ميثم سليماني
در آستانه سال نوي ميلادي و طي روزهايي كه مردم بسياري از مناطق جهان به تعطيلات كريسمس رفته‌اند و روزهاي كم خبر جهان سپري مي‌شود، اما كماكان استيضاح دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده به عنوان يكي از خبرهاي اصلي جهان جريان دارد و دعواهاي درون حزبي نيز در خصوص نحوه برگزاري دادگاه استيضاح به عنوان تيتر اول اخبار مطرح است.
روز گذشته هافينگتون پست به همراه مركز افكارسنجي يوگاو، نظرسنجي‌اي را منتشر كردند كه نشان مي‌داد نيمي از راي‌دهندگان تصميم مجلس نمايندگان در راستاي استيضاح ترامپ را تاييد مي‌كنند. در اين نظرسنجي 49 درصد از راي‌دهندگان استيضاح را تاييد كردند در حالي كه 42 درصد مخالف و 9 درصد از اين اتفاق مطمئن نبودند.
در اين نظرسنجي همچنين مشخص شد كه 47 درصد از راي‌دهندگان معتقدند كه ترامپ را بايد از سمت خود بركنار كنند و در مقايسه نيز 42 درصد بر اين عقيده نيستند كه ترامپ بايد از سمت خود كنار گذاشته شود و يازده درصد نيز از اين اتفاق مطمئن نبودند.
با اين وجود اين نكته را نمي‌توان ناديده گرفت كه استيضاح كاملا جنبه‌اي حزبي دارد به‌طوري كه 89 درصد از دموكرات‌ها و مستقلين در اين نظرسنجي عقيده دارند كه ترامپ بايد استيضاح شود و 85درصد از جمهوريخواهان و مستقل‌ها نيز مي‌گويند كه مخالف اين روند هستند.
البته نمود اين راي و شكاف را مي‌توان در مجلس نمايندگان نيز مشاهده كرد چرا كه مجلس هفته گذشته تقريبا در يك راي حزبي دو ماده مربوط به استيضاح ترامپ را تاييد كرد تا زمينه‌ها براي برگزاري دادگاه ايجاد شود.
طبق پيش‌بيني‌ها بناست اين محاكمه در ژانويه برگزار شود اما زمان آن نامشخص است چرا كه نانسي پلوسي رييس مجلس نمايندگان از ارسال مدارك استيضاح به سنا خودداري مي‌كند تا اجازه بهره‌برداري سوء به جمهوريخواهان از مدارك را ندهد و از آن به عنوان اهرمي براي تعيين رويه سنا براي تغيير روش استيضاح استفاده كند.
براي بركناري رييس‌جمهور از سمت رياست‌جمهوري به بيش از دو سوم راي سنا كه اكنون در اختيار جمهوريخواهان قرار دارد نياز است.
نظرسنجي يوگاو و هافينگتون پست در حالي است كه پيش از آن طي نظرسنجي كه پوليتيكو و مورنينگ كانسولت انجام دادند نشان داد كه 52 درصد از راي‌دهندگان از تصميم مجلس نمايندگان براي استيضاح ترامپ حمايت مي‌كنند و 51 درصد نيز از تصميم سنا براي حذف ترامپ حمايت مي‌كنند. گفتني است نظرسنجي هافينگتون پست و يوگاو بين روزهاي 20 تا 22 دسامبر بين هزار نفر از امريكايي‌هاي بزرگسال انجام شد كه حاشيه خطاي آن 3/3 درصد برآورد شده است. اما اكنون پيش از برگزاري جلسه استيضاح راي‌دهندگان هرچند به دو بخش تقسيم مي‌شوند و كاملا رويكرد حزبي برقرار است اما در خصوص احضار شاهدان از هر سه جمهوريخواه دو نفر معتقدند كه سنا بايد شاهدان مورد درخواست دموكرات‌ها را فرا بخواند تا در دادگاه شهادت بدهند. اما به نظر مي‌رسد ميچ مك كانل رهبر اكثريت جمهوريخواه سنا قصد دارد به نحوي كه خود مي‌خواهد برنامه استيضاح را پيش ببرد. طبق قانون اساسي امريكا برگزاري دادگاه استيضاح به مجلس سنا سپرده شده است و همين موضوع مي‌تواند يك روند كاملا سياسي را در دادگاه شكل دهد. اما هنگام شروع به كار دادگاه اعضا سوگند به بي‌طرفي مي‌خورند اما استاندارد مشخصي براي رعايت انصاف ميان سناتورها وجود ندارد، اينكه گفته شود بايد طبق قوانيني مشخص راي دهند.
