه مهم دولت خود خواند و گفت: قدم اول در مسير اصلاح امور كشور، وحدت، همدلي، اعتصام به حبل‌الله و انسجام تحت هدايت‌هاي رهبري است تا بتوانيم در برابر تمام مشكلات و دشمنان‌مان بايستيم. آقاي پزشكيان افزود: رضايتمندي مردم از مسوولان به رفتار «منصفانه و با احترام» با آنها بستگي دارد نه تحريم‌هاي ظالمانه دشمنان. رييس‌جمهور در پايان سخنانش با اشاره به ضرورت پرهيز از اختلافات نفساني، تأكيد كرد: اگر در داخل كشور و در ميان امت اسلامي يد واحده شكل بگيرد، آمريكا، اروپا و ديگر كشورهايي كه ظالمانه از جنايت‌هاي رژيمِ نسل‌كشِ صهيونيستي حمايت مي‌كنند، ناكام خواهند ماند.