معلم بانشاط، شرط مدرسه شاداب
محمودرضا اسفنديار
با نشر خبر تبديل مشق شب به تكاليف مهارت محور در مدارس ابتدايي در سال تحصيلي جديد اين سوال به ذهن مي‌رسد كه آيا مي‌شود سالي بدون طرحي نو در دوره ابتدايي را تجربه كرد؟اگر فرادستان حوزه ستادي از حلقه كارشناسان اطراف خارج شوند و پاي درد دل آموزگاران مدارس با گوش جان بنشينند، برخلاف تصورشان، شايد با نگرش مثبتي نسبت به اجراي طرح جابر، نويسنده كوچك انديشمند فردا، كاربست فناوري، شهاب و ساير برنامه‌ها در دوره ابتدايي مواجه نشوند.با وجود انتقاد از كثرت طرح و برنامه‌ها در دوره ابتدايي كه برنامه تدبير و اخيرا اجراي متوازن ساحت‌هاي ۶گانه تربيتي هم بدان افزون شد، شاهد زمزمه تغيير در نوع تكاليف دانش‌آموزان دوره اول هستيم كه برخلاف توضيحات حكيم‌زاده، معاونت محترم آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش، در اصل موضوع يعني تنوع و تكثر طرح و برنامه در دوره ابتدايي، تفاوت چنداني حاصل نشده است . در توضيحات تكميلي بر اجراي اين طرح در كلاس‌هاي ۱۴ تا ۲۴ نفره تاكيد شده است كه قاعدتا با عنايت ميانگين تراكم ۳۲.۵ مدارس ابتدايي دولتي شهر تهران و بسياري از كلانشهرها قابليت اجرايي نخواهد داشت و نهايتا در مدارس غيردولتي به صورت پايلوت قابليت اجرا خواهد يافت. بر هر اهل نظري پر واضح است كه اخذ متد‌هاي آموزشي موفق از كشورهاي توسعه يافته با علم به نبود زير بناهاي آموزشي لازم، لزوما نتايج مشابه كشورهاي مبدع حاصل نخواهد شد. در حال حاضر كه چالش اصلي حوزه تعليم و تربيت در دوره ابتدايي كمبود نيروي آموزگار متخصص كارآمد و فضاهاي آموزشي با تراكم استاندارد يعني ۱۴ تا ۲۶ نفر، به ويژه در كلانشهرهاست، اصرار بر روند الگوبرداري از طرح و برنامه‌هاي آموزشي كشورهاي توسعه يافته همچون نروژ و ژاپن، سرنوشت بهتري از برنامه ارزشيابي توصيفي نخواهد يافت كه پس از ۱۰ سال اجرا مي‌توان گفت اهداف ترسيم شده را محقق نكرده است كه افول دانش‌آموزان ايراني در آزمون بين‌المللي مهارت خواندن (PIRLS 2016) گواه بر اين مدعي است كه مطالعه آسيب‌شناسي ۱۴۰ صفحه‌اي سازمان پژوهش‌هاي آموزش و پرورش خالي از لطف نيست.عدم توجيه دقيق طرح از ابتدا، به ويژه عدم اقناع لازم بسياري از مجريان اصلي آن يعني آموزگاران كه همچنان بسياري از ايشان با وجود حضور در كارگاه‌هاي آموزشي ارزشيابي توصيفي و اهداف آن، كماكان به واسطه نهادينه شدن تفكر ارزيابي عددي، مبناي كمي را معيار ارزيابي توصيفي قرار مي‌دهند.اندكي تامل! به كجا چنين شتابان! تا به كي بايد با الگوبرداري پرشتاب از طرح‌ها و برنامه‌ها نظام‌هاي آموزشي توسعه يافته، بدون وجود بستر‌هاي لازم، آموزگاران، اوليا و دانش‌آموز را خسته و رنجور كرد.با عنايت به تاكيد سند تحول بنيادين آموزش و پرورش بر نقش مربّي در شكل‌گيري حيات طيبه كه مدرسه صالح نماد آن است، بتوانيم اين واقعيت را بپذيريم كه قبل از مدرسه بانشاط به آموزگاران بانشاط، باانگيزه و متخصص نيازمنديم. فعال فرهنگي