ميثم سليماني
فضاي سياسي در بريتانيا بسيار ملتهب به نظر ميرسد. از يك طرف زمان براي به سرانجام رساندن مرحله خروج نهايي اين كشور از اتحاديه اروپا رو به پايان است و از سوي ديگر فشارها در داخل حزب محافظهكار عليه ترزا مي نيز رو به افزايش است تا هرچه سريعتر سرنوشت نخستوزيري وي را تعيين كنند. اما حالا يك فشار سوم در حال وقوع است. جرمي كوربين رهبر حزب كارگر بريتانيا اعلام كرده است كه ترجيح ميدهد به جاي برگزاري يك رفراندوم دوباره براي برگزيت يك انتخابات زودهنگام در اين كشور برگزار شود. اين در حالي است كه بسياري بر اين عقيده هستند كه در حال حاضر احتمال رسيدن به توافق ميان اتحاديه اروپا و بريتانيا تا مارس 2019 به پايينترين حد خود رسيده و نتايج مذاكرات روز پنجشنبه در اتريش نشان داد كه مذاكرات به يك بنبست رسيده است.
جرمي كوربين رهبر حزب كارگر نيز كه همواره به نوعي با برگزاري رفراندوم جديد براي ترك اتحاديه اروپا مخالفت كرده است. اما به نظر ميرسد در حال حاضر فضاي سياسي بريتانيا وارد يك بنبست سياسي جدي شده است. اكنون اين كشور در آستانه تصميمي قرار دارد كه طي نيم قرن گذشته تا اين حد براي بريتانيا مهم نبوده است. برگزيت تبديل به مهمترين چالش سياسي بريتانيا شده است كه دولت اين كشور به رهبري ترزا مي بايد از آن عبور كند.
صحبت از برگزاري انتخابات جديد در حالي بيان ميشود، كه ترزا مي در نشستي كه در كاخ چكرز با اعضاي كابينه خود داشت به بستهاي براي مذاكره با اتحاديه اروپا دست پيدا كرد كه در اين چارچوب بتواند به يك توافق خروج دست پيدا كند. بر اثر اين اتفاق دو وزيركابينه يعني ديويد ديويس وزير برگزيت و بوريس جانسون وزير امورخارجه از كابينه خارج شدند و تبديل به اپوزيسيون اصلي در داخل حزب محافظهكار عليه خانم مي شدند. اما خبر بدتر براي خانم مي اين بود كه بسته پيشنهادي كه در چكرز نهايي شد در سالزبورگ اتريش و در نشست سران اتحاديه با مخالفت جدي كشورهاي عضو همراه شد و فضا به سمتي پيش ميرود كه حتي اين احتمال وجود دارد كه بريتانيا بدون هيچ توافقي از اتحاديه اروپا خارج شود و همين موضوع فشارها را بر خانم مي افزايش داده است.
حالا نيز جرمي كوربين كه رهبري حزب كارگر را بر عهده دارد و شانس بسيار بالايي را براي پيروزي حزب خود در صورت برگزاري انتخابات مجدد قايل است، عنوان كرده كه در صورت شكست مذاكرات بر سر خروج از اتحاديه اروپا بايد يك انتخابات زودهنگام برگزار شود. لازم به ذكر است كه جرمي كوربين از جمله افرادي بود كه كمپين نه به خروج را رهبري ميكرد، اما برخي وي را متهم كردند كه به اندازه كافي براي اين موضوع تلاش نكرده است. اما جرمي كوربين در سخناني عنوان كرد: ما ترجيح ميدهيم كه يك انتخابات عمومي برگزار شود و سپس ميتوانيم در مورد آينده مذاكره با اتحاديه اروپا تصميم بگيريم. اما فعلا بايد منتظر بود و ديد كه از نشستها چه چيزي خارج خواهد شد. كوربين در مصاحبه خود با اندرو مار در شبكه بيبيسي تاكيد كرد كه حزب كارگر آماده است كه عليه هرگونه مذاكرهاي راي دهد.
بريتانيا براي خروج از اتحاديه اروپا تا ماه مارس سال آينده زمان دارد. اكنون پس از چند هفته سيگنالهاي مثبت براي حل و فصل مسالمتآميز توافق خروج و چشمانداز مثبت براي رسيدن به يك توافق به ناگاه سالزبورگ براي ترزا مي تبديل به يك جهنم شد. هرچند كه رهبران اتحاديه تلاش كردند تا به نحوي اميدها را از بين نبرند اما عملا برنامه ميرا رد كردند و فضايي كه مي اميدوار بود به نفع خود تمام كند كاملا برعكس شد.
