به بهانه سپردن هدايت موناكو به تيري آنري
ستاره‌هايي كه به جرگه مربيان پيوستند
سامان سعادت
دهه اول قرن بيست و يكم پر بود از ستاره‌هاي پرفروغ. دهه‌اي بود كه فوتبال هر سال يك ابرستاره داشت و توپ طلا بين دو نفر تقسيم نمي‌شد. آن سال‌ها گذشته و اكثر ستاره‌هاي آن دوره بازنشست شده‌اند. حالا اما آنها در قامت مربي در حال برگشتن به دنياي فوتبال هستند. تيري آنري اخيرا به عنوان سرمربي موناكو انتخاب شد و جايگزين ژارديمي شد كه سال‌هاي درخشاني با اين تيم داشت، اما اين فصل يك افول عجيب داشت. قبول هدايت موناكو توسط تيري آنري باعث شد نگاهي داشته باشيم به ستاره‌هايي كه در سال‌هاي اخير به جرگه مربيان پيوسته‌اند. تك‌تك آنها را بررسي مي‌كنيم و درموردشان حرف مي‌زنيم. اما يك نكته كلي وجود دارد كه همين ابتدا به آن اشاره مي‌كنيم. دانش فوتبال دانش دور از دسترسي نيست. هر كسي مي‌تواند با حضور در كلاس‌هاي مربيگري با هوش و پشتكار خودش به مدارج بالا برسد. كما اينكه افرادي مثل ژوزه مورينيو بوده‌اند كه اصلا فوتباليست‌هاي شاخصي نبودند و تنها با پشتكار و طي كردن سلسله مراتب كلاس‌هاي مربيگري و بودن در كنار مربي‌هاي بزرگ به عنوان يك سرمربي بزرگ شناخته شده‌اند. اما ستاره‌هاي كاريزماتيك و بزرگ، شانس بيشتري براي تبديل شدن به مربي‌هاي بزرگ دارند. آنها برندهاي بزرگي هستند كه هر كسي از گذشته آنها آگاه است. هر فوتباليست جواني مي‌داند كه چه شخصيت‌هاي بزرگي هستند و كاريزماي آنها در رختكن و زمين تمرين به كمك‌شان مي‌آيد. بنابراين اينكه آنها مربي بزرگي نشوند، سخت‌تر از آن است كه تبديل به يك مربي بزرگ شوند. البته در گذشته اوضاع به اين شكل نبود. در سال‌هاي نه چندان دور، فوتبال هنوز اين‌قدر آكادميك و دانش‌محور نشده بود. همان سال‌هايي كه گفته مي‌شد بازيكنان بزرگ الزاما مربيان بزرگي نمي‌شوند. با دانستن اين نكته، مي‌رويم سراغ ستاره‌هايي كه اين سال‌ها به جرگه مربيان پيوستند.
زين‌الدين زيدان
اين ابرستاره دنياي فوتبال كه همواره كانديداي بزرگ‌ترين فوتباليست تاريخ است، در دنياي مربيگري هم موفق بوده. او رسما دو سال و نيم هدايت رئال‌مادريد را برعهده داشت و در همين دو سال و نيم تبديل به يكي از موفق‌ترين مربيان تاريخ فوتبال شد. سه قهرماني پياپي ليگ قهرمانان اروپا تنها در كارنامه او ديده مي‌شود و زيدان در هر تورنمنتي كه حضور داشت به قهرماني رسيد. جام‌هاي پرتعداد و موفقيت‌هاي پياپي، او را كه امروز بيكار است تبديل به گزينه جانشيني مربيان ناموفق تمام تيم‌هاي مطرح اروپا كرده است. هر چند معلوم نيست درنهايت هدايت كدام تيم را برعهده مي‌گيرد، اما او مثال نقض اين نكته است كه بازيكنان بزرگ مربيان بزرگي نمي‌شوند. زيدان چه به عنوان بازيكن و چه به‌عنوان كمك‌مربي و چه به عنوان سرمربي، همواره موفق بوده و به جرات مي‌توان او را موفق‌ترين فرد فوتبال جهان توصيف كرد.
رينو گتوسو
گتوسو، يكي از عصبي‌ترين و البته شجاع‌ترين فوتباليست‌هاي عصر خودش بود. ميلان رويايي كارلتو با دوندگي‌هاي بي‌امان و سرسام‌آور او موتورش روشن مي‌شد و آندرا پيرلو افسانه‌اي با فراغ بال مي‌توانست به ظريف‌كاري‌هايش در زمين فوتبال برسد. در دنياي مربيگري اما گتوسو راهي طولاني در پيش دارد. او ميلان بحران‌زده را در دست گرفته و فصل گذشته موفق شد اين تيم را به ليگ اروپا برساند. اما در حال حاضر ميلان او اوضاع خوبي ندارد. الحق و الانصاف تيم خوبي هم ندارد. ميلان مشكلات زيادي دارد و مديريت جديد اين تيم شايد سال آينده پلن‌هاي بزرگي در سر داشته باشد. اما در حال حاضر تيم واقعا خوبي ندارند و در پست‌هاي زيادي با مشكل روبه‌رو هستند. مديران ميلان توقع دارند او فصل را در رتبه چهارم به اتمام برساند و سهميه ليگ قهرمانان را براي تيمش بياورد.