واشنگتن‌پست در مطلبي كه به سوالات برخي خوانندگان خود در زمينه استيضاح پاسخ داده عنوان كرده كه احتمال انتخاب مجدد سناتورها بسيار روي راي آنها تاثير دارد و اين يك شرط مطمئن و جدي است. هرچند همه سناتورها مي‌توانند بدون توجه به عواقب سياسي و بر مبناي وجدان خود راي دهند، اما سناتورها توجه بسيار زيادي به حوزه انتخابيه خود دارند چرا كه نگران آن هستند هر رايي كه در اين زمينه مي‌دهند مي‌تواند بر راي آنها در حوزه راي‌گيري تاثير بگذارد.
اما يك سوال كه در اذهان مردم امريكا و شايد بسياري از مردم وجود دارد اين است كه چرا تصميم نهايي در خصوص استيضاح در اختيار سنا قرار نمي‌گيرد و چرا دادستان يا ديوان عالي كشور در اين خصوص نقش تعيين‌كننده ايفا نمي‌كنند؟ در پاسخ به اين سوال واشنگتن پست عنوان كرده كه بنيانگذاران امريكا به اين دليل استيضاح را به دستگاه قضايي واگذار نكردند كه استيضاح بيش از اينكه يك پروسه قضايي باشد يك پروسه سياسي است.
با اين حال بسياري اين سوال را نيز مطرح كردند كه اگر سنا به نفع دونالد ترامپ راي دهد چه خواهد شد. واقعيت آن است كه بسياري استدلال مي‌كنند كه ترامپ احساس جسارت بيشتري مي‌كند حتي استدلال مي‌كنند اگر سنا راي به ماندگاري وي در سمت خود بدهد ديگر ايمن خواهد شد.
نكته شايد دقيقا در همين جا نهفته است. اگر ترامپ از مهلكه استيضاح خارج شود و در سال 2020 رياست‌جمهوري خود را نيز تمديد كند، مي‌تواند تبديل به يكي از قدرتمند‌ترين و بي‌پروا‌ترين روساي جمهور امريكا شود كه شايد هيچ حدو مرزي براي خود در نظر نگيرد چرا كه بعيد به نظر مي‌رسد امريكا اين توان را داشته باشد براي يك رييس‌جمهور دوبار استيضاح برگزار كند. از طرفي ديگر اين يك بازي خطرناك براي دموكرات‌هاست چرا كه اگر با اين روند نتوانند استيضاح ترامپ را به سرانجام برسانند و بار ديگر او رييس‌جمهور امريكا شود، قطعا ديگر نمي‌توانند با او مقابله كنند. بازي دموكرات‌ها براي دور اول رياست‌جمهوري ترامپ بسيار خطرناك بود. يك قمار سياسي بود كه بايد ببينند آيا مي‌توانند از اين مسير به خوبي خارج شوند يا خير. اگر فرايند استيضاح باعث بركناري ترامپ از قدرت نشود ولي باعث شكست او در انتخابات 2020 شود باز هم يك پيروزي براي دموكرات‌ها محسوب مي‌شود اما اگر اين روند منجر به شكست ترامپ نشود شايد آثار اين شكست باعث يك ضربه مهلك به بدنه حزب دموكرات شود كه سال‌ها براي جبران آن زمان نياز داشته باشند.
سال 2020 در حالي به سمت آغاز خود مي‌رود كه شايد تبديل به سالي مهم براي تاريخ سياسي و آينده امريكا شود چرا كه هر اتفاقي و هر حادثه‌اي رخ دهد آينده‌اي متفاوت براي اين كشور و حتي اگر اغراق نكرده باشيم براي دنيا رقم خواهد زد.