حالا بناست در كنفرانس سالانه حزب محافظهكار و حزب كارگر نيز اين مباحث مورد بحث و بررسي قرار گيرد. نشست سالانه حزب محافظهكار بريتانيا بناست بين روزهاي 30سپتامبر تا 3 اكتبر برگزار شود. نشستي كه احتمال دارد تبديل به محلي براي محاكمه ترزا مي شود.
در حال حاضر به نظر ميرسد كه دولت بريتانيا منتظر بسته پيشنهادي اتحاديه اروپا است تا بتواند جايگزين بسته چكرز كند، اما واقعيت آن است كه چكرز حداقل امتياز ممكن بود كه دولت بريتانيا ميتوانست ارايه دهد و حزب را به نحوي راضي نگه دارد و مشخص نيست كه پيشنهادهاي اتحاديه اروپا تا چه حد ميتواند براي بريتانياييها و به خصوص حزب محافظهكار راضيكننده باشد.
در حال حاضر برخي گمانهزنيها خبر از انتخابات زودهنگام در بريتانيا ميدهد. حتي ممكن است خانم مي و تيم او دست به اقداماتي ناگهاني بزنند و براي خروج از بنبست مجبور به برگزاري رفراندوم يا انتخابات زودهنگام شوند.
با اين حال دومينيك راب وزير برگزيت برگزاري هرگونه انتخابات زودهنگام در سال جاري را رد كرد. اما با اين وجود در جلسه سالانه حزب ممكن است اعضا و تيم اپوزيسيون در حزب فضا را به سمتي سوق دهند كه ترزا مي مجبور به تصميمگيري شود و ديگر پس از آن فرصت كمي براي احياي جايگاه خود داشته باشد. زيرا به نظر ميرسد رويكردي كه ترزا مي براي خروج پيش ميبرد موافقت حداكثري را در حزب به همراه ندارد، اما بسياري منتظر هستند تا ببينند نتيجه اقدامات مي به چه سرانجامي دچار ميشود.
نيك مورگان، يكي از قانونگذاران محافظهكار در اتحاديه اروپا به خبرگزاري اسكاي گفت: ممكن است يكي از بزرگترين موانع خروج و توافق ميان طرفين بحث مرز سخت بين بريتانيا در ايرلند شمالي و جمهوري ايرلند باشد كه ميتواند براي دو طرف چالشبرانگيز باشد. چراكه ايرلند عضو اتحاديه باقي ميماند و ايرلند شمالي به همراه انگليس از اتحاديه خارج ميشود. وي افزود كه من مطمئن نيستم كه ديگر حياتي براي بسته چكرز باقي مانده باشد. وي افزود ما منتظر هستيم كه تا ببينيم چه پاسخ جدي توسط رهبران اروپا ارايه داده ميشود و در نهايت مشخص ميشود طرفين ميتوانند توافق كنند يا خير
مجيد تفرشي تحليلگر مسائل بريتانيا معتقد است فعلا به دليل ضعف و مشكلات جدي داخلي و اروپايي دولت ترزا مي، به ترتيب با دو مساله انتخابات زودرس و تجديد رفراندوم برگزيت جدي هستند. ولي هنوز به نقطه حاد تصميمگيري نرسيدهاند. وي در ادامه افزود، دليل منع اولي، عدم اراده مخالفان درون حزبي مي و دومي موانع دموكراتيك و فني تكرار همهپرسي است. ولي در هر دو مورد با شيب ملايم و كند، روند به سوي تحقق هر دو پيش ميرود.
در حال حاضر رويكرد حزب كارگر نيز جالب توجه است. جرمي كوربين عنوان كرده است كه اگر در مجمع سالانه حزب كارگر جمعبندي به اين سو باشد كه رفراندوم دوباره برگزار شود از آن حمايت خواهد كرد. نشست سالانه حزب كارگر بريتانيا بين روزهاي دوم تا چهارم نوامبر برگزار خواهد شد كه امسال نيز ميتواند از اهميت خاصي براي كوربين برخوردار باشد.