تيري آنري
او يكي از بزرگ‌ترين فوتباليست‌هاي عصر خودش بود و هم در آرسنال و هم در بارسلونا عملكردي ويرانگر داشت. آنري يكي از ستاره‌هايي است كه به نظر آرزوهاي بزرگي در قامت مربي دارد. او دستيار مارتينز در تيم ملي بلژيك بود و با اين تيم به رده سوم جام جهاني رسيد. حالا هدايت موناكويي را قبول كرده كه اولين باشگاه دوران حرفه‌اي او محسوب مي‌شود. موناكو يك باشگاه استعدادپرور است و ثبات در اين تيم جايي ندارد. آنها در سال‌هاي اخير ستاره‌هاي زيادي را مطرح كرده‌اند كه بزرگ‌ترين آنها كيليان امباپه بوده. تيري آنري وظيفه‌اش قهرماني و جام آوردن با اين تيم نيست. او بايد ستاره‌هاي تيم را جوري پرورش بدهد كه نهايت توان‌شان را در تيم بگذارند و با نهايت بهره‌وري به ميدان بروند. هدف مالك موناكو اين است كه ستاره‌هايش را با قيمت گزاف به تيم‌هاي متمول بفروشد. به نظر تيري آنري كاريزماي لازم براي بالفعل كردن استعدادهاي بالقوه فوتباليست‌هاي جوان را داشته باشد.
فرانك لمپارد
فرانك لمپارد اسطوره غرب لندن است و شيرهاي آبي لندن به لطف داشتن او سال‌هاي طلايي خود را سپري كردند. خرداد امسال بود كه خبر رسيد سوپر فرانكي به صورت رسمي قراردادي را با دربي كانتي امضا كرده و سرمربي اين تيم شده است. بين ستاره‌هاي بزرگ، او مسير درست‌تري را پيش گرفته است. ماه گذشته با دربي كانتي موفق شد منچستريونايتد ژوزه مورينيو را از جام اتحاديه كنار بزند و منتظر ديدار با تيم‌هاي بزرگ بعدي است. لمپارد جزو نيم درصد افراد نابغه جهان است و ضريب هوشي فوق‌العاده‌اي دارد. او نويسنده كتاب‌هاي كودك است و تقريبا در هر حوزه‌اي كه وارد شده، موفق بوده است. بهره هوشي فوق‌العاده و تجربه بي‌نظير دوران بازي، باعث شده تا فرانك لمپارد به عنوان يكي از مربيان بزرگ آينده فوتبال معرفي شود.
ديه‌گو سيمئونه
سيمئونه مربي بسيار بزرگ‌تر از سيمئونه فوتباليست است. او دوران فوتبالي موفقي داشت، اما در قامت سرمربي يك معجزه‌گر بوده. او اتلتيكومادريد را از يك تيم معمولي تبديل به يك ابرقدرت در دنياي فوتبال كرده است. ديه‌گو موفق شد در حضور رئال‌مادريد و بارسلونا، به قهرماني لاليگا و دوبار به فينال ليگ قهرمانان برسد. اتلتيكو قطعا يكي از پنج تيم موفق پنج سال اخير فوتبال جهان است و تمام اينها را مديون ديه‌گو سيمئونه و سبك خاص مربيگري اوست. تيم‌هايي مثل اينتر و تيم ملي آرژانتين مشتاقانه منتظرند تا او روزي هدايت‌شان را برعهده بگيرد و دوران اوج‌شان را دوباره جشن بگيرند.
استيون جرارد
استيون جرارد بعد از يك دوره حضور به عنوان كارشناس در شبكه‌هاي تلويزيوني، تصميم گرفت به جرگه مربيان بپيوندد و گلاسكو رنجرز را براي اين منظور انتخاب كرد. استيوي جي، هرگز فاتح ليگ برتر نشد، اما با ليورپول موفق به فتح ليگ قهرمانان اروپا شد. او ذاتا يك رهبر است و احتمالا بعد از يورگن كلوپ هدايت ليورپول را برعهده خواهد گرفت. او فصل گذشته با گلاسكو ركورد دوازده بازي شكست‌ناپذيري را ثبت كرد و موفق شده اوضاع تيمش را سامان بدهد.
پاتريك ويرا
او گزينه اول جايگزيني آرسن ونگر در آرسنال از ديد رسانه‌ها و هواداران بود. كاپيتان نسل طلايي آرسنال كه موفق شد بدون شكست به قهرماني ليگ برتر انگليس برسد. اما سرانجام اوناي امه‌ري هدايت آرسنال را برعهده گرفت و پاتريك ويرا هدايت تيم نيس فرانسه را قبول كرد. او پيش‌تر در نيويورك و فوتبال امريكا كار مي‌كرد و به صورت همزمان مسوول آكادمي منچسترسيتي هم بود. پت ويرا يكي از كاريزماتيك‌ترين چهره‌هاي فوتبال عصر خودش بود و حالا در قامت سرمربي هم همان‌قدر ترسناك است. كاريزما براي هدايت تيم‌هاي بزرگ حتي دانش فني هم اهميت بيشتري دارد و حالا تصور كنيد دانش فني هم به اين كاريزما اضافه شود. ويرا مي‌تواند يكي از مربيان موفق دهه آينده فوتبال باشد. بايد ديد كار او با نيس چطور پيش مي‌رود.